Nauczysz się
rozpoznać symbole starochrześcijańskie;
rozumieć ich znaczenie i rolę w życiu chrześcijan.
Symbole i znaki pierwszych chrześcijan, cz. I Wraz z pojawianiem się i rozpowszechnianiem chrześcijaństwa świat antyczny zaczął się zmieniać. Po śmierci Chrystusa na krzyżu w 33 r. n. e. rozpoczął się jego kult i apostolska misja jego uczniów. Podróżowali oni po całym starożytnym świecie, głosząc Ewangelię o zmartwychwstaniu i zbawieniu, tworząc nowe gminy chrześcijańskie i rozprzestrzeniając założenia oraz zasady nowej wiary. Religia chrześcijańska rozwijała się i utrwalała pewnymi etapami – początkowo prześladowana i zwalczana, oznaczała dla wyznawców ryzyko męczeńskiej śmierci. Stopniowo traktowana z coraz większą tolerancją, która wyrażona została w 313 roku edyktem mediolańskim (wprowadzonym przez Konstantyna Wielkiego Kosntantyn Wielki Konstantyna Wielkiego ), w końcu stała się w roku 380 n. e. religią państwową. Rozwojowi nowej religii towarzyszyły pierwsze symbole chrześcijaństwa, które spełniały funkcję rozpoznawczą, scalającą, towarzyszyły obrzędom, pojawiały się w świątyniach i miejscach kultu.
Animacja 3D - Od alfy do omegi
R3ONMnJP2dGZu Ilustracja autorstwa Tadeusza Korpala pod tytułem: „Ligia rysuje rybę”. Na ilustracji widoczna jest młoda ciemnowłosa kobieta, ubrana w długą niebieska suknię. Jedną dłoń ma opartą o biodra, a w drugiej trzyma patyk, którym rysuje na piasku rybę. W tle widoczna jest fontanna oraz drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ryba to najstarszy symbol chrześcijaństwa, stosowany przede wszystkim w okresie prześladowania pierwszych chrześcijan, gdy musieli się oni ukrywać. Ryba po grecku to ΙΧΘΥΣ. Kolejne litery wyrazu skojarzone zostały z dodatkowym znaczeniem: ΙΗΣΟΥΣ, Ἰησοῦς (Iēsoûs) – Jezus ΧΡΙΣΤΟΣ, Χριστὸς (Christós) – Chrystus ΘΕΟΥ, Θεοῦ (Theoû) – Boga ΥΙΟΣ, Υἱὸς (Hyiós) – Syn ΣΩΤΗΡ, Σωτήρ (Sōtér) – Zbawiciel I tak ryba stała się symbolem Chrystusa i chrześcijan. Akrostych powiązany był ze Starym Testamentem i Księgą Jonasza – trzydniowe przebywanie proroka w brzuchu ryby stawało się w tej symbolice prefiguracją męki i zmartwychwstania (Mt, 12, 39). Symbolika ryby związana jest również z sakramentem chrztu. Tertulian[1] odwoływał się do symboliki ryby, pisząc, że człowiek, na podobieństwo ryby, którą jest Jezus Chrystus, rodzi się w wodzie i poprzez pozostawanie w niej zostanie zbawiony. Do dziś symbol ryby jest używany jako znak rozpoznawczy chrześcijan. Najsłynniejszą sceną ujawnienia się chrześcijanki jest niewątpliwie narysowanie ryby przez Ligię, bohaterkę książki Quo vadis. Właśnie dzięki temu symbolowi Marek Winicjusz orientuje się po czasie, że jego ukochana jest wyznawczynią Chrystusa. [1] Tertulian – Tertullianus (Quintus Septimus Florens Tertullianus) – żyjący na przełomie II i III wieku łaciński teolog, nawrócony na chrześcijaństwo, apologeta i dogmatyk. S. Kalinkowski, Scire Latine. Język łaciński. Podręcznik dla alumnów i studentów teologii.
Ilustracja autorstwa Tadeusza Korpala pod tytułem: „Ligia rysuje rybę”. Na ilustracji widoczna jest młoda ciemnowłosa kobieta, ubrana w długą niebieska suknię. Jedną dłoń ma opartą o biodra, a w drugiej trzyma patyk, którym rysuje na piasku rybę. W tle widoczna jest fontanna oraz drzewa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ryba to najstarszy symbol chrześcijaństwa, stosowany przede wszystkim w okresie prześladowania pierwszych chrześcijan, gdy musieli się oni ukrywać. Ryba po grecku to ΙΧΘΥΣ. Kolejne litery wyrazu skojarzone zostały z dodatkowym znaczeniem: ΙΗΣΟΥΣ, Ἰησοῦς (Iēsoûs) – Jezus ΧΡΙΣΤΟΣ, Χριστὸς (Christós) – Chrystus ΘΕΟΥ, Θεοῦ (Theoû) – Boga ΥΙΟΣ, Υἱὸς (Hyiós) – Syn ΣΩΤΗΡ, Σωτήρ (Sōtér) – Zbawiciel I tak ryba stała się symbolem Chrystusa i chrześcijan. Akrostych powiązany był ze Starym Testamentem i Księgą Jonasza – trzydniowe przebywanie proroka w brzuchu ryby stawało się w tej symbolice prefiguracją męki i zmartwychwstania (Mt, 12, 39). Symbolika ryby związana jest również z sakramentem chrztu. Tertulian[1] odwoływał się do symboliki ryby, pisząc, że człowiek, na podobieństwo ryby, którą jest Jezus Chrystus, rodzi się w wodzie i poprzez pozostawanie w niej zostanie zbawiony. Do dziś symbol ryby jest używany jako znak rozpoznawczy chrześcijan. Najsłynniejszą sceną ujawnienia się chrześcijanki jest niewątpliwie narysowanie ryby przez Ligię, bohaterkę książki Quo vadis. Właśnie dzięki temu symbolowi Marek Winicjusz orientuje się po czasie, że jego ukochana jest wyznawczynią Chrystusa. [1] Tertulian – Tertullianus (Quintus Septimus Florens Tertullianus) – żyjący na przełomie II i III wieku łaciński teolog, nawrócony na chrześcijaństwo, apologeta i dogmatyk. S. Kalinkowski, Scire Latine. Język łaciński. Podręcznik dla alumnów i studentów teologii.
