Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Katarzyna Jasikowska Edukacja na rzecz globalnego obywatelstwa: historia idei i wybrane współczesne problemy

Oświadczenie Amerykańskiego Towarzystwa Antropologicznego z 1947 roku

Normy i wartości są względne, zależne od kultury, z której pochodzą, więc każda próba formułowania postulatów wyrastających z przekonań czy norm moralnych jednej kultury musi w tej mierze uniemożliwić objęcie jakąkolwiek deklaracją praw człowieka całej ludzkości. To, co w jednym społeczeństwie uważa się za prawa człowieka, w innym albo w tym samym, lecz w innych czasach, uchodzić może za antyspołeczne.

cytat3 Źródło: Katarzyna Jasikowska, Edukacja na rzecz globalnego obywatelstwa: historia idei i wybrane współczesne problemy, „Kultura – Historia – Globalizacja” 2013, nr 14.
R2hfwJDfwhmjK
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z linią chronologiczną i wykonaj polecenie.

RZ6QEQAz2GckW1
Infografika przedstawiająca zniesienie kary śmierci w poszczególnych państwach UE: data ostatniej egzekucji: Portugalia 1849, Szwecja 1910, Malta 1943, Finlandia 1944, Włochy 1947, Luksemburg 1949, Austria, Belgia, Dania  1950, Holandia 1952, Irlandia 1954, Cypr 1962, Zjednoczone Królestwo 1964, Grecja 1972, Hiszpania 1975, Francja 1977, Chorwacja 1987, Węgry, Polska 1988, Bułgaria, Rumunia 1989, Estonia 1991, Litwa 1995, Łotwa 1996. Brak danych: Czechy, Niemcy, Słowacja, Słowenia. Data Zniesienia kary śmierci za wszystkie przestępstwa: Austria 1968 (za przestępstwa pospolite w 1950), Finlandia 1972 (za przestępstwa pospolite w 1949), Szwecja 1972 (za przestępstwa pospolite w 1921), Portugalia 1976 (za przestępstwa pospolite w 1867), Dania 1978 (za przestępstwa pospolite w 1933), Luksemburg 1979, Francja 1981, Holandia 1982 (za przestępstwa pospolite w 1870), Niemcy 1987, Rumunia, Słowenia 1989, Chorwacja, Czechy, Węgry, Irlandia, Słowacja 1990, Włochy 1994 (za przestępstwa pospolite w 1947), Hiszpania 1995 (za przestępstwa pospolite w 1978), Belgia 1996, Polska 1997, Bułgaria, Estonia, Litwa 1998, Zjednoczone Królestwo 1998 (za przestępstwa pospolite w 1973), Malta 2000 (za przestępstwa pospolite w 1971), Cypr 2002 (za przestępstwa pospolite w 1983), Grecja 2004 (za przestępstwa pospolite w 1993), Łotwa 2021 (za przestępstwa pospolite w 1999).
© Unia Europejska [2020]
Źródło: Parlament Europejski, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1520vewtHFmm
Dokończ zdanie.
W państwach członkowskich Unii Europejskiej... Możliwe odpowiedzi: 1. wykonuje się karę śmierci tylko za zbrodnie przeciwko ludzkości., 2. nie orzeka się i nie wykonuje kary śmierci., 3. orzeka się, ale nie wykonuje kary śmierci., 4. decyzja o wprowadzeniu kary śmierci do Kodeksu karnego nie jest elementem umów wewnątrz Unii Europejskiej.
2
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Amnesty International Japonia: 40 lat w celi śmierci

Marcowy wieczór 1961 roku w miejscowości Kuzuo, w centrum Japonii. Masaru Okunishi, rolnik przed czterdziestką, poszedł na spotkanie w lokalnym domu kultury. (…) Wszystkim paniom podano tego wieczoru wino, które na spotkanie przyniósł Okunishi Masaru. Mężczyźni pili sake i wszyscy wznieśli toast za sukces dalszego rozwijania przyjaznych kontaktów.

Nagle stało się coś niepokojącego. Po paru kieliszkach wina, żona Okunishiego, jego kochanka oraz trzy inne kobiety poczuły się źle. Szybko wezwano lekarza, ale 5 kobiet zmarło wkrótce. Dwanaście innych kobiet było poważnie chorych.

