1924 – publikacja pierwszego Manifestu surrealistycznego, André Breton
1925 – pierwsza wystawa malarzy surrealistów
1937 – Międzynarodowa Wystawa Surrealizmu w Paryżu
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RsEZE1aQeVGEz1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów;
6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce.
Nauczysz się
charakteryzować surrealizm w sztukach plastycznych;
wymieniać przedstawicieli surrealizmu;
rozpoznawać dzieła przedstawicieli surrealizmu w malarstwie.
Surrealizm
SurrealizmSurrealizm (in. nadrealizm)Surrealizm (in. nadrealizm) to kierunek w sztuce zapoczątkowany we Francji w latach 20. XX wieku. Głównym teoretykiem i współtwórcą był francuski poeta André Breton, autor Manifestu surrealistycznego opublikowanego w 1924 roku.
Inspiracją dla surrealistów było malarstwo Hieronima Boscha, a bezpośrednimi poprzednikami byli dadaiściDadaizmdadaiści oraz włoski malarz Giorgio de Chirico, którego twórczość wywarła na nich ogromny wpływ.
RLhIgnqLGUqZx1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ogród rozkoszy ziemskich lub Tysiącletnie królestwo, to tryptyk niderlandzkiego malarza Hieronima Boscha. Obraz został wykonany w technice olejnej na desce. 2. Po zamknięciu bocznych skrzydeł ukazuje się obraz Ziemi unoszącej się na wodzie. 3. Lewe skrzydło przedstawia Raj ziemski. 4. Tablica środkowa przedstawia upadek ludzkości i zwycięstwo grzechu. 5. Prawe skrzydło to przedstawienie Piekła.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ogród rozkoszy ziemskich lub Tysiącletnie królestwo, to tryptyk niderlandzkiego malarza Hieronima Boscha. Obraz został wykonany w technice olejnej na desce. 2. Po zamknięciu bocznych skrzydeł ukazuje się obraz Ziemi unoszącej się na wodzie. 3. Lewe skrzydło przedstawia Raj ziemski. 4. Tablica środkowa przedstawia upadek ludzkości i zwycięstwo grzechu. 5. Prawe skrzydło to przedstawienie Piekła.
Ilustracja przedstawia obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Giorgio De Chirico był twórcą koncepcji malarstwa metafizycznego (próba irracjonalnego spojrzenia na świat i przy okazji ujawnienia jego metafizycznych treści). Artysta inspirował się mitologią grecką (mit o Odyseuszu, Ariadnie), dziełami filozoficznymi oraz opierał się na własnych doświadczeniach. W jego dziełach powstałych w latach 1909-1918 można dostrzec atmosferę samotności, melancholii i tajemnicy, która ukrywa się w namalowanych postaciach czy rzeczach.
Ilustracja przedstawia obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Giorgio De Chirico był twórcą koncepcji malarstwa metafizycznego (próba irracjonalnego spojrzenia na świat i przy okazji ujawnienia jego metafizycznych treści). Artysta inspirował się mitologią grecką (mit o Odyseuszu, Ariadnie), dziełami filozoficznymi oraz opierał się na własnych doświadczeniach. W jego dziełach powstałych w latach 1909-1918 można dostrzec atmosferę samotności, melancholii i tajemnicy, która ukrywa się w namalowanych postaciach czy rzeczach.
Giorgio de Chirico, „Hektor i Andromacha”, 1912, kolekcja prywatna, Mediolan, wikiart.org, domena publiczna
Cechy surrealizmu
Surrealiści odeszli od realistycznego naśladownictwa natury. Dążyli do uwolnienia się spod kontroli rozumu oraz narzuconych norm estetycznych i moralnych. Ich celem było poszukiwanie wolności twórczej i prawdy o człowieku w głębi jego psychiki, dlatego odwoływali się do podświadomych obszarów umysłu, lęków, przeczuć i wspomnień. Inspirację stanowiły sny, halucynacje, baśnie, mity oraz twórczość dzieci i umysłowo chorych.
Swoje artystyczne wizje tworzyli na zasadzie swobodnych skojarzeń, zestawiając różne elementy w sposób przypadkowy i automatyczny, zaskakujący, często absurdalny i pozbawiony logiki.