1
1. Ryba to najstarszy symbol chrześcijaństwa, stosowany przede wszystkim w okresie prześladowania pierwszych chrześcijan, gdy musieli się oni ukrywać. Ryba po grecku to ΙΧΘΥΣ. Kolejne litery wyrazu skojarzone zostały z dodatkowym znaczeniem: ΙΗΣΟΥΣ, Ἰησοῦς (Iēsoûs) – Jezus ΧΡΙΣΤΟΣ, Χριστὸς (Christós) – Chrystus ΘΕΟΥ, Θεοῦ (Theoû) – Boga ΥΙΟΣ, Υἱὸς (Hyiós) – Syn ΣΩΤΗΡ, Σωτήρ (Sōtér) – Zbawiciel I tak ryba stała się symbolem Chrystusa i chrześcijan. Akrostych powiązany był ze Starym Testamentem i Księgą Jonasza – trzydniowe przebywanie proroka w brzuchu ryby stawało się w tej symbolice prefiguracją męki i zmartwychwstania (Mt, 12, 39). Symbolika ryby związana jest również z sakramentem chrztu. Tertulian[1] odwoływał się do symboliki ryby, pisząc, że człowiek, na podobieństwo ryby, którą jest Jezus Chrystus, rodzi się w wodzie i poprzez pozostawanie w niej zostanie zbawiony. Do dziś symbol ryby jest używany jako znak rozpoznawczy chrześcijan. Najsłynniejszą sceną ujawnienia się chrześcijanki jest niewątpliwie narysowanie ryby przez Ligię, bohaterkę książki Quo vadis. Właśnie dzięki temu symbolowi Marek Winicjusz orientuje się po czasie, że jego ukochana jest wyznawczynią Chrystusa. [1] Tertulian – Tertullianus (Quintus Septimus Florens Tertullianus) – żyjący na przełomie II i III wieku łaciński teolog, nawrócony na chrześcijaństwo, apologeta i dogmatyk. S. Kalinkowski, Scire Latine. Język łaciński. Podręcznik dla alumnów i studentów teologii.
Tadeusz Korpal, „Ligia rysuje rybę”, grafika, pocztówka, Wydawnictwo „Pocztówki” w Krakowie, static.myvimu.com, CC BY 3.0
R1DS2rKOmyMZG Obraz nieznanego autora pod tytułem: „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, na którym został przedstawiony święty Bernard trzymający otwartą księgę oraz znak z napisem IHS. Święty Bernard został jako mężczyzna w średnim wieku, o bardzo krótkich włosach (ma łysy środek głowy). Ubrany jest w długą szarą szatę. Mężczyzna został przedstawiony na złotym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. IHS – monogram rozpowszechniony w Kościele jako znak rozpoznawczy Chrystusa. IHS to trzy pierwsze litery greckie imienia Chrystusa. W okresie, gdy język grecki wyszedł z powszechnego użycia, odczytywano monogram jako pierwsze trzy litery frazy Jesus Hominum Salvator (Jezus Zbawiciel ludzi).
Obraz nieznanego autora pod tytułem: „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, na którym został przedstawiony święty Bernard trzymający otwartą księgę oraz znak z napisem IHS. Święty Bernard został jako mężczyzna w średnim wieku, o bardzo krótkich włosach (ma łysy środek głowy). Ubrany jest w długą szarą szatę. Mężczyzna został przedstawiony na złotym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. IHS – monogram rozpowszechniony w Kościele jako znak rozpoznawczy Chrystusa. IHS to trzy pierwsze litery greckie imienia Chrystusa. W okresie, gdy język grecki wyszedł z powszechnego użycia, odczytywano monogram jako pierwsze trzy litery frazy Jesus Hominum Salvator (Jezus Zbawiciel ludzi).
1
1. IHS – monogram rozpowszechniony w Kościele jako znak rozpoznawczy Chrystusa. IHS to trzy pierwsze litery greckie imienia Chrystusa. W okresie, gdy język grecki wyszedł z powszechnego użycia, odczytywano monogram jako pierwsze trzy litery frazy Jesus Hominum Salvator (Jezus Zbawiciel ludzi).
autor nieznany, „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, XVI w., Langeais Castle, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
R1W6QK4K7wUT5 Obraz Albrechta Durera pod tytułem „Hołd Trzech Króli”. Na obrazie przedstawiono grupę ludzi. Z lewej strony przy oborze siedzi młoda kobieta ubrana w długą niebieską suknię i białą chustę – to Maryja, która trzyma na swoich kolanach małego Jezusa. Z prawej strony i w centrum widoczni są Królowie z darami, składają oni hołd Jezusowi. W tle widoczne są budynki, konie oraz jeźdźcy, którzy obserwują scenę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. C†M†B, także K†M†B to symbol, który umieszczany jest na drzwiach domów i mieszkań z okazji święta Objawienia Pańskiego, zwanego tradycyjnie świętem Trzech Króli. Napis ten oznacza prośbę o błogosławieństwo i ochronę przed złem. Układ liter posiada różne interpretacje. Jedna z nich mówi, że są one skrótem łacińskiej sentencji Christus mansionem benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi). Inna każe wierzyć, że za trzema literami kryje się maksyma Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu). Najczęściej jednak uznaje się, że są to pierwsze litery imion trzech króli: Caspar (Kacper) Melchior Baltazar.
Obraz Albrechta Durera pod tytułem „Hołd Trzech Króli”. Na obrazie przedstawiono grupę ludzi. Z lewej strony przy oborze siedzi młoda kobieta ubrana w długą niebieską suknię i białą chustę – to Maryja, która trzyma na swoich kolanach małego Jezusa. Z prawej strony i w centrum widoczni są Królowie z darami, składają oni hołd Jezusowi. W tle widoczne są budynki, konie oraz jeźdźcy, którzy obserwują scenę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. C†M†B, także K†M†B to symbol, który umieszczany jest na drzwiach domów i mieszkań z okazji święta Objawienia Pańskiego, zwanego tradycyjnie świętem Trzech Króli. Napis ten oznacza prośbę o błogosławieństwo i ochronę przed złem. Układ liter posiada różne interpretacje. Jedna z nich mówi, że są one skrótem łacińskiej sentencji Christus mansionem benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi). Inna każe wierzyć, że za trzema literami kryje się maksyma Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu). Najczęściej jednak uznaje się, że są to pierwsze litery imion trzech króli: Caspar (Kacper) Melchior Baltazar.
1
1. C†M†B, także K†M†B to symbol, który umieszczany jest na drzwiach domów i mieszkań z okazji święta Objawienia Pańskiego, zwanego tradycyjnie świętem Trzech Króli. Napis ten oznacza prośbę o błogosławieństwo i ochronę przed złem. Układ liter posiada różne interpretacje. Jedna z nich mówi, że są one skrótem łacińskiej sentencji Christus mansionem benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi). Inna każe wierzyć, że za trzema literami kryje się maksyma Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu). Najczęściej jednak uznaje się, że są to pierwsze litery imion trzech króli: Caspar (Kacper) Melchior Baltazar.
