Marian Zgórniak, Józef Łaptos, Jacek Solarz Wielka historia świata. Wielkie wojny XX wieku

(…) Kryzys demokracji parlamentarnej najszybciej objawił się jednak we Włoszech. Ześlizgiwanie się w kierunku systemu totalitarnego rozpoczęło się tam niemal natychmiast po zakończeniu działań wojennych. Przyczyn było wiele (…) wojna pogłębiła różnice społeczne i ekonomiczne, jakie występowały w tym kraju od końca XIX wieku; poszerzał się rozziew ekonomiczny między północą a południem i między nowoczesnym przemysłem a starymi strukturami rolnymi; (…) Wojna pozostawiła także głębokie ślady w psychice Włochów. 800 tys. młodych ludzi straciło życie, a 1,5 mln zostało inwalidami. Działania wojenne zniszczyły regiony północno‑wschodnie, a przemysł cierpiał na brak surowców. Z zaciągniętych w czasie wojny długów państwo starało się wychodzić przy pomocy pożyczek i inflacji.
(…) Wielu Włochów miało nadzieję, że zwycięska wojna przyniesie ich państwu wzrost znaczenia na arenie międzynarodowej. Tak się jednak nie stało.

c1 Źródło: Jacek Solarz, Marian Zgórniak, Józef Łaptos, Wielka historia świata. Wielkie wojny XX wieku, Warszawa 2006, s. 21.

Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej

Artykuł  VI.
Trybunał (…) mający sądzić i karać głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, władny będzie sądzić i karać osoby, które (…) popełniły jakiekolwiek z poniżej wymienionych przestępstw.

a) Zbrodnie przeciw pokojowi, mianowicie: planowanie, przygotowywanie, początkowanie lub prowadzenie wojny napastniczej albo wojny będącej pogwałceniem traktatów, porozumień lub gwarancyj międzynarodowych, albo współudział w planie lub zmowie w celu dokonania jednego z wyżej wymienionych czynów;
b) Zbrodnie wojenne, mianowicie: pogwałcenie praw i zwyczajów wojennych. Takie pogwałcenie będzie obejmowało, ale nie będzie ograniczone do morderstw, złego obchodzenia się lub deportacji na roboty przymusowe albo w innym celu ludności cywilnej na okupowanym obszarze lub z tego obszaru, do mordowania lub złego obchodzenia się z jeńcami wojennymi lub osobami na morzu; do zabijania zakładników; do rabunku własności publicznej lub prywatnej; do bezmyślnego burzenia osiedli, miast lub wsi albo do spustoszeń nie usprawiedliwionych koniecznością wojenną;
c) Zbrodnie przeciw ludzkości, mianowicie: morderstwa, wytępianie, obracanie ludzi w niewolników, deportacja i inne czyny nieludzkie, których dopuszczono się przeciwko jakiejkolwiek ludności cywilnej (…).

po Źródło: Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, 1948 r., dostępny w internecie: prawo.pl [dostęp 16.08.2020 r.].

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.

Art. 256 
§ 1. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesyła druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierające treść określoną w § 1.

Art. 257 
Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowościowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

c2 Źródło: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny., dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 2.02.2021 r.].

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 13 
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.

c3 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 28.02.2020 r.].

Statut Komunistycznej Partii Polski

Dąbrowa Górnicza, lipiec 2002 r.

Rozdział IX
Symbole Partii
Art. 57

1. Godłem Partii jest znak sierpa i młota.

2. Sztandar Partii jest koloru czerwonego. Z jednej jego strony umieszczone jest hasło „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!”, z drugiej nazwa Partii lub jej skrót. Na środku znajduje się godło Partii w kolorze złotym.

3. Hymnem Partii jest Międzynarodówka.

4. Skrót nazwy Partii brzmi: KPP.

c4 Źródło: Statut Komunistycznej Partii Polski, dostępny w internecie: kom-pol.org [dostęp 2.02.2021 r.].

„Nowe Drogi”, numer specjalny poświęcony XIX Zjazdowi Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego

Zakończenie obrad XIX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Fragmenty przemówienia towarzysza Klimenta Jefriemowicza Woroszyłowa

(…) Partii Lenina - Stalina przypadła w udziale wielka, szlachetna misja historyczna - zapewnić zbudowanie społeczeństwa komunistycznego w naszym kraju i tym samym utorować całej ludzkości drogę do komunizmu. (Długotrwałe oklaski). Wiemy, że czeka nas nie tylko radość zwycięstwa, nieuchronne są również trudności, ale wiemy także, że partia Lenina - Stalina pod przewodem swojego genialnego wodza przezwycięży wszystkie trudności i odniesie całkowite zwycięstwo. (Burzliwe oklaski). (…)

Niezastąpioną bronią w walce partii z niedociągnięciami, błędami i wszelkiego rodzaju bolączkami jest krytyka i samokrytyka. Wzmacnia ona partię, podnosi jej zdolność bojową, zacieśnia i pogłębia jej więź z masami, rozwija twórczą aktywność szeregów partyjnych i wszystkich ludzi pracy. Towarzysze! Partia Lenina - Stalina cieszy się bezgraniczną miłością wielomilionowego narodu radzieckiego.