Kierunek cechowała swoboda w doborze technik artystycznych, ze szczególnym upodobaniem do tych umożliwiających czynności automatyczne. Należał do nich frotażFrotażfrotaż, kolażKolażkolaż, dekalkomaniaDekalkomaniadekalkomania oraz fumaż (zadymianie, przypalanie). Artyści wykorzystywali zarówno formy nawiązujące do natury, jak i bliskie abstrakcji.
R1BkivSs9czwO1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Frotaż jest techniką odciskania faktury dowolnych przedmiotów na powierzchni papieru poprzez przyłożenie papieru do danej rzeczy, a następnie mocne pocieranie go ołówkiem (lub innym podobnym narzędziem). Opisywana technika użyta została po raz pierwszy w latach 20. XX w. przez Maxa Ernsta. Malarz zainspirował się widokiem starej drewnianej podłogi.
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Frotaż jest techniką odciskania faktury dowolnych przedmiotów na powierzchni papieru poprzez przyłożenie papieru do danej rzeczy, a następnie mocne pocieranie go ołówkiem (lub innym podobnym narzędziem). Opisywana technika użyta została po raz pierwszy w latach 20. XX w. przez Maxa Ernsta. Malarz zainspirował się widokiem starej drewnianej podłogi.
Max Ernst, „She keeps her secret”, 1925, Scottish National Gallery of Modern Art, Edynburg, Wielka Brytania, wanford.com, CC BY 3.0
R1OSMOMMChJJr1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kolaż, to technika malarska, która polega na układaniu kompozycji z różnych materiałów czy tworzyw. Zebrane płaskie elementy nakleja się na płótno lub papier.
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kolaż, to technika malarska, która polega na układaniu kompozycji z różnych materiałów czy tworzyw. Zebrane płaskie elementy nakleja się na płótno lub papier.
Max Ernst, „Plejady”, 1920, kolekcja prywatna, wikiart.org, domena publiczna
RxN6LWfARGvrC1
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Dekalkomania polega na rozciskaniu farby pomiędzy dwoma warstwami materiału. Pierwszy raz metoda dekalkomanii została zastosowana przez Óscara Domíngueza.
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Dekalkomania polega na rozciskaniu farby pomiędzy dwoma warstwami materiału. Pierwszy raz metoda dekalkomanii została zastosowana przez Óscara Domíngueza.
Max Ernst, „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”, 1940, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt, wikiart.org, domena publiczna
Przedstawiciele surrealizmu
Czołowymi przedstawicielami surrealizmu byli:
Salvador Dalí
Max Ernst
Joan Miró
René Magritte
Francis Picabia
Yves Tanguy
RDLNwWZqfKw5L1
Ilustracja przedstawia obraz Salvadora Dalí „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty.
Salvador Dalí, „Trwałość pamięci”, 1931, Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, USA, parhlo.com, CC BY 3.0
R10XDGp4ynx2k1
Ilustracja przedstawia obraz Salvadora Dalí „Płonąca żyrafa”. Na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci.
Salvador Dalí, „Płonąca żyrafa”, 1937, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w San Francisco (SFMOMA), San Francisco, USA, wikiart.org, domena publiczna
RyMPP22wBaJ5U1
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Słoń Celebes”. Na obrazie widzimy surrealistycznego słonia. Z tułowia wychodzi długa rura, na końcu której znajduje się głowa byka z rogami.
Max Ernst, „Słoń Celebes”, 1921, Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, itibritto.com, CC BY 3.0
RtulXB7pXL6E21
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała.
Max Ernst, „Oko ciszy”, 1944, Mildred Lane Kemper Art Museum, St. Louis, Missouri USA, blogspot.com, CC BY 3.0
R1YKwsGm8slfd1
Ilustracja przedstawia obraz Joana Miró „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy. Prezentowana kompozycja należy do serii tak zwanych „powolnych” obrazów, namalowanych w latach 40., których tematem był opracowywany w wielu wariantach motyw kobiety i ptaka. Na ceglasto-rudym, przyciemnionym ku dołowi tle widnieją kształty nakreślone sumarycznie za pomocą czarnych i białych linii. Układy linii i kolorowych form, ułożonych w pozornym chaosie i o zakłóconej skali, budzą skojarzenia z postaciami ludzkimi i zwierzęcymi. Dominującym kształtem jest pojawiająca się w centralnej części obrazu postać w czarnej, ozdobionej białym i czerwonym pasem sukni oraz widoczny nad nią po prawej błękitny sierp księżyca.