Albrecht Dürer, „Hołd Trzech Króli”, 1504, Galeria Uffizi, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R9gWATyysusnd Fresk autorstwa Giotto di Bondone pod tytułem „Ukrzyżowanie”, przedstawia scenę tytułowego ukrzyżowania Jezusa. W centrum fresku znajduje się Chrystus wiszący na krzyżu, z lewej i prawej strony widoczni są ludzie, którzy obserwują cierpienie Chrystusa. U stóp Jezusa widoczna jest młoda rudowłosa kobieta ubrana w długą różową suknię. Na niebieskim niebie widoczne są anioły. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Historia symbolu krzyża jest tak samo fascynująca, jak i historia samego chrześcijaństwa. Krzyż nie występował w ikonografii przed śmiercią Chrystusa, ponieważ wcześniej ukrzyżowanie było czymś haniebnym, poniżającym. Skazywano na nie przestępców, niewolników lub barbarzyńców. Rzymianie od Persów przejęli zwyczaj karania taką śmiercią buntowników. Okrucieństwo ukrzyżowania miało stanowić ostrzeżenie dla potencjalnych naśladowców ukaranego. Krzyż stał się symbolem wiary chrześcijańskiej w IV w. n. e., za czasów cesarza Teodozjusza Wielkiego, kiedy to została zniesiona kara śmierci przez ukrzyżowanie. Już w V wieku pojawiły się pierwsze krucyfiksy, czyli przedstawienia Chrystusa na krzyżu, który stał się szybko symbolem chrześcijańskim. Krzyże zawieszano na szyi, przy wejściu do domów, umieszczano je na przedmiotach codziennego użytku i w dziełach sztuki. Z symbolu haniebnej śmierci krzyż stał się symbolem zbawienia oraz życia. Prefiguracją krzyża w Starym Testamencie był wąż wywyższony na pustyni na polecenie Boga przez Mojżesza. Ktokolwiek ze zbuntowanych Izraelitów pokąsanych przez węże spojrzał na węża, odzyskiwał zdrowie. Podobnie zwrócenie się z wiarą do ukrzyżowanego Jezusa przynosi odpuszczenie win oraz uzdrowienie z grzechów.
Fresk autorstwa Giotto di Bondone pod tytułem „Ukrzyżowanie”, przedstawia scenę tytułowego ukrzyżowania Jezusa. W centrum fresku znajduje się Chrystus wiszący na krzyżu, z lewej i prawej strony widoczni są ludzie, którzy obserwują cierpienie Chrystusa. U stóp Jezusa widoczna jest młoda rudowłosa kobieta ubrana w długą różową suknię. Na niebieskim niebie widoczne są anioły. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Historia symbolu krzyża jest tak samo fascynująca, jak i historia samego chrześcijaństwa. Krzyż nie występował w ikonografii przed śmiercią Chrystusa, ponieważ wcześniej ukrzyżowanie było czymś haniebnym, poniżającym. Skazywano na nie przestępców, niewolników lub barbarzyńców. Rzymianie od Persów przejęli zwyczaj karania taką śmiercią buntowników. Okrucieństwo ukrzyżowania miało stanowić ostrzeżenie dla potencjalnych naśladowców ukaranego. Krzyż stał się symbolem wiary chrześcijańskiej w IV w. n. e., za czasów cesarza Teodozjusza Wielkiego, kiedy to została zniesiona kara śmierci przez ukrzyżowanie. Już w V wieku pojawiły się pierwsze krucyfiksy, czyli przedstawienia Chrystusa na krzyżu, który stał się szybko symbolem chrześcijańskim. Krzyże zawieszano na szyi, przy wejściu do domów, umieszczano je na przedmiotach codziennego użytku i w dziełach sztuki. Z symbolu haniebnej śmierci krzyż stał się symbolem zbawienia oraz życia. Prefiguracją krzyża w Starym Testamencie był wąż wywyższony na pustyni na polecenie Boga przez Mojżesza. Ktokolwiek ze zbuntowanych Izraelitów pokąsanych przez węże spojrzał na węża, odzyskiwał zdrowie. Podobnie zwrócenie się z wiarą do ukrzyżowanego Jezusa przynosi odpuszczenie win oraz uzdrowienie z grzechów.
1
1. Historia symbolu krzyża jest tak samo fascynująca, jak i historia samego chrześcijaństwa. Krzyż nie występował w ikonografii przed śmiercią Chrystusa, ponieważ wcześniej ukrzyżowanie było czymś haniebnym, poniżającym. Skazywano na nie przestępców, niewolników lub barbarzyńców. Rzymianie od Persów przejęli zwyczaj karania taką śmiercią buntowników. Okrucieństwo ukrzyżowania miało stanowić ostrzeżenie dla potencjalnych naśladowców ukaranego. Krzyż stał się symbolem wiary chrześcijańskiej w IV w. n. e., za czasów cesarza Teodozjusza Wielkiego, kiedy to została zniesiona kara śmierci przez ukrzyżowanie. Już w V wieku pojawiły się pierwsze krucyfiksy, czyli przedstawienia Chrystusa na krzyżu, który stał się szybko symbolem chrześcijańskim. Krzyże zawieszano na szyi, przy wejściu do domów, umieszczano je na przedmiotach codziennego użytku i w dziełach sztuki. Z symbolu haniebnej śmierci krzyż stał się symbolem zbawienia oraz życia. Prefiguracją krzyża w Starym Testamencie był wąż wywyższony na pustyni na polecenie Boga przez Mojżesza. Ktokolwiek ze zbuntowanych Izraelitów pokąsanych przez węże spojrzał na węża, odzyskiwał zdrowie. Podobnie zwrócenie się z wiarą do ukrzyżowanego Jezusa przynosi odpuszczenie win oraz uzdrowienie z grzechów.
Giotto di Bondone, fresk, „Ukrzyżowanie”, 1304-1306, Kaplica Scrovegni, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RtAeeRLEKQmH6 Fotografia Jana Jerzego Plerscha przedstawia symbol kotwicy w kościele Wizytek w Warszawie. Kotwica w kolorze złotym znajduje się na białej ambonie. Nad kotwicą widoczne są srebrne trzymacze, które wyglądają jak ptaki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kotwica funkcjonowała jako symbol chrześcijański szczególnie wtedy, gdy krzyż niósł ze sobą jeszcze negatywne skojarzenia z haniebną śmiercią i poniżeniem, co odstraszało od przyjmowania wiary chrześcijańskiej. Kotwica miała oznaczać wierność wierze, nadzieję, oczekiwanie na mające nadejść zbawienie. Życie ludzkie miało być niczym łódź, która zakotwiczona jest w niebie. W takim znaczeniu kotwica pojawia się w Liście do Hebrajczyków: Trzymajmy się jej jako bezpiecznej i silnej kotwicy duszy, /kotwicy/, która przenika poza zasłonę (Heb 6, 19).
Fotografia Jana Jerzego Plerscha przedstawia symbol kotwicy w kościele Wizytek w Warszawie. Kotwica w kolorze złotym znajduje się na białej ambonie. Nad kotwicą widoczne są srebrne trzymacze, które wyglądają jak ptaki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kotwica funkcjonowała jako symbol chrześcijański szczególnie wtedy, gdy krzyż niósł ze sobą jeszcze negatywne skojarzenia z haniebną śmiercią i poniżeniem, co odstraszało od przyjmowania wiary chrześcijańskiej. Kotwica miała oznaczać wierność wierze, nadzieję, oczekiwanie na mające nadejść zbawienie. Życie ludzkie miało być niczym łódź, która zakotwiczona jest w niebie. W takim znaczeniu kotwica pojawia się w Liście do Hebrajczyków: Trzymajmy się jej jako bezpiecznej i silnej kotwicy duszy, /kotwicy/, która przenika poza zasłonę (Heb 6, 19).