Ku naszej partii, ku jej wielkiemu wodzowi, towarzyszowi Stalinowi kierują się spojrzenia ludzi pracy i postępu na całym świecie, spojrzenia wszystkich, którzy pragną szczęścia dla siebie, dla swoich dzieci, dla przyszłych pokoleń. Niech mi wolno będzie oświadczyć z tej wysokiej trybuny, że partia nasza wypełni do końca swą historyczną misję. Zwycięski sztandar - sztandar Marksa - Engelsa - Lenina - Stalina - będzie nadal powiewał dumnie nad wyzwoloną i odrodzoną ziemią! (Burzliwe, długotrwałe oklaski).

Przyjemna i radosna jest świadomość, że naród radziecki buduje, tworzy nowe życie pod przewodem naszego genialnego nauczyciela, wodza i przyjaciela, towarzysza Stalina, którego światły umysł, potężna wola i bezgraniczne umiłowanie człowieka są rękojmią nowych zwycięstw, rękojmią pomyślnego rozwiązania zadań budownictwa komunistycznego, postawionych przez XIX Zjazd naszej partii. (Burzliwe, długotrwałe oklaski).

c5 Źródło: „Nowe Drogi”, numer specjalny poświęcony XIX Zjazdowi Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, Warszawa 1952, s. 433–438.

Przemówienie Tomasza Manna do niemieckich słuchaczy w dziesiątą rocznicę objęcia władzy przez nazistów BBS, 26 stycznia 1943 r.

Przemówienie Tomasza Manna do niemieckich słuchaczy w dziesiątą rocznicę objęcia władzy przez nazistów BBS, 26 stycznia 1943 r.

Niemieccy słuchacze!

Będziemy obchodzić ponury jubileusz. Dziesięć lat narodowego socjalizmu – co przyniosły one niemieckiemu narodowi? Jest tylko jedna, wszystkomówiąca odpowiedź – wojnę, tę wojnę, w takim kształcie, jak ona dziś wygląda i jak się dla niemieckiego narodu zakończy. Wojna Hitlera, w której wykrwawiają się miliony waszych synów, która spustoszy kontynent, łącznie z Niemcami. Ona będzie najważniejszym akcentem, gdy zapytamy o osiągnięcia minionego dziesięciolecia. Od początku wszystko na to wskazywało i zmierzało w tym kierunku. Cała reszta, jakimkolwiek kłamliwym mianem by była określana, poczynając od zakłamanej nazwy samego „ruchu”, była niczym innym, jak przygotowaniem i systematyczną realizacją beznadziejnej i rujnującej awantury wojennej (którą nasz wódz zapewne inaczej sobie wyobraża, niż ona obecnie wygląda), rozpaczliwej walki, w której Niemcy popełniają jedną nieprzejednaną potworność za drugą, a której materialne i moralne skutki ponosić będą nie wiadomo jak długo. (...)

Słyszy się, że Hitler uwolnił Niemcy od „bezrobocia” – tak przez dozbrojenie na potrzeby wojny, narodowy socjalizm, czyli rozwiązanie problemów społecznych za pomocą wojny. Słyszy się, że zjednoczył Niemcy, jak nigdy przedtem i urzeczywistnił „socjalizm”, stwarzając niemiecką „wspólnotę narodową”. Ta wspólnota jest dyktaturą motłochu. Potworny terror partii, który spowodował spustoszenie moralne, demoralizację ludzi, zhańbienie sumień, zniszczenie najszlachetniejszych naturalnych więzów w skali, jakiej dotychczas nie doznał żaden naród, i który opiera się na wszystkim, tylko nie na poczuciu dobra w ludziach. (...)

A co z honorem Niemców? Złamana została godność niemieckiej nauki i podeptane poczucie sprawiedliwości, a niemieccy sędziowie zdegradowani zostali do roli pachołków partyjnych interesów. Niemieckie słowo wystawione na pośmiewisko przez nagminne zrywanie umów, niedotrzymywanie honorowych przyrzeczeń i haniebne pojmowanie polityki jako sfery absolutnego cynizmu. Niemcy stali się symbolem wszystkich okropieństw, żądzy dzikiego rabunku i sromotnego okrucieństwa, bezwzględnej przemocy, i to w takim stopniu, że pamięć innych narodów o wszystkim, co dobre, wielkie i godne szacunku – czym niemiecki duch obdarował kiedyś ludzkość – grozi utonięciem w morzu nienawiści, której wzbierające fale próbujecie odeprzeć rozpaczliwym wysiłkiem z obawy, żeby was nie pochłonęły. To jest ta przywrócona godność Niemców! Tak wygląda bilans dziesięciolecia rządów narodowego socjalizmu! A ja się cieszę, że dane mi było tylko pięć, sześć minut na sporządzenie tego bilansu. Historia będzie skrupulatniejsza.

c6 Źródło: Przemówienie Tomasza Manna do niemieckich słuchaczy w dziesiątą rocznicę objęcia władzy przez nazistów BBS, 26 stycznia 1943 r., [w:] praca zbiorowa, Wielkie mowy historii. Od Hitlera do Eisenhowera, t. 3, Warszawa 2006, s. 144–145.