Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R1Ay0Zj7I1aq3
Wskaż, co sprawia, że liberałowie klasyczni są zwolennikami indywidualizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Są przeciwnikami altruizmu., 2. Uważają, że jednostka może się realizować wyłącznie w społeczeństwie., 3. Odrzucają autorytet państwa i Kościoła., 4. Twierdzą, że człowiek jest zdolny sam, bez ingerencji innych, decydować o swoim życiu.
2
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z opisem ilustracji i wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji i wykonaj ćwiczenie.
RJNJeXKd4gYug
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RlCAE3wcMigGM
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Autor rysunku przedstawia ideę sprawiedliwości zgodnie z poglądami liberałów klasycznych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Autor rysunku przedstawia charakterystyczną dla doktryny liberalizmu klasycznego równość szans. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podobnie jak liberałowie klasyczni, autor rysunku jest przeciwnikiem interwencji państwa w sferę redystrybucji dóbr. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podobnie jak liberałowie klasyczni, autor rysunku wskazuje na zbieżność zasad równości i sprawiedliwości. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
31
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
John Locke Dwa traktaty o rządzie

Celem prawa nie jest obalenie czy też ograniczenie, ale zachowanie i rozszerzanie wolności; jako że we wszystkich państwach, w których żyją stworzenia zdolne do tworzenia prawa, tam, gdzie nie ma prawa, nie ma wolności. Wolność oznacza wolność od ograniczeń i przemocy stosowanej przez innych, czego nie można osiągnąć tam, gdzie nie istnieje prawo; ale wolność nie polega na tym, jak się często uważa: na swobodzie każdego do robienia, co tylko zechce – bo któż mógłby być wolnym, gdyby humor kogokolwiek mógł panować nad nim? – Wolność polega na swobodzie dysponowania… działaniami, majątkiem i całą swą własnością, w ramach prawa, które człowiekowi przysługują.

2 Źródło: John Locke, Dwa traktaty o rządzie, 1690. Cytat za: Dawid Kamerschen, Richard McKenzie, Clark Nardinelli, Ekonomia, Warszawa 1989, s. 77.
Rx6HOWowO3zw4
Wskaż podobieństwa między ideą wolności prezentowaną przez liberałów a poglądami Johna Locke’a. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Monteskiusz O duchu praw

Kiedy w jednej i tej samej osobie lub w jednym i tym samym ciele władza prawodawcza zespolona jest z wykonawczą, nie ma wolności. (…) [N]ie ma również wolności, jeśli władza sędziowska nie jest oddzielona od prawodawczej i wykonawczej.

c2 Źródło: Monteskiusz, O duchu praw, tłum. Tadeusz Boy‑Żeleński, dostępny w internecie: pl.wikiquote.org [dostęp 20.03.2020 r.].
RgUNg1LNJOt9i
Zaznacz właściwe odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. Monteskiusz, podobnie jak liberałowie, uważa, że wolność jednostki jest najwyższą wartością życia społecznego., 2. W swoim dziele Monteskiusz wskazuje na konieczność połączenia władzy wykonawczej i ustawodawczej w celu zrealizowania idei wolności jednostki., 3. Zdaniem Monteskiusza gwarantem wolności jednostki jest niezależność władzy sądowniczej., 4. Idea wolności u Monteskiusza to liberalna wolność od ucisku.
31
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Jean‑Jacques Rousseau Ekonomia polityczna

Społeczeństwo obywatelskie jest stanem wzajemnej współzależności wszystkich ludzi, ludzie wszakże są źli, a większość z nich jest zmuszona zrezygnować z własnej woli i pracować na rzecz zaspokojenia potrzeb nielicznych. Ponieważ zaś to ci nieliczni ustalają prawa, większość ludzi nie ma nawet zapewnionej ochrony, dla której rzekomo dołączyli się do społeczeństwa. (…) To właśnie w społeczeństwie człowiek zaczyna pożądać pieniędzy i zaszczytów. (…) W pogoni za zaspokojeniem próżności natrafia na niekończącą się ilość okazji do sporu. (…) Naturalna namiętność współczucia zostaje wygaszona, a jedynym jej substytutem w nowych warunkach staje się moralność określająca ludzkie obowiązki i wspierana autorytetem władzy. Natura przestaje wystarczać. Przerażający stan wojny czyni ten krok koniecznym i gwarantuje zgodę biednych. (…) nierówność nabiera mocy prawnej, publiczna władza podporządkowuje sobie biednych dzięki przemocy.

