Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1QRTxzL48qlp1
Ćwiczenie 1
Wskaż stwierdzenie, które nie jest prawdziwe w stosunku do obszarowej ochrony bioróżnorodności: Możliwe odpowiedzi: 1. Około 68% powierzchni Polski jest objęte jakąś formą ochrony obszarowej, 2. Parki krajobrazowe to jedna z wielu form ochrony różnorodności biologicznej, 3. Tworzenie obszarów chronionych powinno być skoordynowane z zarządzaniem obszarami, które je otaczają., 4. Ochrona gatunkowa jest jednym z ważniejszych narzędzi ochrony obszarowej w Polsce.
RM4t2TCoM2pfj1
Ćwiczenie 2
Dopasuj nazwę formy ochrony przyrody i jej definicję. Definicje: pomniki przyrody, rezerwaty przyrody, użytki ekologiczne . Możliwe odpowiedzi: 1. Obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym; ekosystemy, ostoje, a także siedliska roślin, zwierząt i grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi, 2. Zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mające znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Wśród nich są: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania., 3. Pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów. Są to na przykład okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
RtfNtlcVqMLi81
Ćwiczenie 3
Zaznacz wśród podanych stwierdzeń te, które odnoszą się do ochrony biernej: Możliwe odpowiedzi: 1. Można odtworzyć zniszczone siedliska gatunków, pozwalając na naturalny przebieg procesów przyrodniczych., 2. Przeniesieni osobników ze stanowisk naturalnych do ośrodka hodowli prowadzi do zwiększenia liczebności populacji., 3. Wyłączenie z produkcji gospodarczej części powierzchni Lasów Państwowych sprzyja gatunkom, związanym z naturalnym rozkładem drewna., 4. Wypas owiec to skuteczny sposób na zachowanie ciepłolubnych muraw (obszarów trawiastych)., 5. Zakładanie budek lęgowych dla ptaków i nietoperzy przyczynia się do zwiększenia ich liczebności.
R4UUJjTlkf2JO2
Ćwiczenie 4
Ochrona ex situ oznacza zachowanie składników różnorodności biologicznej poza ich naturalnym miejscem występowania. Ochrona in situ oznacza zachowanie ekosystemów oraz naturalnych miejsc występowania i utrzymywanie populacji gatunków w ich naturalnym otoczeniu. Poniżej przedstawiono różne formy i metody, za pomocą których realizowane są obie strategie: A. Kupowanie nasion w sklepie B. Sprzedaż pszczelich pyłkowi C. Ogrody przydomowe D. Użytki ekologiczne E. Parki narodowe F. Gospodarstwa ekologiczne G. Banki genów Korzystając z powyższych informacji, wybierz i wpisz odpowiednio litery oznaczające formy a/ ochrony in situ gatunków dziko żyjących Możliwe odpowiedzi: 1. C, F, 2. D, E, 3. A, B, 4. G, E, 5. B, F, 6. C, D b/ ochrony in situ starych odmian gatunków uprawnych Możliwe odpowiedzi: 1. C, F, 2. D, E, 3. A, B, 4. G, E, 5. B, F, 6. C, D

Informacja do ćwiczeń nr 5 i nr 6

W tabeli przedstawiono dane dotyczące powierzchni obszarów Natura 2000 (OSO i SOO) w poszczególnych województwach.

Kod

Nazwa województwa

Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO)

Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO)

Powierzchnia

% powierzchni ogólnej

Powierzchnia

% powierzchni ogólnej

2018

2018

2018

2018

[ha]

[%]

[ha]

[%]

