Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
11
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z drzewem genealogicznym, a następnie wykonaj polecenie.

RLwCUQDC99PuH
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rq6LQkO6sTTJW
Przyporządkuj właściwe osoby do odpowiednich miejsc we fragmencie linii genealogicznej Piastów. 1 – 1. Emnilda, 2. Świętosława, 3. Bezprym, 4. Mieszko II, 5. Regelinda
2 – 1. Emnilda, 2. Świętosława, 3. Bezprym, 4. Mieszko II, 5. Regelinda
3 – 1. Emnilda, 2. Świętosława, 3. Bezprym, 4. Mieszko II, 5. Regelinda
11
Ćwiczenie 2

Przyporządkuj wydarzenia do dat („-” oznacza, że nie miało wtedy miejsca żadne z wymienionych wydarzeń).

R1MrKbVU1JBWB
1018 Możliwe odpowiedzi: 1. podpisanie pokoju w Budziszynie, 2. -, 3. koronacja Bolesława Chrobrego, 4. zdobycie Kijowa, 5. -, 6. śmierć pierwszego króla Polski 1020 Możliwe odpowiedzi: 1. podpisanie pokoju w Budziszynie, 2. -, 3. koronacja Bolesława Chrobrego, 4. zdobycie Kijowa, 5. -, 6. śmierć pierwszego króla Polski 1025 Możliwe odpowiedzi: 1. podpisanie pokoju w Budziszynie, 2. -, 3. koronacja Bolesława Chrobrego, 4. zdobycie Kijowa, 5. -, 6. śmierć pierwszego króla Polski 1027 Możliwe odpowiedzi: 1. podpisanie pokoju w Budziszynie, 2. -, 3. koronacja Bolesława Chrobrego, 4. zdobycie Kijowa, 5. -, 6. śmierć pierwszego króla Polski
211
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenie.

RRyY1hyLV9jb7
Poczet królów i książąt polskich, Bolesław I Chrobry.
Źródło: Jan Matejko, Wikimedia Commons, domena publiczna.
RYGc5TcFYvYhU
Na obrazie przedstawiono Bolesława Chrobrego z atrybutami władzy królewskiej. Podaj lata, w których Bolesław otrzymywał poszczególne insygnia władzy królewskiej. Uzasadnij odpowiedzi. Rok: (Uzupełnij) , atrybut: (Uzupełnij) , uzasadnienie: (Uzupełnij) Rok: (Uzupełnij) , atrybut: (Uzupełnij) , uzasadnienie: (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 4
R2qFfxjiQeBz3
Zaznacz, która z ceremonii opisanych we fragmentach tekstów źródłowych odnosi się do koronacji Bolesława Chrobrego. Bolesław więc, tak chlubnie wyniesiony na królewski tron przez cesarza, okazał wrodzoną sobie hojność urządzając podczas trzech dni swej konsekracji prawdziwie królewskie i cesarskie biesiady i codziennie zmieniając wszystkie naczynia i sprzęty, a zastawiając coraz to inne i jeszcze bardziej kosztowne.
[Anonim tzw. Gall, Kronika polska, Wrocław 1999, s. 22]. Możliwe odpowiedzi: Zaznaczenie. […] Bolesław, książę polski, dowiedziawszy się o śmierci cesarza Henryka, pałał […] do tego stopnia pychą, że przywłaszczył sobie nieprzystojnie koronę [królewską] […]. Za tę jego zuchwałość Bóg szybko go pokarał, albowiem w krótkim czasie zmarł […].
[Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 5, Warszawa 1959, s. 35]. Możliwe odpowiedzi: Zaznaczenie. Książę polski, trybutariusz [płacący daninę z tytułu zależności od] naszych królów, […] gdy spostrzegł, że nasi panowie, zajęci sprawami domowymi, […] uniesiony pychą przywłaszczył sobie godność i imię królewskie, przywdział koronę i w sam dzień Bożego Narodzenia poświęciło go piętnastu biskupów. […] Książę […] polski sięgnął bezwstydnie po koronę królewską przeciw prawom i na hańbę naszego królestwa niemieckiego.
[H. Paszkiewicz, Dzieje Polski. Podręcznik szkolny, cz. 1: Czasy piastowskie, Warszawa 1924, s. 222–223]. Możliwe odpowiedzi: Zaznaczenie
R17iTTSsSMbSP
Uzasadnienie (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i wykonaj polecenia.

Anonim tzw. Gall Kronika polska

A Bolesław bez oporu wkroczył do wielkiego i bogatego miasta i dobywszy z pochew miecza uderzył nim w Złotą Bramę, gdy zaś ludzie jego się dziwili, czemu to czyni, wyjaśnił [im to] ze śmiechem a wcale dowcipnie: „Tak jak w tej godzinie Złota Brama miasta ugodzoną została tym mieczem, tak następnej nocy ulegnie siostra najtchórzliwszego z królów, której mi dać nie chciał. Jednakże nie połączy się z Bolesławem w łożu małżeńskim, lecz tylko raz jeden, jak nałożnica, aby pomszczona została w ten sposób zniewaga naszego rodu, Rusinom zaś ku obeldze i hańbie”. Tak powiedział i co rzekł, to spełnił.