c3 Źródło: Jean‑Jacques Rousseau, Ekonomia polityczna, dostępny w internecie: wikiquote.org [dostęp 11.05.2020 r.].
RpZZGEjDGMqnL
Rozstrzygnij, czy poglądy J. J. Rousseau są zbieżne z poglądami liberałów klasycznych na temat indywidualizmu. Uzasadnij swoją odpowiedź. Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Mill John Stuart Utylitaryzm o wolności

(…) Naród nie potrzebował ochrony przed swoją własną wolą; nie było obawy, by tyranizował samego siebie. Niech rząd będzie rzeczywiście przed narodem odpowiedzialny i łatwo usuwany. (…) Władza byłaby przecież wtedy władzą narodu w skoncentrowanej i ułatwiającej jej sprawowanie formie. Ten sposób myślenia lub może raczej odczuwania był rozpowszechniony wśród ostatniego pokolenia europejskich liberałów i, jak się zdaje, dotąd przeważa u nich na kontynencie. (…) Mniemanie, że lud nie potrzebuje ograniczać swojej władzy, mogło się wydawać aksjomatem, gdy rząd ludowy był tylko marzeniem lub opisaną w książkach dawną przeszłością. Mniemania tego nie zachwiały przejściowe wypaczenia Rewolucji Francuskiej, gdyż najgorsze z nich były dziełem garstki uzurpatorów, a w każdym razie nie były rezultatem stałego funkcjonowania instytucji ludowych, lecz nagłego i gwałtownego wybuchu przeciw despotyzmowi monarchii i arystokracji. (…) Spostrzeżono wkrótce, że takie zwroty jak »samorząd« i »władza ludu nad sobą« nie wyrażają istotnego stanu rzeczy. »Lud« sprawujący władzę to nie zawsze ten sam lud, nad którym ta władza jest sprawowana; a »samorząd«, o którym mowa, nie oznacza, że każdy rządzi sobą, lecz że każdym rządzą wszyscy pozostali (…).

c4 Źródło: Mill John Stuart, Utylitaryzm o wolności, Warszawa 2012, s. 120.
RAC6t5pMJ2JxI
Rozstrzygnij, czy J. S. Mill jest zwolennikiem demokracji liberalnej. Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Adam Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Księga III, rozdz. IV.

Kupiec nie musi być koniecznie obywatelem jakiegoś określonego kraju. Jest mu w znacznej mierze obojętne, gdzie prowadzi swój handel. Gdy zaś trochę się zrazi, może go to skłonić do przeniesienia swego kapitału z jednego kraju do drugiego, wraz z całą wytwórczością, jaką kapitał ten utrzymuje.

c5 Źródło: Adam Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Księga III, rozdz. IV., dostępny w internecie: pl.wikiquote.org [dostęp 20.03.2020 r.].
RRU6b5LwVxY8T
Wskaż powód, dla którego Adama Smitha uważa się za twórcę liberalizmu gospodarczego. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Adam Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Księga IV, rozdz. II.

Prawo państwowe powinno chronić obywateli przed utracjuszami i marzycielami oferującymi nierozsądne pożyczki. Inaczej znaczna część kapitału krajowego nie trafiłaby do rąk tych, którzy najprawdopodobniej uczyniliby zeń najzyskowniejszy użytek, tylko do tych, którzy najpewniej go zmarnują i zniszczą.

c6 Źródło: Adam Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Księga IV, rozdz. II., dostępny w internecie: pl.wikiquote.org [dostęp 20.03.2020 r.].
Rb8cBHg4D8kvh
Wskaż, co zgodnie z teorią Smitha, jest zadaniem państwa. Możliwe odpowiedzi: 1. regulowanie poziomu produkcji, 2. inwestowanie pieniędzy z podatków w gospodarkę państwową, 3. prawna ochrona inwestycji przy braku interwencji w rynek, 4. kontrolowanie przepływów pieniężnych pomiędzy jednostkami