Joan Miró, „Kobieta i ptak w świetle księżyca”, 1949, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY 3.0
RGJ750KDgHI4N1
Ilustracja przedstawia obraz „The Human Condition I (Ludzki stan)” autorstwa René Magritte. Na obrazie widzimy sztalugę z krajobrazem pola oraz lasu. Za sztalugą znajduje się okno. Widok z okna pokrywa się z obrazem na sztaludze co tworzy jedną całość, czyli widok pola oraz lasu.
René Magritte, „The Human Condition I (Ludzki stan)”, 1933, Bruksela, Belgia, atlasofplaces.com, CC BY 3.0
Rus0zWBrxf2GJ1
Ilustracja przedstawia obraz „Golconda (Spadanie)” autorstwa René Magritte. Na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu. W tle widać budynki.
René Magritte, „Golconda (Spadanie)”, 1953, Menil Collection, Houston, USA, wikiart.org, domena publiczna
R93AATQLsU06r1
Ilustracja przedstawia obraz „Adam i Ewa” autorstwa Francisa Picabia. Na obrazie widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety.
Francis Picabia, „Adam i Ewa”, 1931, kolekcja prywatna, artranked.com, CC BY 3.0
RuWbjNZaWU2iM1
Ilustracja przedstawia obraz Yves Tanguy „Mamo, tata jest ranny!”. Na obrazie widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy. Dzieło wykonał Yves Tanguy, który był malarzem amerykańskim, pochodzenia francuskiego - samouk. Tanguy w swoich obrazach przeważnie przedstawiał wizje fantastycznych przestrzeni, przypominających widoki dna morskiego pokrytego amorficznymi tworami.
Yves Tanguy, „Mamo, tata jest ranny!”, 1927, Museum of Modern Art Nowy Jork, artsdot.com, CC BY 3.0
Zadania
R194IfpydtxsX
Ćwiczenie 1
Autorem Manifestu surrealistycznego, głównym teoretykiem i współtwórcą surrealizmu był francuski poeta: Możliwe odpowiedzi: 1. André Breton, 2. Salvador Dali, 3. Max Ernst
Autorem Manifestu surrealistycznego, głównym teoretykiem i współtwórcą surrealizmu był francuski poeta: Możliwe odpowiedzi: 1. André Breton, 2. Salvador Dali, 3. Max Ernst
Autorem Manifestu surrealistycznego, głównym teoretykiem i współtwórcą surrealizmu był francuski poeta:
André Breton
Salvador Dali
Max Ernst
RdZmcw04KGQFz
Ćwiczenie 2
Co stanowiło inspirację dla surrealistów? Możliwe odpowiedzi: 1. twórczość malarzy realistów, 2. sny, baśnie i mity, 3. twórczość dzieci i umysłowo chorych
Co stanowiło inspirację dla surrealistów? Możliwe odpowiedzi: 1. twórczość malarzy realistów, 2. sny, baśnie i mity, 3. twórczość dzieci i umysłowo chorych
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1Pq2184AWYGS1
Wskaż artystę, którego twórczość stanowiła inspirację dla malarzy surrealistów. Możliwe odpowiedzi: 1. Jan Matejko, 2. Hieronim Bosch, 3. Gustave Courbet.W zadaniu wykorzystano: - obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”. Na obrazie widzimy mnóstwo walczących osób; - obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą; - obraz Gustave Courbeta „Kamieniarze”. Na obrazie widzimy dwóch mężczyzn. Jeden z koszykiem z kamieniami, natomiast drugi młotem rozbija kamienie.
Wskaż artystę, którego twórczość stanowiła inspirację dla malarzy surrealistów. Możliwe odpowiedzi: 1. Jan Matejko, 2. Hieronim Bosch, 3. Gustave Courbet.W zadaniu wykorzystano: - obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”. Na obrazie widzimy mnóstwo walczących osób; - obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą; - obraz Gustave Courbeta „Kamieniarze”. Na obrazie widzimy dwóch mężczyzn. Jeden z koszykiem z kamieniami, natomiast drugi młotem rozbija kamienie.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 3
Wskaż artystę, którego twórczość stanowiła inspirację dla malarzy surrealistów.