1
1. Kotwica funkcjonowała jako symbol chrześcijański szczególnie wtedy, gdy krzyż niósł ze sobą jeszcze negatywne skojarzenia z haniebną śmiercią i poniżeniem, co odstraszało od przyjmowania wiary chrześcijańskiej. Kotwica miała oznaczać wierność wierze, nadzieję, oczekiwanie na mające nadejść zbawienie. Życie ludzkie miało być niczym łódź, która zakotwiczona jest w niebie. W takim znaczeniu kotwica pojawia się w Liście do Hebrajczyków: Trzymajmy się jej jako bezpiecznej i silnej kotwicy duszy, /kotwicy/, która przenika poza zasłonę (Heb 6, 19).
Symbol kotwicy z ambony kościoła Wizytek w Warszawie, Jan Jerzy Plersch, garnek.pl, CC BY 3.0
R1dam01km70ME Ilustracja nieznanego autora przedstawia znaki Alfy i Omegi. Czarne litery umieszczone są na białym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Alfa i Omega Symbol alfy i omegi, czyli początku oraz końca, to symbol obejmującej wszystko boskiej jedności. Znak ten, jako nierozerwalnie połączony z chrześcijaństwem, pojawia się w III w., kiedy to te dwie greckie litery – pierwsza i ostatnia litera alfabetu – zaczynają się pojawiać w napisach nagrobnych, a od IV wieku są często obecnymi elementami w połączeniu z monogramem chi-ro. Znak ten symbolizuje: początek i koniec, równość syna Bożego z Bogiem Ojcem, wszechmoc Boga, doskonałość. Odwołanie do tego symbolu pojawia się w Apokalipsie św. Jana: Jam Alfa i Omega, Pierwszy i Ostatni, Początek i Koniec (J 22, 13). Znaczenie symbolu alfy i omegi miało przypominać prześladowanym o wszechmocy Boga., 2. Monogram chi-ro Skrzyżowanie liter „chi” oraz „ro” to jeden z najstarszych chrystogramów, których używali chrześcijanie. Monogram powstał z połączenia dwóch pierwszych liter słowa Chrystus (ΧΡΙΣΤΟΣ). 3. Monogram jota-chi Skrzyżowanie liter I – X (jota chi), oznaczających słowa Iesous Christos. Nazwa monogramu pochodzi od nazw tworzących je liter: jota oraz chi. Oprócz rozwinięcia monogramu, każącego widzieć w nim skrót od słów Jezus Chrystus, istniały jeszcze wyjaśnienia, zgodnie z którymi litery te miały oznaczać In Christo (w Chrystusie).
Ilustracja nieznanego autora przedstawia znaki Alfy i Omegi. Czarne litery umieszczone są na białym tle. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Alfa i Omega Symbol alfy i omegi, czyli początku oraz końca, to symbol obejmującej wszystko boskiej jedności. Znak ten, jako nierozerwalnie połączony z chrześcijaństwem, pojawia się w III w., kiedy to te dwie greckie litery – pierwsza i ostatnia litera alfabetu – zaczynają się pojawiać w napisach nagrobnych, a od IV wieku są często obecnymi elementami w połączeniu z monogramem chi-ro. Znak ten symbolizuje: początek i koniec, równość syna Bożego z Bogiem Ojcem, wszechmoc Boga, doskonałość. Odwołanie do tego symbolu pojawia się w Apokalipsie św. Jana: Jam Alfa i Omega, Pierwszy i Ostatni, Początek i Koniec (J 22, 13). Znaczenie symbolu alfy i omegi miało przypominać prześladowanym o wszechmocy Boga., 2. Monogram chi-ro Skrzyżowanie liter „chi” oraz „ro” to jeden z najstarszych chrystogramów, których używali chrześcijanie. Monogram powstał z połączenia dwóch pierwszych liter słowa Chrystus (ΧΡΙΣΤΟΣ). 3. Monogram jota-chi Skrzyżowanie liter I – X (jota chi), oznaczających słowa Iesous Christos. Nazwa monogramu pochodzi od nazw tworzących je liter: jota oraz chi. Oprócz rozwinięcia monogramu, każącego widzieć w nim skrót od słów Jezus Chrystus, istniały jeszcze wyjaśnienia, zgodnie z którymi litery te miały oznaczać In Christo (w Chrystusie).
1. Alfa i Omega Symbol alfy i omegi, czyli początku oraz końca, to symbol obejmującej wszystko boskiej jedności. Znak ten, jako nierozerwalnie połączony z chrześcijaństwem, pojawia się w III w., kiedy to te dwie greckie litery – pierwsza i ostatnia litera alfabetu – zaczynają się pojawiać w napisach nagrobnych, a od IV wieku są często obecnymi elementami w połączeniu z monogramem chi-ro. Znak ten symbolizuje: początek i koniec, równość syna Bożego z Bogiem Ojcem, wszechmoc Boga, doskonałość. Odwołanie do tego symbolu pojawia się w Apokalipsie św. Jana: Jam Alfa i Omega, Pierwszy i Ostatni, Początek i Koniec (J 22, 13). Znaczenie symbolu alfy i omegi miało przypominać prześladowanym o wszechmocy Boga.
2. Monogram chi-ro Skrzyżowanie liter „chi” oraz „ro” to jeden z najstarszych chrystogramów, których używali chrześcijanie. Monogram powstał z połączenia dwóch pierwszych liter słowa Chrystus (ΧΡΙΣΤΟΣ).
3. Monogram jota-chi Skrzyżowanie liter I – X (jota chi), oznaczających słowa Iesous Christos. Nazwa monogramu pochodzi od nazw tworzących je liter: jota oraz chi. Oprócz rozwinięcia monogramu, każącego widzieć w nim skrót od słów Jezus Chrystus, istniały jeszcze wyjaśnienia, zgodnie z którymi litery te miały oznaczać In Christo (w Chrystusie).
Alfa i Omega, online-skills, CC BY 3.0
Symbole i znaki pierwszych chrześcijan, cz. II Animacja 3D - W świecie chrześcijan
RW4Wwy6XO9A3j 1
Animacja 3D "Wświecie chrześcijan". Po uruchomieniu animacji widać siedem obrazów z dodatkowymi informacjami.
Obraz 1 przedstawia: Rozesłanie apostołów, ilustracja w Kronice norymberskiej, Hartman Schedel, 1493
Dodatkowe informacje: Słowo „apostoł” pochodzi od greckiego „apostolos” – wysłannik. Określa się tym mianem ucznia Jezusa Chrystusa, osobiście przez niego wybranego i posłanego w celu głoszenia nauki chrześcijańskiej. Apostołowie to jednak nie tylko grono 12 uczniów Chrystusa, ale również inni uczniowie, na przykład święty Paweł, powołany w późniejszym czasie, po słynnym upadku z konia i objawieniu na drodze do Damaszku.