Następnego dnia rolnik został zabrany na miejscowy posterunek policji. Podczas intensywnego przesłuchania, trwającego 5 godzin, nie było żadnego prawnika. Wczesnym rankiem 3 kwietnia policja wymusiła na Okunishim przyznanie się do rzekomej winy. Masaru został oficjalnie oskarżony o zamordowanie pięciu kobiet.

Badania wykazały, że wino było zatrute rolniczymi chemikaliami, nie znaleziono jednak żadnych dowodów potwierdzających, że to właśnie Masaru je zatruł. Masaru wycofał później swoje zeznania, twierdząc, że został do nich zmuszony.

W roku 1964 Sąd Rejonowy w Tsu uniewinnił Okunishiego, powołując się na brak dowodów. Jednakże prokuratura odwołała się od tego wyroku. Sąd wyższej instancji w Nagoja uchylił decyzję sądu niższej instancji i skazał go na karę śmierci w 1969 roku. Tę decyzję uchylił z kolei Sąd Najwyższy w 1972 roku.

Dzisiaj Okunishi przebywa w więziennej izolatce w więzieniu w Nagoja. Ma ponad 80 lat, 45 lat spędził w więzieniu, z czego 40 w celi śmierci. Jego sześć apelacji o ponowne rozpatrzenie sprawy zostało odrzuconych.

W kwietniu 2005 roku sąd wyższej instancji w Nagoja zdecydował się ponownie rozpatrzyć sprawę, powołując się na dowody o jego niewinności.

Jednakże prokuratura podważyła ten wyrok, w związku z czym sąd wyższej instancji w Nagoja uchylił swoją poprzednią decyzję w grudniu 2006 r. Sąd Najwyższy następnie przekazał sprawę do sądu w Nagoja, który zlecił przebadanie chemicznych dowodów w październiku 2011 roku i oczekuje się, że przychyli się do prośby o ponowne rozpatrzenie sprawy.

– Jeżeli sąd rzeczywiście zgodzi się na ponowny proces, szanse Okunishiego na uniewinnienie są duże – twierdzi jego prawnik, Kazuko Ito, w rozmowie z Amnesty International z Tokio.

Oczyszczenie z zarzutów

Ito, która pełni jednocześnie funkcję Sekretarza Generalnego japońskiej organizacji pozarządowej Human Rights Now, wierzy, że przypadek jej klienta jest typowym przykładem niewinnej jednostki uwikłanej w pełen wad japoński system prawny.

– Został aresztowany na 49 godzin bez możliwości odpoczynku czy snu. Panowały tam ciężkie warunki. Został zmuszony do złożenia fałszywego zeznania i to zeznanie jest jedynym dowodem w sprawie przeciwko niemu.

Wielu więźniów w japońskich celach śmierci miało być zmuszonych do „przyznania się” do popełnienia przestępstwa podczas przesłuchań. Pomimo tego tylko cztery osoby osadzone w celi śmierci zostały oczyszczone z zarzutów i uwolnione.

Japoński wymiar sprawiedliwości jest znany ze swojej powolności, przez co większość więźniów skazanych na śmierć musi spędzić resztę kary w nieludzkich warunkach. Piątego marca 132 więźniów oczekiwało na karę śmierci w Japonii – wszyscy byli trzymani w więziennych izolatkach.

Wielu więźniów podobno może przetrwać izolację tylko dzięki tabletkom nasennym, a wielu innych cierpi na zaburzenia psychiczne wywołane warunkami, w jakich ich osadzono. (…)

cytat4 Źródło: Amnesty International, Japonia: 40 lat w celi śmierci, 27.03.2012 r., dostępny w internecie: amnesty.org.pl [dostęp 26.06.2020 r.].
R136YhrZsK8iT
Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe. Kazus Okunishi może być argumentem za całkowitym zniesieniem kary śmierci. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W Japonii naruszano prawo do sprawiedliwego procesu sądowego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka długie przebywanie w celi śmierci może zostać uznane za naruszenie zakazu tortur i nieludzkiego traktowania. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Długotrwałość procedur sądowych w przypadku Okunishiego mogła wynikać z rozwoju technik kryminalistycznych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Polska Fundacja dla Afryki Brak edukacji, brak szansy

