Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
R14ajtbJPjrjc1
Ćwiczenie 1
Zaznacz określenia, którymi można zastąpić wyraz „katedra” (w znaczeniu sakralnej budowli). Możliwe odpowiedzi: 1. świątynia, 2. kościół, 3. Dom Boży, 4. meczet, 5. cerkiew, 6. zbór, 7. modlitewnik, 8. seminarium duchowne
R1Xr6efV25H8e11
Ćwiczenie 2
Wyraz „katedra” ma także znaczenia nieodnoszące się do budynku sakralnego. Używa się go w odniesieniu do jednostki uniwersyteckiej oraz miejsca, z którego wygłasza się mowy (kazania). Przyporządkuj poszczególne znaczenia słowa „katedra” do obu tych kategorii. Katedra na wyższej uczelni Możliwe odpowiedzi: 1. pulpit, 2. podest, 3. instytut, 4. ambona, 5. mównica, 6. trybuna, 7. fakultet, 8. wydział Katedra jako miejsce wygłaszania mowy Możliwe odpowiedzi: 1. pulpit, 2. podest, 3. instytut, 4. ambona, 5. mównica, 6. trybuna, 7. fakultet, 8. wydział
RlajjduMvNs5k1
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie, jakie elementy fasady katedry wymienił we fragmencie swojej powieści Wiktor Hugo.
1
Ćwiczenie 3
REJHqvuUIKyEJ1
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 4
RxrMIhH72Pf5z1
Zaznacz poprawną odpowiedź, a następnie krótko uzasadnij swój wybór, m.in. przywołując odpowiednie cytaty z wierszy. Trzy pierwsze utwory Juliana Przybosia, prezentowane w e-materiale, to wiersze o tematyce... Możliwe odpowiedzi: 1. miłosnej, 2. patriotyczno-obywatelskiej, 3. biesiadnej, 4. religijnej, 5. refleksyjnej, 6. autotematycznej
R1QBua9QZEDj0
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Wiersze Juliana Przybosia pochodzą kolejno z: 1938, 1958 oraz 1966 r. Odszukaj w utworach informacji wskazujących na taką sekwencję ich powstawania. Zapisz swoje ustalenia.

RiGGR6hEEMzI6
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

We wstępie do lekcji nazwano katedrę „górą kamieni”. Wiktor Hugo użył innego metaforycznego określenia: wielka symfonia kamienna. Wyjaśnij trafność zastosowania każdego z trzech wyrazów.