0200000

dolnośląskie

292 801,8

14,7

354 732,4

17,8

0400000

kujawsko‑pomorskie

157 779,5

8,8

88 164,0

4,9

0600000

lubelskie

335 841,2

13,4

164 724,7

6,6

0800000

lubuskie

294 200,1

21,0

209 190,8

15,0

1000000

łódzkie

40 236,7

2,2

53 688,8

2,9

1200000

małopolskie

133 442,4

8,8

152 971,3

10,1

1400000

mazowieckie

428 614,6

12,1

192 950,4

5,4

1600000

opolskie

14 391,7

1,5

27 264,8

2,9

1800000

podkarpackie

507 777,1

28,5

353 406,6

19,8

2000000

podlaskie

579 400,0

28,7

543 673,4

26,9

2200000

pomorskie

364 339,4

19,9

177 044,2

9,7

2400000

śląskie

62 362,5

5,1

92 086,3

7,5

2600000

świętokrzyskie

21 980,9

1,9

156 063,9

13,3

2800000

warmińsko‑mazurskie

575 828,1

23,8

258 308,8

10,7

3000000

wielkopolskie

409 461,3

13,7

241 306,9

8,1

3200000

zachodniopomorskie

692 941,5

30,3

425 769,2

18,6

1
211
Ćwiczenie 5
R1cuovNZ50O0z
Podaj, w których województwach występują największe obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz ochrony siedlisk (SOO).
R1Swv5CioT7rl
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 5
R1MtUJ93QhiEn
Połącz pojęcia z właściwymi definicjami. Ochrona gatunkowa Możliwe odpowiedzi: 1. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie obszarów cennych pod względem krajobrazowym lub przyrodniczym, odznaczających się dużą różnorodnością biotyczną, zagrożonych zaburzeniem lub przerwaniem zachodzących na ich terenie procesów biologicznych., 2. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie dziko występujących gatunków zagrożonych wyginięciem. Ochronie gatunkowej podlegają osobniki jednego gatunku, niezależnie od miejsca, w którym występują., 3. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie pojedynczych, konkretnych obiektów przyrodniczych (lub ich grup), spełniających ważną rolę w utrzymaniu różnorodności biologicznej na poziomie lokalnym. Ochroną obiektową obejmuje się pojedyncze osobniki danego gatunku lub fragmenty ekosystemów. Ochrona obiektowa Możliwe odpowiedzi: 1. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie obszarów cennych pod względem krajobrazowym lub przyrodniczym, odznaczających się dużą różnorodnością biotyczną, zagrożonych zaburzeniem lub przerwaniem zachodzących na ich terenie procesów biologicznych., 2. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie dziko występujących gatunków zagrożonych wyginięciem. Ochronie gatunkowej podlegają osobniki jednego gatunku, niezależnie od miejsca, w którym występują., 3. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie pojedynczych, konkretnych obiektów przyrodniczych (lub ich grup), spełniających ważną rolę w utrzymaniu różnorodności biologicznej na poziomie lokalnym. Ochroną obiektową obejmuje się pojedyncze osobniki danego gatunku lub fragmenty ekosystemów. Ochrona obszarowa Możliwe odpowiedzi: 1. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie obszarów cennych pod względem krajobrazowym lub przyrodniczym, odznaczających się dużą różnorodnością biotyczną, zagrożonych zaburzeniem lub przerwaniem zachodzących na ich terenie procesów biologicznych., 2. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie dziko występujących gatunków zagrożonych wyginięciem. Ochronie gatunkowej podlegają osobniki jednego gatunku, niezależnie od miejsca, w którym występują., 3. Zespół przedsięwzięć i działań w ramach ochrony przyrody, mających na celu zabezpieczenie pojedynczych, konkretnych obiektów przyrodniczych (lub ich grup), spełniających ważną rolę w utrzymaniu różnorodności biologicznej na poziomie lokalnym. Ochroną obiektową obejmuje się pojedyncze osobniki danego gatunku lub fragmenty ekosystemów.
21
Ćwiczenie 6
R1Tn0ArazWpSj
Przeanalizuj dane dotyczące obszarów Natura 2000, zawarte w zamieszczonej wyżej tabeli, a następnie oceń prawdziwość stwierdzenia: „Urbanizacja i industrializacja to czynniki ograniczające wielkość obszarów Natura 2000 w danym województwie”. Swoje stanowisko uzasadnij jednym argumentem. (Uzupełnij).

Tekst źródłowy do ćwiczeń 7 i 8

Niepylak apollo (Parnassius apollo) to motyl objęty całkowitą ochroną gatunkową. Od 1991 r. prowadzony jest program restytucji tego owada, polegający na odłowieniu osobników ze stanowisk naturalnych i hodowli w celu wypuszczenia w miejscach występowania. Początkowo hodowlę prowadzono na Dolnym Śląsku, a od 1994 r. w Pienińskim Parku Narodowym. W trakcie trwania programu kilkukrotnie skrzyżowano polskie samice z samcami ze słowackiej części Pienin. Program okazał się skuteczny: populacja, licząca początkowo 30 osobników, zwiększyła liczebność do 300–500 osobników, a przyrost ten jest stwierdzany rokrocznie. Ponadto prowadzony jest stały monitoring pienińskiej populacji niepylaka apollo. Równolegle prowadzono działania służące restytucji siedlisk niepylaka. Wycinano młode drzewa i krzewy, które zacieniały górskie polany i w ten sposób powodowały zanikanie rozchodnika (Sedum maximum L.) – rośliny żywicielskiej motyla.

Indeks górny Na podstawie: Niepylak Apollo, apollo.natura2000.pl Indeks górny koniec

31
Ćwiczenie 7
Rnk3U52fvU3pU
Przeanalizuj tekst źródłowy o programie restytucji niepylaka apollo i określ rodzaj zastosowanej w ramach tego programu metody ochrony przyrody: czy hodowlę niepylaka apollo na Dolnym Śląsku należy zakwalifikować do metod in situ czy ex situ? Uzasadnij swoje stanowisko jednym argumentem. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
R15uM5UojCUQk
Odnosząc się do tekstu źródłowego o programie restytucji niepylaka apollo, wyjaśnij, w jakim celu krzyżowano osobniki populacji polskiej i słowackiej. (Uzupełnij).