Obraz 2 przedstawia: Święty Paweł piszący swoje listy, Valentin de Boulogne, 1618-1620, Muzeum Sztuk Pięknych, Houston, USA
Dodatkowe informacje: Słowo „ewangelia” pochodzi z języka greckiego, w którym znaczy „dobra nowina”. Chrześcijanie określają tym mianem księgi Nowego Testamentu (ewangelie wg: świętego Mateusza, świętego Marka, świętego Łukasza i świętego Jana). W szerszym znaczeniu ewangelia to po prostu nauczanie Jezusa.
Obraz 3 przedstawia: Babtyserium we Florencji
Dodatkowe informacje: Słowo „baptyserium” pochodzi od łacińskiego „baptizo” – chrzcić. Oznacza ono specjalną budowlę, wznoszoną przez chrześcijan. Przeznaczeniem baptyserium było udzielanie chrztu. Mianem tym określano również sam basen chrzcielnfy, w którym dokonywany jest obrzęd.
Obraz 4 przedstawia: Stół wigilijny, oczekiwanie na Boże Narodzenie
Dodatkowe informacje: Słowo „wigilia” pochodzi z łacińskiego „vigilo” – czuwać i oznacza właśnie czuwanie. W ten sposób określany był dzień poprzedzający jakieś ważne wydarzenie, związane z oczekiwaniem na nie. W katolickim obrządku wigilia to ważna część każdej uroczystości – świętowanie zaczyna się już wieczorem dnia poprzedniego. Najważniejsza teologicznie jest wigilia paschalna, czyli Wielka Sobota. Najbardziej popularna, bogata w obrzędy, tradycje i wartości kulturowe jest wigilia Bożego Narodzenia, obchodzona w gronie rodzinnym.
Obraz 5 przedstawia: Święty Apolinary jako orant, mozaika z Rawenny, fragment mozaiki z absydy, mozaika z Rawenny, VI w.
Dodatkowe informacje: Słowo „orant” i „orantka” pochodzi od łacińskiego „oro” – modlić się. Jest to motyw plastyczny – przedstawienie postaci modlącej się na stojąco, z rękami wzniesionymi do góry. Postawa ta symbolizuje zbawioną duszę i jest szczególnie popularna w sztuce starochrześcijańskiej.
Obraz 6 przedstawia: Wieniec adwentowy
Dodatkowe informacje: Słowo adwent pochodzi z łacińskiego słowa „adventus”, oznaczającego „przyjście”. W kalendarzu chrześcijańskim jest to okres czterech tygodni poprzedzających Boże Narodzenie, przeznaczony na przygotowanie się na przyjście i narodzenie Jezusa. Z adwentem łączy się podejmowanie postanowień, przygotowywanie wieńca adwentowego oraz uczęszczanie w nabożeństwach roratnich.
Obraz 7 przedstawia: Epifania, mozaika przedstawiająca tajemnice Różańca Świętego w Bazylice Matki Boskiej Różańcowej w Lourdes, Francja
Dodatkowe informacje: Słowo „epifania” pochodzi z greckiego „epiphainein” – ukazywać się i oznacza w chrześcijaństwie objawienie się bóstwa, ukazanie się Boga. Określenia tego używa się również w odniesieniu do święta Trzech Króli, obchodzonego 6 stycznia, kiedy to po raz pierwszy objawiło się bóstwo nowo narodzonego Jezusa. Sednem tego święta jest właśnie objawienie się Boga człowiekowi, stąd uroczystość Trzech Króli nosi nazwę Epifanii lub Objawienia Pańskiego."
Animacja 3D "Wświecie chrześcijan". Po uruchomieniu animacji widać siedem obrazów z dodatkowymi informacjami.
Obraz 1 przedstawia: Rozesłanie apostołów, ilustracja w Kronice norymberskiej, Hartman Schedel, 1493
Dodatkowe informacje: Słowo „apostoł” pochodzi od greckiego „apostolos” – wysłannik. Określa się tym mianem ucznia Jezusa Chrystusa, osobiście przez niego wybranego i posłanego w celu głoszenia nauki chrześcijańskiej. Apostołowie to jednak nie tylko grono 12 uczniów Chrystusa, ale również inni uczniowie, na przykład święty Paweł, powołany w późniejszym czasie, po słynnym upadku z konia i objawieniu na drodze do Damaszku.
Obraz 2 przedstawia: Święty Paweł piszący swoje listy, Valentin de Boulogne, 1618-1620, Muzeum Sztuk Pięknych, Houston, USA
Dodatkowe informacje: Słowo „ewangelia” pochodzi z języka greckiego, w którym znaczy „dobra nowina”. Chrześcijanie określają tym mianem księgi Nowego Testamentu (ewangelie wg: świętego Mateusza, świętego Marka, świętego Łukasza i świętego Jana). W szerszym znaczeniu ewangelia to po prostu nauczanie Jezusa.
Obraz 3 przedstawia: Babtyserium we Florencji
Dodatkowe informacje: Słowo „baptyserium” pochodzi od łacińskiego „baptizo” – chrzcić. Oznacza ono specjalną budowlę, wznoszoną przez chrześcijan. Przeznaczeniem baptyserium było udzielanie chrztu. Mianem tym określano również sam basen chrzcielnfy, w którym dokonywany jest obrzęd.
Obraz 4 przedstawia: Stół wigilijny, oczekiwanie na Boże Narodzenie
Dodatkowe informacje: Słowo „wigilia” pochodzi z łacińskiego „vigilo” – czuwać i oznacza właśnie czuwanie. W ten sposób określany był dzień poprzedzający jakieś ważne wydarzenie, związane z oczekiwaniem na nie. W katolickim obrządku wigilia to ważna część każdej uroczystości – świętowanie zaczyna się już wieczorem dnia poprzedniego. Najważniejsza teologicznie jest wigilia paschalna, czyli Wielka Sobota. Najbardziej popularna, bogata w obrzędy, tradycje i wartości kulturowe jest wigilia Bożego Narodzenia, obchodzona w gronie rodzinnym.
Obraz 5 przedstawia: Święty Apolinary jako orant, mozaika z Rawenny, fragment mozaiki z absydy, mozaika z Rawenny, VI w.
Dodatkowe informacje: Słowo „orant” i „orantka” pochodzi od łacińskiego „oro” – modlić się. Jest to motyw plastyczny – przedstawienie postaci modlącej się na stojąco, z rękami wzniesionymi do góry. Postawa ta symbolizuje zbawioną duszę i jest szczególnie popularna w sztuce starochrześcijańskiej.
Obraz 6 przedstawia: Wieniec adwentowy
Dodatkowe informacje: Słowo adwent pochodzi z łacińskiego słowa „adventus”, oznaczającego „przyjście”. W kalendarzu chrześcijańskim jest to okres czterech tygodni poprzedzających Boże Narodzenie, przeznaczony na przygotowanie się na przyjście i narodzenie Jezusa. Z adwentem łączy się podejmowanie postanowień, przygotowywanie wieńca adwentowego oraz uczęszczanie w nabożeństwach roratnich.