RlX9ocroGeynX
(Uzupełnij).
R10QXnnQKJYrN3
Ćwiczenie 7
Wskaż te fragmenty podanych utworów, które wskazują, że wiersze Juliana Przybosia to ekfrazy, bowiem zawierają odniesienia do wyglądu katedry Notre-Dame. Następnie wskaż fragmenty mówiące o emocjach i czynnościach podmiotu lirycznego. Tytuł wiersza: Notre Dame Z miliona złożonych do modlitwy palców wzlatująca przestrzeń! Lecz zdjęło mnie z iglicy jak z haka Wnętrze – przerażenie. Wyszydzony i opluty śród poczwar rozdziawionych deszczem wiem: Co znaczę ja żywy o krok od filarów ! Te mury z odrąbanych skał – jak łby ponade mnie zmartwychwstają z sarkofagu . Kto wstrząsnął tą ciemnością, nagiął –i ogarnął? Wiem . Obciążone Jezusami {cechy ekfrazy}krzyże trzeba wyostrzyć w piony budowniczych drabin i swoją wolę, zrównaną z niezgłębionym lazurem, swoją śmierć z ostrołuku trafić – - tam na kluczu sklepienia drga zamknięty pęd strzał – - i trwać pod hurgotem głazów szybujących coraz wyżej i wyżej, aż je, nie skończone, nagły zawrót stoczy ze szczytu w dwie wieże , urwane dna. Kto pomyślał tę przepaść i odrzucił ją w górę! /Julian Przyboś, Notre Dame , [w:] tegoż, Utwory poetyckie , t. 1, przedm. J. Kwiatkowski, Kraków 1984./ Tytuł wiersza Notre Dame III [...] 3 Ciężył u nóg – unosił mnie {cechy ekfrazy}kamień rosnący? W fioletowych, różowych odbiciach obłoków pełgających po {cechy ekfrazy}filarach wnętrza stąpałem po powietrzu , z każdym krokiem ku wysokościom bez wyjścia – i dotknąłem! Poruszyłem skałę litą… – To tu, w całokamieniu od wieży po próg , daj znak, przemów! Rozgiąłem łuk przestrzeni w sklepieniu stuleci, przekroczyłem granice szczęścia ku miejscu nieznanemu… … pod Łukiem Triumfalnym sklepionym z granitów utwierdzonych na tęczach . I upadłem w iglicach, pinaklach, sterczynach bielejącej do świtu tarniny wiosennej w rozpostarciu pól znanych…przylśniła mi się we śnie rozetka pajęcza i kamyk wyorany, dolina… Kończę: widzę , jak ujrzałem światło dzienne. Paryż, czerwiec 1966 /Julian Przyboś, Notre-Dame III , [w:] tegoż, Utwory poetyckie , t. 1, przedm. J. Kwiatkowski, Kraków 1994./
3
Ćwiczenie 7
RB3fuQiK7vw8f
Tytuł wiersza: Notre Dame Z miliona złożonych do modlitwy palców wzlatująca przestrzeń! Lecz zdjęło mnie z iglicy jak z haka Wnętrze – przerażenie. Wyszydzony i opluty śród poczwar rozdziawionych deszczem wiem: Co znaczę ja żywy o krok od filarów ! Te mury z odrąbanych skał – jak łby ponade mnie zmartwychwstają z sarkofagu . Kto wstrząsnął tą ciemnością, nagiął –i ogarnął? Wiem . Obciążone Jezusami krzyże trzeba wyostrzyć w piony budowniczych drabin i swoją wolę, zrównaną z niezgłębionym lazurem, swoją śmierć z ostrołuku trafić – - tam na kluczu sklepienia drga zamknięty pęd strzał – - i trwać pod hurgotem głazów szybujących coraz wyżej i wyżej, aż je, nie skończone, nagły zawrót stoczy ze szczytu w dwie wieże , urwane dna. Kto pomyślał tę przepaść i odrzucił ją w górę! /Julian Przyboś, Notre Dame , [w:] tegoż, Utwory poetyckie , t. 1, przedm. J. Kwiatkowski, Kraków 1984./ Tytuł wiersza Notre Dame III [...] 3 Ciężył u nóg – unosił mnie kamień rosnący? W fioletowych, różowych odbiciach obłoków pełgających po filarach wnętrza stąpałem po powietrzu , z każdym krokiem ku wysokościom bez wyjścia – i dotknąłem! Poruszyłem skałę litą… – To tu, w całokamieniu od wieży po próg , daj znak, przemów! Rozgiąłem łuk przestrzeni w sklepieniu stuleci, przekroczyłem granice szczęścia ku miejscu nieznanemu… … pod Łukiem Triumfalnym sklepionym z granitów utwierdzonych na tęczach . I upadłem w iglicach, pinaklach, sterczynach bielejącej do świtu tarniny wiosennej w rozpostarciu pól znanych…przylśniła mi się we śnie rozetka pajęcza i kamyk wyorany, dolina… Kończę: widzę , jak ujrzałem światło dzienne. Paryż, czerwiec 1966 /Julian Przyboś, Notre-Dame III , [w:] tegoż, Utwory poetyckie , t. 1, przedm. J. Kwiatkowski, Kraków 1994./. (Uzupełnij).
RKhqpTJ6N0XML3
Ćwiczenie 8
Zaznacz to stwierdzenie, które – według ciebie – w odpowiedni sposób charakteryzuje utwory Juliana Przybosia. Możliwe odpowiedzi: 1. Utwory J. Przybosia to poetyckie ekfrazy katedry Notre-Dame. Można je uznać za obiektywne opisy budowli., 2. Utwory J. Przybosia wypełnione są w całości opisem przeżyć podmiotu lirycznego. Jest to obiektywny portret psychologiczny., 3. Utwory J. Przybosia są po części ekfrazami, ale też mówią o odczuciach i zachowaniach podmiotu lirycznego. Jest to subiektywny opis przeżyć wywołanych oglądaniem katedry.
31
Ćwiczenie 9
Przedstawiając katedrę Notre‑Dame w Paryżu, poeta koncentrował się na doznaniach jednego ze zmysłów. Zapoznaj się z trzema wierszami J. Przybosia, odszukaj w nich te fragmenty, które wskazują na obecność najmocniej zaangażowanego ze zmysłów, a następnie przygotuj wypowiedź na temat „Zmysłowy Przyboś… Który ze zmysłów odgrywa szczególną rolę w wierszach o katedrze Notre‑Dame?” (uwzględnij co najmniej dwa cytaty z wybranych utworów).
Przedstawiając katedrę Notre‑Dame w Paryżu, poeta koncentrował się na doznaniach jednego ze zmysłów. Zapoznaj się z trzema wierszami J. Przybosia, odszukaj w nich te fragmenty, które wskazują na obecność najmocniej zaangażowanego ze zmysłów, a następnie przygotuj wypowiedź na temat „Zmysłowy Przyboś… Który ze zmysłów odgrywa szczególną rolę w wierszach o katedrze Notre‑Dame?” (uwzględnij co najmniej dwa cytaty z wybranych utworów).
R12CaxXsHAmmg
(Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 10
R15jWaLd538TZ
Na zdjęciu rzeźba francuskiego rzeźbiarza Augusta Rodina. Przedstawia dwie splecione dłonie.
Auguste Rodin, Katedra
Źródło: licencja: CC BY 2.0.
3
Ćwiczenie 10
ReRdAhC4s0xiy
Na zdjęciu znajduje się średniej wielkości rzeźba. Przedstawia uniesione ku górze, dwie splecione dłonie. (Uzupełnij).
Praca domowa
Wiersz Widok z wieży Notre‑Dame Juliana Przybosia jest wyraźnie inny od pozostałych trzech, choć także ma w tytule nazwę paryskiej świątyni. Odnajdź ten tekst w dostępnych źródłach, zapoznaj się z nim, a następnie wyjaśnij, na czym polega owa odmienność. W swojej wypowiedzi uwzględnij i treść, i formę wiersza.
Wiersz Widok z wieży Notre‑Dame Juliana Przybosia jest wyraźnie inny od pozostałych trzech, choć także ma w tytule nazwę paryskiej świątyni. Odnajdź ten tekst w dostępnych źródłach, zapoznaj się z nim, a następnie wyjaśnij, na czym polega owa odmienność. W swojej wypowiedzi uwzględnij i treść, i formę wiersza.
RRhIiRI9ZT7iw
(Uzupełnij).
Rzeczywistość rozszerzona
Dla nauczyciela