Tanzania – kopaczka zamiast książek

Do obowiązków części dzieci należy praca na polu nauczyciela, jako że tamtejsze państwo nie jest w stanie płacić pensji. Pedagodzy w szkołach otwarcie mówią: „jeśli chcecie, żebym was uczył, to musicie mi obrobić pole, bo i ja muszę z czegoś żyć”. Uczniowie wędrują więc kilometrami do szkoły nie z tornistrem i książkami, ale z kopaczką czy maczetą do wycinania buszu.

cytat5 Źródło: Polska Fundacja dla Afryki, Brak edukacji, brak szansy, dostępny w internecie: pomocafryce.org [dostęp 18.04.2012 r.].
Rs26387GO0nQf
Dokończ zdanie.
W Tanzanii jest naruszane prawo do edukacji, ponieważ... Możliwe odpowiedzi: 1. istnieje kulturowa niechęć do rozwoju intelektualnego., 2. nakłady na edukację są niskie., 3. nauczyciele utrzymują się z pracy na roli i potrzebują pomocników., 4. chodzenie do szkoły i nauka nie są obowiązkowe.
31
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Ryszard Kapuściński Heban

Głód wśród tych dzieci jest czymś stałym, jest formą życia, drugą naturą. A jednak to, o co proszą, nie jest prośbą o chleb czy owoc, nie jest nawet prośbą o pieniądze. Proszą o ołówek. Ołówek kulkowy, cena 10 centów. Tak, ale skąd wziąć dziesięć centów? A oni wszyscy chcieliby chodzić do szkoły, chcieliby się uczyć.

cytat6 Źródło: Ryszard Kapuściński, Heban, dostępny w internecie: pomocafryce.org [dostęp 3.03.2020 r.].
RnqVTtEVxEWU7
Na podstawie źródła oceń znaczenie edukacji w państwach Afryki. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
W Arabii Saudyjskiej kobietom wstęp wzbroniony – na konferencję pt. „Kobieta w społeczeństwie''

W Arabii Saudyjskiej konferencje na temat kobiet są organizowane przez mężczyzn i dla mężczyzn. Spotkanie pt. „Kobieta w społeczeństwie” odbyło się rok temu, ale zdjęcie, na którym widać wyłącznie obradujących mężczyzn, obiegło świat kilka dni temu. Konferencja odbyła się na Uniwersytecie Qassim, a uczestnicy byli reprezentantami 15 różnych krajów.

cytat7 Źródło: W Arabii Saudyjskiej kobietom wstęp wzbroniony – na konferencję pt. „Kobieta w społeczeństwie'', 29.06.2013 r., dostępny w internecie: codziennikfeministyczny.pl [dostęp 21.03.2020 r.].
RQsIC4oHAxoGU
Wskaż, jakie wnioski dotyczące sytuacji kobiet w Arabii Saudyjskiej można wyciągnąć z tekstu. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się ze zdjęciem i wykonaj ćwiczenie.

RNoxttLBFnbkY
Kraków, zespół Wzgórza Wawelskiego i elektrociepłownia Łęg przed świtem
Źródło: Jar.ciurus, licencja: CC BY-SA 3.0.
RFQpu147dMrGU
Rozstrzygnij, czy na zdjęciu przedstawiono naruszenie prawa pierwszej, czy trzeciej generacji. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 41

2. Każdy pozbawiony wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo odwołania się do sądu w celu niezwłocznego ustalenia legalności tego pozbawienia. O pozbawieniu wolności powiadamia się niezwłocznie rodzinę lub osobę wskazaną przez pozbawionego wolności.

3. Każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla niego poinformowany o przyczynach zatrzymania. Powinien on być w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przekazany do dyspozycji sądu. Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu wraz z przedstawionymi zarzutami.

4. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny.

5. Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania.

cytat8 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 26.06.2020 r.].
R1Kov1rChf7aB
Wskaż, jakie prawa człowieka zapewnia ten fragment konstytucji. Podaj odpowiednie punkty artykułu. (Uzupełnij).