RGB4wW053QbgB1
W zadaniu wykorzystano: - obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”. Na obrazie widzimy mnóstwo walczących osób; - obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą; - obraz Gustave Courbeta „Kamieniarze”. Na obrazie widzimy dwóch mężczyzn. Jeden z koszykiem z kamieniami, natomiast drugi młotem rozbija kamienie.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
B
Inna wersja zadania
Wymień przedstawicieli surrealizmu.
classicmobile
Ćwiczenie 4
RwbQ41uut1VPY1
Dopasuj obraz do autora. Możliwe odpowiedzi: 1. Joan Miró, 2. Max Ernst, 3. René Magritte, 4. Salvador Dalí. W zadaniu wykorzystano: - obraz pt. „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty; - obraz „Golconda (Spadanie)”, na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu; - dzieło pt. „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała; - obraz pt. „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy.
Dopasuj obraz do autora. Możliwe odpowiedzi: 1. Joan Miró, 2. Max Ernst, 3. René Magritte, 4. Salvador Dalí. W zadaniu wykorzystano: - obraz pt. „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty; - obraz „Golconda (Spadanie)”, na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu; - dzieło pt. „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała; - obraz pt. „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 4
Dopasuj obraz do autora.
R11SEZP4tfvxp1
W zadaniu wykorzystano: - obraz pt. „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty; - obraz „Golconda (Spadanie)”, na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu; - dzieło pt. „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała; - obraz pt. „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy.
Odpowiedzi: A - Joan Miró B - Max Ernst C - René Magritte D - Salvador Dalí
1‑D 2‑C 3‑B 4‑A
Inna wersja zadania
Frotaż to: Możliwe odpowiedzi: 1. kierunek artystyczny w latach 1915‑1924, odrzucający wszelkie rygory na rzecz swobodnych skojarzeń i absurdalnego dowcipu. 2. technika rysunkowa polegająca na pocieraniu grafitem kartki papieru położonej na fakturalnie ukształtowanych powierzchniach różnych materiałów, w celu uzyskania dokładnego odwzorowania ich struktury. 3. polega na łączeniu w obrazie, przy pomocy różnych spoiw (pierwotnie kleju), rozmaitych materiałów (np. wycinków z gazet, fragmentów roślin, elementów przedmiotów) z formami namalowanymi lub narysowanymi.
classicmobile
Ćwiczenie 5
Ru6AwXwLuDzUL1
Przeciągając podane elementy połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją. Fumaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Frotaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Dekalkomania: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Kolaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru.
Przeciągając podane elementy połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją. Fumaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Frotaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Dekalkomania: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. Kolaż: Możliwe odpowiedzi: 1. technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2. technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3. technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4. technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru.
Przeciągając podane elementy połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją.
technka łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw., technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru., technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru., Technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu.
frotaż
kolaż
dekalkomania
fumaż
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 5
Przeciągając podane elementy połącz w pary słowo z odpowiadającą mu definicją.
A - fumaż B - frotaż C - dekalkomania D - kolaż
1 - technika łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. 2 - Technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. 3 - technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru. 4 - technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru.
D‑1,A‑2,C‑3,B‑4
classicmobile
Ćwiczenie 6
R1D9QXKuCF8sg1
Dopasuj ilustracje do technik artystycznych wykorzystywanych przez surrealistów. Możliwe odpowiedzi: 1. Dekalkomania, 2. Frotaż, 3.Kolaż. W zadaniu wykorzystano: - dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element; - dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle; - dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa.
Dopasuj ilustracje do technik artystycznych wykorzystywanych przez surrealistów. Możliwe odpowiedzi: 1. Dekalkomania, 2. Frotaż, 3.Kolaż. W zadaniu wykorzystano: - dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element; - dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle; - dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 6
Dopasuj ilustracje do technik artystycznych wykorzystywanych przez surrealistów.
R1H9LhEyurxAN1
W zadaniu wykorzystano: - dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element; - dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle; - dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa.
Zastanów się i wskaż, gdzie i kiedy odbyła się pierwsza wystawa malarzy surrealistów.
classicmobile
Ćwiczenie 7
RTFGI5udaeePE1
Połącz w pary obraz z jego tytułem i autorem. Możliwe odpowiedzi: 1. Płonąca żyrafa , Salvador Dalí, 2. Mamo, tata jest ranny! , Yves Tanguy, 3. Hektor i Andromacha , Giorgio de Chirico, 4. Adam i Ewa , Francis Picabia. W zadaniu wykorzystano: - obraz, na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci; - obraz, na którym widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety; - obraz, na którym widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy; - obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują.
