Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki

Artykuł I

§ 1. Wszelka niniejszym przyznana władza ustawodawcza przysługuje Kongresowi Stanów Zjednoczonych, który składa się z Senatu i z Izby Reprezentantów. (...)

Artykuł II

§ 1. Władzę wykonawczą sprawuje prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki. Urząd swój pełni przez okres lat czterech, a wybierany jest wraz z obieranym na ten sam okres wiceprezydentem w następujący sposób. (...)

Artykuł III

§ 1. Władzę sądową Stanów Zjednoczonych sprawuje jeden Sąd Najwyższy oraz takie sądy niższe, jakie z biegiem czasu Kongres ustanowi i utworzy. Sędziowie zarówno Sądu Najwyższego, jak i niższych sądów pozostają na swym urzędzie, dopóki sprawują go nienagannie. Za swoją służbę otrzymują w określonych terminach uposażenie, które nie może być obniżone, dopóki pełnią swój urząd (...).

1 Źródło: Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, tłum. Andrzej Pułło, Warszawa 2002.

Emanuel Sieyes Co to jest stan trzeci?

Konstytucja z 3 września 1791 roku

O władzach publicznych

2. Naród, będąc jedynym źródłem władzy, może ją sprawować tylko przez swoich przedstawicieli (...). Przedstawicielami są: ciało prawodawcze i król.

3. Władza prawodawcza należy do Zgromadzenia Narodowego złożonego z przedstawicieli wybieranych swobodnie przez lud (...).

4. Ustanawia się monarchię (konstytucyjną), w której władza wykonawcza należy do króla, który sprawuje ją przez ministrów i innych odpowiedzialnych za nią urzędników (...).

2 Źródło: Emanuel Sieyes, Co to jest stan trzeci?, dostępny w internecie: loustrzyki.edu.pl [dostęp 10.09.2019 r.].

Konstytucja ZSRR

Artykuł 1. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich jest socjalistycznym państwem robotników i chłopów.

Artykuł 2. Podstawą polityczną ZSRR są rady deputowanych robotniczych, które rosły i stawały się silniejsze w wyniku obalenia władzy właścicieli ziemskich i kapitalistów oraz podboju dyktatury proletariatu.

Artykuł 3. Cała władza w ZSRR należy do ludu pracującego w mieście i wsi (...).

Artykuł 4. Podstawą ekonomiczną ZSRR jest socjalistyczny system gospodarki i socjalistyczna własność narzędzi i środków produkcji, ustanowiona w wyniku likwidacji kapitalistycznego systemu gospodarczego, zniesienia prywatnej własności narzędzi i środków produkcji oraz zniszczenia ludzkiej eksploatacji przez człowieka.

Artykuł 12. Praca w ZSRR jest obowiązkiem i kwestią honoru dla każdego sprawnego obywatela na zasadzie: „kto nie pracuje, nie je”. W ZSRR realizowana jest zasada socjalizmu: „od każdego według jego umiejętności, do każdego według jego pracy”.

Artykuł 131. Każdy obywatel ZSRR jest obowiązany chronić i umacniać publiczną, socjalistyczną własność, jako świętą i nienaruszalną podstawę systemu sowieckiego, jako źródło bogactwa i władzy ojczyzny, jako źródło dostatniego i kulturalnego życia dla wszystkich ludzi pracy. Osoby naruszające własność publiczną i socjalistyczną są wrogami ludu.

3 Źródło: Konstytucja ZSRR, dostępny w internecie: constitution.garant.ru [dostęp 10.09.2019 r.].

Konstytucja Nihil novi

Ponieważ prawa ogólne i ustawy publiczne dotyczą nie pojedynczego człowieka, ale ogółu narodu, przeto na tym walnym sejmie radomskim wraz ze wszystkiemi królestwa naszego prałatami, radami i posłami ziemskimi za słuszne i sprawiedliwe uznaliśmy, jakoż postanowiliśmy, iż odtąd na potomne czasy nic nowego (nihil novi) stanowionem być nie ma przez nas i naszych następców, bez wspólnego zezwolenia senatorów i posłów ziemskich, co by było z ujmą i ku uciążeniu Rzeczypospolitej oraz ze szkodą i krzywdą czyjąśkolwiek, tudzież zmierzało ku zmianie prawa ogólnego i wolności publicznej.

5 Źródło: Konstytucja Nihil novi, dostępny w internecie: polishfreedom.pl [dostęp 3.06.2020 r.].