Obraz 7 przedstawia: Epifania, mozaika przedstawiająca tajemnice Różańca Świętego w Bazylice Matki Boskiej Różańcowej w Lourdes, Francja
Dodatkowe informacje: Słowo „epifania” pochodzi z greckiego „epiphainein” – ukazywać się i oznacza w chrześcijaństwie objawienie się bóstwa, ukazanie się Boga. Określenia tego używa się również w odniesieniu do święta Trzech Króli, obchodzonego 6 stycznia, kiedy to po raz pierwszy objawiło się bóstwo nowo narodzonego Jezusa. Sednem tego święta jest właśnie objawienie się Boga człowiekowi, stąd uroczystość Trzech Króli nosi nazwę Epifanii lub Objawienia Pańskiego."
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
Prezentacja 3D Krzyż – Od hańby do chwały
RkpSE4NlnoirU 1
Prezentacja 3D Krzyż – Od hańby do chwały
Krzyż Lotara to przykład realizacji idei crux gemmata (łac. crux – krzyż, gemma – kamień szlachetny). Krzyż – niegdyś znak hańby, śmierci bez godności, staje się nie tylko symbolem zmartwychwstania, życia i zbawienia, ale również – przedmiotem artystycznym, znakiem wartości, dla których nie szczędzi się szlachetnych kruszców i kamieni oraz rzemieślniczego kunsztu. Crux gemmata to w sztukach plastycznych krzyż ozdobiony szlachetnymi kamieniami, perłami, minerałami i klejnotami, szczególnie popularny w sztuce starochrześcijańskiej. Krzyż Lotara pochodzi z około 1000 roku i jest przechowywany w skarbcu katedry w Akwizgranie. Przód krzyża Lotara na charakter „cesarski”, symbolizuje łączność niemieckich Ottonów z cesarzami rzymskimi. Wysadzany jest szlachetnymi kamieniami, perłami, które ilustrują wizję Niebieskiej Jerozolimy, na połączeniu belek umieszczona jest kamea z postacią Oktawiana Augusta.
Krzyż Lotara używany był jako krzyż procesyjny lub wystawiano go na ołtarzu. Tył krzyża Lotara to „strona Chrystusa” – jest na niej umieszczony Chrystus na krzyżu, nad nim zaś – ręka Boga.
Prezentacja 3D Krzyż – Od hańby do chwały
Krzyż Lotara to przykład realizacji idei crux gemmata (łac. crux – krzyż, gemma – kamień szlachetny). Krzyż – niegdyś znak hańby, śmierci bez godności, staje się nie tylko symbolem zmartwychwstania, życia i zbawienia, ale również – przedmiotem artystycznym, znakiem wartości, dla których nie szczędzi się szlachetnych kruszców i kamieni oraz rzemieślniczego kunsztu. Crux gemmata to w sztukach plastycznych krzyż ozdobiony szlachetnymi kamieniami, perłami, minerałami i klejnotami, szczególnie popularny w sztuce starochrześcijańskiej. Krzyż Lotara pochodzi z około 1000 roku i jest przechowywany w skarbcu katedry w Akwizgranie. Przód krzyża Lotara na charakter „cesarski”, symbolizuje łączność niemieckich Ottonów z cesarzami rzymskimi. Wysadzany jest szlachetnymi kamieniami, perłami, które ilustrują wizję Niebieskiej Jerozolimy, na połączeniu belek umieszczona jest kamea z postacią Oktawiana Augusta.
Krzyż Lotara używany był jako krzyż procesyjny lub wystawiano go na ołtarzu. Tył krzyża Lotara to „strona Chrystusa” – jest na niej umieszczony Chrystus na krzyżu, nad nim zaś – ręka Boga.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
RUsmXmT89ERN1 1 Mapa interaktywna przedstawia miejsca, w których znajdowali się chrześcijanie lub symbole chrześcijaństwa. Mapa zawiera tereny Europy oraz Afryki północnej i wyszczególnia cztery miejsca 1. Rzym 2. Mediolan 3. Morze Śródziemne 4. Tesaloniki: Na mapie wyświetlone są informacje dodatkowe: 1. Pons Milvius lub Pons Mulvius to jeden z najstarszych mostów, jakie zbudowano na Tybrze, na przedmieściach Rzymu. 28 Października 312 r n. e. odbyła się na nim bitwa, w wyniku, której Konstantyn I Wielki pokonał Maksencjusza, cesarza rzymskiego. W czasie bitwy Konstantyn miał mieć widzenie triumfalnego znaku krzyża, nad którym znajdował się napis „Tym znakiem zwyciężysz”. 2. Mediolanum, miasto w północnych Włoszech, było ważnym miejscem w historii chrześcijaństwa. W 313 roku w Medioloanie cesarz rzymski Konstantyn wydał edykt uznający chrześcijaństwo. Wraz z jego ogłoszeniem wprowadzona została wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim; chrześcijanie mogli bez przeszkód wyznawać swoją religię i eksponować symbole swojej wiary bez obawy prześladowań. 3. Nazwa morza pochodzi od łacińskiego słowa „mediterraneus” („w środku ziemi”, „między lądami”). To właśnie podczas morskiej podróży po Morzu Śródziemnym w kierunku Tarszisz (Tars lub Tartessos) Jonasz, prorok izraelski z VIII w p. n. e. został połknięty przez wielką rybę, uciekając przed misją wyznaczoną mu przez Boga (nawrócenie Niniwy). Właśnie z Księgi Jonasza zaczerpnięte zostało symboliczne znaczenie ryby, która stała się symbolem rozpoznawczym chrześcijan, jako symbol zmartwychwstania Chrystusa. 4. Właśnie w tym miejscu cesarz Teodozjusz Wielki w roku 380 r. wydał edykt, zwany tesalońskim. Dekrety tesalońskie nakazywały wszystkim mieszkańcom cesarstwa przyjęcie nicejskiego wyznania wiary (dotyczyło ono uznania Jezusa Chrystusa, jako współistotny dla Boga ojca).