Połącz w pary obraz z jego tytułem i autorem. Możliwe odpowiedzi: 1. Płonąca żyrafa , Salvador Dalí, 2. Mamo, tata jest ranny! , Yves Tanguy, 3. Hektor i Andromacha , Giorgio de Chirico, 4. Adam i Ewa , Francis Picabia. W zadaniu wykorzystano: - obraz, na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci; - obraz, na którym widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety; - obraz, na którym widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy; - obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 7
Połącz w pary obraz z jego tytułem i autorem.
RsU9IaJ72XJ9L1
W zadaniu wykorzystano: - obraz, na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci; - obraz, na którym widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety; - obraz, na którym widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy; - obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują.
Odpowiedzi: A - Płonąca żyrafa , Salvador Dalí B - Mamo, tata jest ranny! , Yves Tanguy C - Hektor i Andromacha , Giorgio de Chirico D - Adam i Ewa , Francis Picabia
1‑A 2‑D 3‑C 4‑B
Inna wersja zadania
Wyjaśnij pojęcie: surrealizm.
mdfd80704bac27ee7_0000000000007
mdfd80704bac27ee7_0000000000007
Dopasuj obraz do autora.
Rvv3ks5W6149X1
W zadaniu wykorzystano: - obraz pt. „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty; - obraz „Golconda (Spadanie)”, na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu; - dzieło pt. „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała; - obraz pt. „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy.
Odpowiedzi: A - technika odciskania faktury przedmiotów na powierzchni papieru. B - Technika zadymiania, przypalania oraz rozdmuchiwania płynnej farby na podłożu. C - technka łączenia na płótnie lub innym podłożu różnych materiałów i tworzyw. D - technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby, przeważnie pomiędzy dwiema kartkami papieru.
Rozwiązanie: 1‑A 2‑C 3‑D 4‑B
mdfd80704bac27ee7_0000000000009
mdfd80704bac27ee7_0000000000009
Dopasuj ilustracje do technik artystycznych wykorzystywanych przez surrealistów.
RRNpsmQbdFeNt1
W zadaniu wykorzystano: - dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element; - dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle; - dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa.
W zadaniu wykorzystano: - obraz, na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci; - obraz, na którym widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety; - obraz, na którym widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy; - obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują.
Odpowiedzi: A - Mamo, tata jest ranny! , Yves Tanguy B - Adam i Ewa , Francis Picabia C - Hektor i Andromacha , Giorgio de Chirico D - Płonąca żyrafa , Salvador Dalí
Rozwiązanie: 1‑D 2‑B 3‑C 4‑A
Słownik pojęć
Abstrakcja
Abstrakcja
dzieło sztuki stanowiące kompozycję linii, barwnych plam, brył i płaszczyzn.
Dadaizm
Dadaizm
kierunek artystyczny w latach 1915‑1924, odrzucający wszelkie rygory na rzecz swobodnych skojarzeń i absurdalnego dowcipu.
Dekalkomania
Dekalkomania
technika malarska polegająca na rozcieraniu warstwy farby pomiędzy dwiema warstwami materiału, przeważnie między dwiema kartkami papieru. Technika ta daje efekt wibracji oraz pozwala uzyskać wzory kojarzące się z fantastycznymi pejzażami.
Frotaż
Frotaż
technika rysunkowa polegająca na pocieraniu grafitem kartki papieru położonej na fakturalnie ukształtowanych powierzchniach różnych materiałów, w celu uzyskania dokładnego odwzorowania ich struktury.
Kolaż
Kolaż
kolaż polega na łączeniu w obrazie, przy pomocy różnych spoiw (pierwotnie kleju), rozmaitych materiałów (np. wycinków z gazet, fragmentów roślin, elementów przedmiotów) z formami namalowanymi lub narysowanymi.
Surrealizm (in. nadrealizm)
Surrealizm (in. nadrealizm)
kierunek w literaturze, sztuce i filmie XX wieku dążący do uniezależnienia wyobraźni artysty od reguł logicznego myślenia i wszelkich norm estetycznych i moralnych. Założeniami malarskimi surrealizmu było wyrażanie wizualne percepcji wewnętrznej, odrzucenie naśladowania świata zewnętrznego (…), wydobywanie na jaw stanów podświadomości, zarówno indywidualnej, jak zbiorowej.