A Źródło: Anonim tzw. Gall, Kronika polska, Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989.
Thietmar Kronika Thietmara

Opuszczony mianowicie przez swego władcę, który uciekł, Kijów przyjął w dniu 14 sierpnia Bolesława oraz wygnanego od dawna księcia Świętopełka […]. Kiedy wkraczali do miasta, tamtejszy arcybiskup powitał ich uroczyście z relikwiami świętych oraz innymi różnymi okazałościami w monastyrze świętej Zofii, który spłonął w poprzednim roku wskutek nieszczęśliwego wypadku. Obecne były przy tym: macocha wspomnianego księcia, jego żona oraz dziewięć jego sióstr, z których jedną, dawniej sobie upatrzoną, ten stary wszetecznik Bolesław uprowadził bezwstydnie, zapominając o swojej ślubnej małżonce.

B Źródło: Thietmar, Kronika Thietmara, Universitas, Kraków 2012, s. 602–603.
R1E8HSXHNWDVJ
Porównaj, w jaki sposób obaj kronikarze przedstawiają przyczyny postępowania Bolesława Chrobrego wobec siostry Jarosława. (Uzupełnij).
R1MFss8frnK7X
Porównaj, jak obaj duchowni oceniają postępowanie Bolesława Chrobrego wobec siostry Jarosława. (Uzupełnij).
RfESdpkgTINLg
Rozstrzygnij, który z fragmentów kronik jest zgodny z obrazem Jana Matejki Bolesław Chrobry ze Świętopełkiem przy Złotej Bramie w Kijowie. (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenia.

R10Rq0MCgBJRC
Jedna z kwater Drzwi Gnieźnieńskich przedstawiająca scenę wykupienia ciała biskupa Wojciecha przez Bolesława Chrobrego.
Źródło: Maciej Szczepańczyk (zdjęcie), Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
R1SHYoA13L6Qt
Wskaż, w jaki sposób podkreślono majestat osoby Bolesława Chrobrego wykupującego ciało Wojciecha. (Uzupełnij).
R1Jx81FnXfT3S
Rozstrzygnij, czy Bolesław Chrobry został przedstawiony zgodnie z faktami historycznymi? (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia.

Ignacy Krasicki Rozmowy zmarłych

Bolesław: Nie spodziewałem się takowej niewdzięczności następców, iżby na moje wielkie dzieła nie mieli względu.

Kazimierz: I owszem, szeroce je opisując przyznają, żeś granice państwa rozszerzył, narody sąsiedzkie jedne podbił, drugie uskromił, sławę narodu polskiego wzniósł i pierwszy tytułem królewskim okrasił.

Bolesław: Wiem ja o tym, iż dość wiernie opisali dzieła moje, ale… […] Jednakże (czemu ja nie przeczę, boś godzien) ciebie nazwano Wielkim.

Kazimierz: Z wdzięcznością to przyjmuję, iż mnie godnym być sądzisz tego nazwiska.

Bolesław: Mnie się zdaje, iż ci tylko wielkimi albo większymi nad wielkich innego rodzaju zwani być powinni, którzy dzielnością i rycerskimi czyny wznieśli sławę narodu. […]

Kazimierz: Zapewne, iż sama przez się spokojność i cichość nie jest zaszczytem istotnym; ale kto w cichości rządem się wewnętrznym zatrudnia, rolnictwo pomnaża, handel wznosi, nauki rozkrzewia, buduje, może być przeniesionym nad tego, który z łoskotem obala i niszczy.

C Źródło: Ignacy Krasicki, Rozmowy zmarłych, Kraków 2003, s. 10–11.
R1U6qJrEp207A
Rozstrzygnij, czy obaj królowie pochodzą z jednej dynastii. Uzasadnij odpowiedź. (Uzupełnij).
R1WTQNypa8Ytz
Wyjaśnij, czego dotyczy spór pomiędzy władcami. (Uzupełnij).
RhEHqDVXKmdOT
Rozstrzygnij, które ze stanowisk jest dla ciebie podstawą dokonywania oceny władcy. Uzasadnij odpowiedź. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z ilustracją i wykonaj polecenia.

R1eMn7bJHkUwJ
Chrobry, rysunek Frédérica Sorrieu z ok. 1835 r.
Źródło: dostępny w internecie: polona.pl, tylko do użytku edukacyjnego.
RabsLsUHNQD69
Podaj, do jakiego miasta wjeżdża Bolesław Chrobry. Uzasadnij odpowiedź. (Uzupełnij).
RKKpx6HxUIRLn
Rozstrzygnij, czy artysta przedstawił księcia i jego wojów zgodnie z realiami XI w. (Uzupełnij).
RWoywC5jAsVyn
Wyjaśnij, w jaki sposób wizja artysty nawiązuje do legendy o Szczerbcu. (Uzupełnij).