Mapa interaktywna przedstawia miejsca, w których znajdowali się chrześcijanie lub symbole chrześcijaństwa. Mapa zawiera tereny Europy oraz Afryki północnej i wyszczególnia cztery miejsca 1. Rzym 2. Mediolan 3. Morze Śródziemne 4. Tesaloniki: Na mapie wyświetlone są informacje dodatkowe: 1. Pons Milvius lub Pons Mulvius to jeden z najstarszych mostów, jakie zbudowano na Tybrze, na przedmieściach Rzymu. 28 Października 312 r n. e. odbyła się na nim bitwa, w wyniku, której Konstantyn I Wielki pokonał Maksencjusza, cesarza rzymskiego. W czasie bitwy Konstantyn miał mieć widzenie triumfalnego znaku krzyża, nad którym znajdował się napis „Tym znakiem zwyciężysz”. 2. Mediolanum, miasto w północnych Włoszech, było ważnym miejscem w historii chrześcijaństwa. W 313 roku w Medioloanie cesarz rzymski Konstantyn wydał edykt uznający chrześcijaństwo. Wraz z jego ogłoszeniem wprowadzona została wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim; chrześcijanie mogli bez przeszkód wyznawać swoją religię i eksponować symbole swojej wiary bez obawy prześladowań. 3. Nazwa morza pochodzi od łacińskiego słowa „mediterraneus” („w środku ziemi”, „między lądami”). To właśnie podczas morskiej podróży po Morzu Śródziemnym w kierunku Tarszisz (Tars lub Tartessos) Jonasz, prorok izraelski z VIII w p. n. e. został połknięty przez wielką rybę, uciekając przed misją wyznaczoną mu przez Boga (nawrócenie Niniwy). Właśnie z Księgi Jonasza zaczerpnięte zostało symboliczne znaczenie ryby, która stała się symbolem rozpoznawczym chrześcijan, jako symbol zmartwychwstania Chrystusa. 4. Właśnie w tym miejscu cesarz Teodozjusz Wielki w roku 380 r. wydał edykt, zwany tesalońskim. Dekrety tesalońskie nakazywały wszystkim mieszkańcom cesarstwa przyjęcie nicejskiego wyznania wiary (dotyczyło ono uznania Jezusa Chrystusa, jako współistotny dla Boga ojca).
Mapa interkatywna ukazująca chrześcijan na mapie, online-skills, CC BY 3.0
Zadania R3ccQUMRMYgzw Ćwiczenie 1
Skrót C M B: Możliwe odpowiedzi: 1. rysuje się poświęconą kredą w święto Trzech Króli, 2. oznacza imiona trzech króli: Kacpra, Melchiora i Baltazara, 3. jest skrótem powstałym z pierwszych liter sentencji: „Christus Mansionem Benedicat”
Skrót C M B: Możliwe odpowiedzi: 1. rysuje się poświęconą kredą w święto Trzech Króli, 2. oznacza imiona trzech króli: Kacpra, Melchiora i Baltazara, 3. jest skrótem powstałym z pierwszych liter sentencji: „Christus Mansionem Benedicat”
RZgKEBrQUdCn2 Ćwiczenie 2
Na podstawie wiedzy zdobytej na tej lekcji ułóż pytanie dotyczące symboli chrześcijańskich i zadaj je swojemu koledze z ławki.
Na podstawie wiedzy zdobytej na tej lekcji ułóż pytanie dotyczące symboli chrześcijańskich i zadaj je swojemu koledze z ławki.
RVWb4PlVxtQGt Ćwiczenie 3
Co oznacza Symbol Alfy i Omegi? Odpowiedź: (Tu uzupełnj)
Co oznacza Symbol Alfy i Omegi? Odpowiedź: (Tu uzupełnj)
R17KE7cooKWQV Ćwiczenie 4
Przyporządkuj poniższe pojęcia do ich głównych zadań: Pojęcie: Ewangelia Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Apostoł Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Wigilia Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Adwent Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Epifania Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. Wysłannik
Przyporządkuj poniższe pojęcia do ich głównych zadań: Pojęcie: Ewangelia Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Apostoł Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Wigilia Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Adwent Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. wysłannik. Pojęcie: Epifania Możliwe odpowiedzi: 1. czuwanie, straż, 2. objawienie, olśnienie, 3. Dobra Nowina, 4. przyjście, 5. Wysłannik
Przyporządkuj poniższe pojęcia do ich głównych zadań:
przyjście, wysłannik, Dobra Nowina, objawienie, olśnienie, czuwanie, straż
Ewangelia
Apostoł
Wigilia
Adwent
Epifania
RfIyYzPZOHmRD Ćwiczenie 5
Edykt mediolański, wprowadzający wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim, został wprowadzony w: Możliwe odpowiedzi: 1. 380 r. n. e., 2. 313 r. n. e., 3. 476 r. n. e.
Edykt mediolański, wprowadzający wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim, został wprowadzony w: Możliwe odpowiedzi: 1. 380 r. n. e., 2. 313 r. n. e., 3. 476 r. n. e.
Edykt mediolański, wprowadzający wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim, został wprowadzony w:
380 rok naszej ery
313 rok naszej ery
476 rok naszej ery
RBh1vQGBOdKYX Ćwiczenie 6
Cesarzem, który ustanowił chrześcijaństwo oficjalną religią państwową, był: Możliwe odpowiedzi: 1. Konstantyn Wielki, 2. Grzegorz Wielki, 3. Teodozjusz Wielki
Cesarzem, który ustanowił chrześcijaństwo oficjalną religią państwową, był: Możliwe odpowiedzi: 1. Konstantyn Wielki, 2. Grzegorz Wielki, 3. Teodozjusz Wielki
Cesarzem, który ustanowił chrześcijaństwo oficjalną religią państwową, był:
Konstantyn Wielki
Grzegorz Wielki
Teodozjusz Wielki
Rp9y7ntqFaqNw Ćwiczenie 7
W czasie bitwy Konstantyna I Wielkiego i Maksencjusza ten pierwszy doznał wizji z triumfalnym krzyżem, na którym widoczny był napis. Wskaż jego treść: 1. Tym znakiem zwyciężysz 2. Ten znak wskaże ci słabe strony przeciwnika 3. Ten znak ześle na Twój lud zgubę.
W czasie bitwy Konstantyna I Wielkiego i Maksencjusza ten pierwszy doznał wizji z triumfalnym krzyżem, na którym widoczny był napis. Wskaż jego treść: 1. Tym znakiem zwyciężysz 2. Ten znak wskaże ci słabe strony przeciwnika 3. Ten znak ześle na Twój lud zgubę.
Jakie ważne wydarzenie w historii chrześcijaństwa przedstawia poniższy obraz?
Bitwa przy moście Mulwijskim
Bitwa z Wizygotami
Prześladowanie chrześcijan w Rzymie
RIyAzbSikriOQ Ćwiczenie 8
Połącz w pary nazwy symboli oraz ich metaforyczne znaczenia: Symbol: krzyż Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: alfa i omega Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: ryba Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: kotwica Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: IHS Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi
Połącz w pary nazwy symboli oraz ich metaforyczne znaczenia: Symbol: krzyż Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: alfa i omega Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: ryba Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: kotwica Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi. Symbol: IHS Możliwe odpowiedzi: 1. śmierć, zbawienie i życie, 2. Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, 3. wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu, 4. początek i koniec, wszechmoc Boga, 5. Jezus Zbawiciel Ludzi
Połącz w pary nazwy symboli oraz ich metaforyczne znaczenia:
początek i koniec, wszechmoc Boga, Jezus Zbawiciel Ludzi, śmierć, zbawienie i życie, Jezus Chrystus, przynależność do wspólnoty chrześcijańskiej, wierność wierze, zakorzenienie życia w Bogu
krzyż
alfa i omega
ryba
kotwica
IHS
Polecenie 1
Przetłumacz tekst
Ewangelia według świętego Jana, 21, 15‑18 Cum ergo prandissent, dicit Simoni Petro Iesus: Simon Ioannis, diligis me plus his? Dicit ei: Etiam Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei: pasce agnos meos. Dicit ei iterum: Simon Ioannis diligis me? Ait illi: Etiam Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei: Pasce agnos meos. Dicit ei tertio: Simon Ioanni, amas me? Contristatus est Petrus, quia dixit ei tertio: Amas me? Et dixit ei: Domine, tu omnia nosti, tu scis quia amo te. Dixit ei: Pasce oves meas.