Źródło:
encenc.pl
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pl
Galeria dzieł sztuki
RszWa6SYfFQqJ1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Hieronima Boscha „Ogród rozkoszy ziemskich”. Obraz podzielony jest na trzy części. Na pierwszej części widzimy pole ze zwierzętami oraz dwoma nagimi postaciami i jedną ubraną w szaty. Druga część przedstawia tłumy nagich postaci oraz zwierzęta, wszyscy znajdują się na polanie. Trzecia część przedstawia martwe, nagie postacie na polanie nocą.
Ilustracja przedstawia obraz Giorgio de Chirico „Hektor i Andromacha”. Obraz przedstawia dwie postacie złożone z poszczególnych figur takich jak trójkąty, prostokąty, owale. Postacie się obejmują.
Giorgio de Chirico, „Hektor i Andromacha”, 1912, kolekcja prywatna, Mediolan, wikiart.org, domena publiczna
ROTbLabjoU7mb1
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „She keeps her secret”. Wykonane jest one techniką frotażu, czyli odciskania faktury przedmiotów na papierze przez mocne pocieranie ołówkiem. Przedstawiony jest na obrazie nieokreślony kształtem element.
Max Ernst, „She keeps her secret”, 1925, Scottish National Gallery of Modern Art, Edynburg, Wielka Brytania, wanford.com, CC BY 3.0
R1IRcwj1rsoX21
Ilustracja interaktywna przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Plejady”. Dzieło zostało wykonane techniką kolażu. Na fotografii widzimy nagie ciało kobiety bez głowy na błękitnym tle.
Max Ernst, „Plejady”, 1920, kolekcja prywatna, wikiart.org, domena publiczna
R7dGRrQSO062N1
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”. Wykonane jest ono techniką dekalkomanii, czyli malarstwa automatycznego polegająca na rozciskaniu farby między dwiema warstwami materiału, np. papieru. Na fotografii widzimy elementy wyglądem przypominające drzewa.
Max Ernst, „Samotne drzewo i drzewa zjednoczone”, 1940, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt, wikiart.org, domena publiczna
RDLNwWZqfKw5L1
Ilustracja przedstawia obraz Salvadora Dalí „Trwałość pamięci”. Jest to dzieło surrealistyczne. Na obrazie widzimy zegary - są one przedstawione jako lejące się/gibkie przedmioty.
Salvador Dalí, „Trwałość pamięci”, 1931, Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, USA, parhlo.com, CC BY 3.0
R10XDGp4ynx2k1
Ilustracja przedstawia obraz Salvadora Dalí „Płonąca żyrafa”. Na pierwszym planie widzimy sylwetkę postaci, której z nogi oraz klatki piersiowej wychodziły otwarte szuflady. W tle widzimy płonącą żyrafę oraz sylwetkę innej postaci.
Salvador Dalí, „Płonąca żyrafa”, 1937, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w San Francisco (SFMOMA), San Francisco, USA, wikiart.org, domena publiczna
RyMPP22wBaJ5U1
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Słoń Celebes”. Na obrazie widzimy surrealistycznego słonia. Z tułowia wychodzi długa rura, na końcu której znajduje się głowa byka z rogami.
Max Ernst, „Słoń Celebes”, 1921, Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, itibritto.com, CC BY 3.0
RtulXB7pXL6E21
Ilustracja przedstawia dzieło Maxa Ernsta „Oko ciszy”. Na obrazie widzimy surrealistyczne skały, na których możemy doszukać się twarzy postaci, bądź fragmentów ciała.
Max Ernst, „Oko ciszy”, 1944, Mildred Lane Kemper Art Museum, St. Louis, Missouri USA, blogspot.com, CC BY 3.0
R1YKwsGm8slfd1
Ilustracja przedstawia obraz Joana Miró „Kobieta i ptak w świetle księżyca”. Na obrazie widzimy surrealistyczną postać kobiety oraz ptaka. Widoczne są także księżyc oraz gwiazdy. Prezentowana kompozycja należy do serii tak zwanych „powolnych” obrazów, namalowanych w latach 40., których tematem był opracowywany w wielu wariantach motyw kobiety i ptaka. Na ceglasto-rudym, przyciemnionym ku dołowi tle widnieją kształty nakreślone sumarycznie za pomocą czarnych i białych linii. Układy linii i kolorowych form, ułożonych w pozornym chaosie i o zakłóconej skali, budzą skojarzenia z postaciami ludzkimi i zwierzęcymi. Dominującym kształtem jest pojawiająca się w centralnej części obrazu postać w czarnej, ozdobionej białym i czerwonym pasem sukni oraz widoczny nad nią po prawej błękitny sierp księżyca.
Joan Miró, „Kobieta i ptak w świetle księżyca”, 1949, Tate Gallery, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY 3.0
RGJ750KDgHI4N1
Ilustracja przedstawia obraz „The Human Condition I (Ludzki stan)” autorstwa René Magritte. Na obrazie widzimy sztalugę z krajobrazem pola oraz lasu. Za sztalugą znajduje się okno. Widok z okna pokrywa się z obrazem na sztaludze co tworzy jedną całość, czyli widok pola oraz lasu.
René Magritte, „The Human Condition I (Ludzki stan)”, 1933, Bruksela, Belgia, atlasofplaces.com, CC BY 3.0
Rus0zWBrxf2GJ1
Ilustracja przedstawia obraz „Golconda (Spadanie)” autorstwa René Magritte. Na obrazie widzimy spadające z nieba postaci mężczyzny w czarnym płaszczu oraz kapeluszu. W tle widać budynki.
René Magritte, „Golconda (Spadanie)”, 1953, Menil Collection, Houston, USA, wikiart.org, domena publiczna
R93AATQLsU06r1
Ilustracja przedstawia obraz „Adam i Ewa” autorstwa Francisa Picabia. Na obrazie widzimy dwie postacie - Adama oraz Ewę w surrealistycznym wydaniu. Mężczyzna jest nagi, natomiast kobieta ubrana w szaty. Postacie stoją obok siebie. Kobieta obejmuje mężczyznę jedną ręką na wysokości szyi. Na obrazie znajduje się również zarys twarzy kobiety.
Francis Picabia, „Adam i Ewa”, 1931, kolekcja prywatna, artranked.com, CC BY 3.0
RuWbjNZaWU2iM1
Ilustracja przedstawia obraz Yves Tanguy „Mamo, tata jest ranny!”. Na obrazie widzimy ciemną chmurę z prawej strony, dookoła znajdują się małe elementy. Dzieło wykonał Yves Tanguy, który był malarzem amerykańskim, pochodzenia francuskiego - samouk. Tanguy w swoich obrazach przeważnie przedstawiał wizje fantastycznych przestrzeni, przypominających widoki dna morskiego pokrytego amorficznymi tworami.
Yves Tanguy, „Mamo, tata jest ranny!”, 1927, Museum of Modern Art Nowy Jork, artsdot.com, CC BY 3.0
R1C3JNilPYAcp1
Ilustracja przedstawia obraz Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem”. Bitwa pod Grunwaldem to z całą pewnością największe dzieło Matejki. Przedstawia bitwę stoczoną 15 lipca 1410 roku na polach pod Grunwaldem, w której brały udział zjednoczone wojska polskie i litewsko-ruskie dowodzone przez Władysława Jagiełłę oraz armia krzyżacka. Przedstawia skłębioną masę rycerstwa i koni sprzężonych w walce na śmierć i życie. Malarz wyeksponował najbardziej zasłużone w bitwie osoby takie ja na przykład wielki mistrz krzyżacki - Ulrich von Jungingen, który zamiast relikwiarza ma naszyty na piersiach wielki krzyż i godło je go państwa. W centrum obrazu widzimy sylwetkę wielkiego księcia Witolda, który na obrazie Matejki został podniesiony do rangi naczelnego dowódcy wojsk sprzymierzonych można to poznać po jego kolczym kołnierzu oraz karacenowych nagolennikach. W oczach wielkiego księcia widzimy pewną desperacje, którą można pojmować jako szał bitewny. Po lewej stronie obrazu można dojrzeć scenę pojmania sojusznika krzyżackiego, księcia szczecińskiego - Kazimierza przez Jakuba Skarbka z pomocą jego giermka. Na obrazie widzimy również chorągwie polskie i chorągwie zakonu.
Jan Matejko, „Bitwa pod Grunwaldem”, 1878, Muzeum Narodowe w Warszawie, CC BY 3.0
RmBJiem2HgICy1
Ilustracja przedstawia obraz Gustave Courbeta „Kamieniarze”. Na obrazie widzimy dwóch mężczyzn. Starszy mężczyzna młotem wybija kamienie z ziemi, drugi młodszy mężczyzna kamienie nosi w koszu. Nie widać twarzy mężczyzn, ani wysiłku wykonywanych prac. Ubrani są w stroje rolne, spodnie na szelkach. Starszy mężczyzna ma na głowie kapelusz.