Źródło
RUvT2SQB4l4Fr Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Tłumaczenie mb3375f56a6da060d_0000000000012 Tłumaczenie
agnus, i, m – baranek, jagnię
R1dmlRsGjeTr0 1 Fotografia nieznanego autora przedstawia małego białego baranka stojącego na łące.
„Jagnię”, online-skills, CC BY 3.0
ovis, is, f – owca
R1aNHWluPKONn 1 Fotografia przedstawia białą owcę stojącą na łące.
„Owca”, online-skills, CC BY 3.0
mb3375f56a6da060d_0000000000012 A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci? Odpowiedział Mu: „Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham”. Rzekł do niego: „Paś baranki moje!” I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?” Odparł Mu: „Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham”. Rzekł do niego: „Paś owce moje!” Powiedział mu po raz trzeci: „Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?” Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: „Czy kochasz Mnie?” I rzekł do Niego: Panie, Ty wszystko poznałeś, Ty wiesz, że Cię kocham”. Rzekł do niego Jezus: „Paś owce moje!”
Tłumaczenie: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu , wydanie 5, Poznań 2003.
Słowniki Akrostych Akrostych
zapis, w którym niektóre z kolumn liter, sylab lub wyrazów dają dodatkowo całe wyrazy, frazy lub zdania; akrostychem jest symbol chrześcijański ichtchys(słowo pochodzące z języka greckiego, oznaczające rybę), którego pierwsze litery tworzą frazę: Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel
Monogram Monogram
litera lub kilka liter powiązanych kompozycyjnie, stosowanych jako podpis lub znak własności
Krucyfiks Krucyfiks
przedstawienie Chrystusa na krzyżu, zaczęły pojawiać się w pierwszej połowie V w n.e.
Kosntantyn Wielki Kosntantyn Wielki
ur. ok. 282, zm. 22 V 337, wódz i cesarz rzymski, reformator państwa.
Teodozjusz Wielki Teodozjusz Wielki
ur. 347, zm. 395, cesarz rzymski od 379.
Św. Paweł Św. Paweł
święty, ur. ok. 10 r., zm. między 64 a 67 r., najważniejszy misjonarz i teolog wczesnego chrześcijaństwa, zw. Apostołem Narodów.
Jonasz Jonasz
żył w VIII w. p.n.e., prorok izraelski.
RrPq0ypLxZ40P mb3375f56a6da060d_0000000000013 1 Słownik łacińsko‑polski.
Słownik łacińsko‑polski.
Źródło: online skills, licencja: CC0.
mb3375f56a6da060d_0000000000013 mb3375f56a6da060d_0000000000013
amo, -āre, -āvī, -ātum (1) kochać
crux, crucis (f.) krzyż
dīcō, -ere, dīxī, dīctum (3) powiedzieć, mówić
nōscō, -ere, nōvī, nōtum (3) poznawać, zapoznawać się, badać
prandium, -ī (n.) drugie śniadanie, obiad, lunch
redemptor, -oris (m.) odkupiciel
salvator, -oris (m.) zbawiciel
sanctus, -a, -um święty
scio, -ire, -ivi, -itum (4) wiedzieć
vesica piscis ”rybi pęcherz, krzywa o migdałowatym kształcie, powstała przez przecięcie się dwóch okręgów o równych promieniach w taki sposób, że środek jednego okręgu leży na okręgu drugim
Galeria dziełsztuki
Przejdź do poprzedniej ilustracji
Przejdź do następnej ilustracji
RfDuC5bKCXsnd Ilustracja autorstwa Tadeusza Korpala pod tytułem: „Ligia rysuje rybę”. Na ilustracji widoczna jest młoda ciemnowłosa kobieta, ubrana w długą niebieska suknię. Jedną dłoń ma opartą o biodra, a w drugiej trzyma patyk, którym rysuje na piasku rybę. W tle widoczna jest fontanna oraz drzewa.
Tadeusz Korpal, „Ligia rysuje rybę”, grafika, pocztówka, Wydawnictwo „Pocztówki” w Krakowie, static.myvimu.com, CC BY 3.0
R1Iqb1aNFUNLe Obraz nieznanego autora pod tytułem: „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, na którym został przedstawiony święty Bernard trzymający otwartą księgę oraz znak z napisem IHS. Święty Bernard został jako mężczyzna w średnim wieku, o bardzo krótkich włosach (ma łysy środek głowy). Ubrany jest w długą szarą szatę. Mężczyzna został przedstawiony na złotym tle.
autor nieznany, „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, XVI w., Langeais Castle, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
RqFkqaQDk8ZxZ Obraz nieznanego autora pod tytułem: „Święty Bernard z chrystogramem IHS”, na którym został przedstawiony święty Bernard trzymający otwartą księgę oraz znak z napisem IHS. Święty Bernard został jako mężczyzna w średnim wieku, o bardzo krótkich włosach (ma łysy środek głowy). Ubrany jest w długą szarą szatę. Mężczyzna został przedstawiony na złotym tle.
Albrecht Dürer, „Hołd Trzech Króli”, 1504, Galeria Uffizi, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
R1KkwtNKSqZSm Fresk autorstwa Giotto di Bondone pod tytułem „Ukrzyżowanie”, przedstawia scenę tytułowego ukrzyżowania Jezusa. W centrum fresku znajduje się Chrystus wiszący na krzyżu, z lewej i prawej strony widoczni są ludzie, którzy obserwują cierpienie Chrystusa. U stóp Jezusa widoczna jest młoda rudowłosa kobieta ubrana w długą różową suknię. Na niebieskim niebie widoczne są anioły.
Giotto di Bondone, fresk, „Ukrzyżowanie”, 1304-1306, Kaplica Scrovegni, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
RMr30Cnz4rRiM Fotografia Jana Jerzego Plerscha przedstawia symbol kotwicy w kościele Wizytek w Warszawi. Kotwica w kolorze złotym znajduje się na białej ambonie. Nad kotwicą widoczne są srebrne trzymacze, które wyglądają jak ptaki.
Symbol kotwicy z ambony kościoła Wizytek w Warszawie, Jan Jerzy Plersch, garnek.pl, CC BY 3.0
Bibliografia W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury , Warszawa 2000.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu , wydanie 5, Poznań 2003.
H. Wolanin, Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym , Kraków 2012.
https://encyklopedia.pwn.pl/