Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Poniższa symulacja interaktywna pokazuje, jak w ciągu pięciu lat zmieniała się zawartość chlorofilu a w zależności od zawartości azotu i fosforu w dwóch rzekach – Dłubni i Sance (Polska, woj. małopolskie). Przeanalizuj dane, a następnie sformułuj wnioski na temat zaobserwowanych przez ciebie związków zachodzących między poszczególnymi parametrami. Pamiętaj, że chlorofil a jest barwnikiem fotosyntetycznym występującym w komórkach fitoplanktonu, a jego cząsteczka zbudowana jest z pierścienia porfirynowego zawierającego atomy azotu oraz długiego łańcucha utworzonego przez resztę alkoholu – fitolu.

Wiedząc, że chlorofil a jest barwnikiem fotosyntetycznym występującym w komórkach fitoplanktonu, a jego cząsteczka zbudowana jest z pierścienia porfirynowego zawierającego atomy azotu oraz długiego łańcucha utworzonego przez resztę alkoholu – fitolu, opisz, jak zwiększenie zawartości azotu wpływa na poziom chlorofilu a w rzece Dłubni.

R1JUOAYbDl4yF
(Uzupełnij).
1
Symulacja 1

Kliknij na poszczególne elementy symulacji i obserwuj, jak zmieniała się zawartość chlorofilu a w zależności od zawartości azotu i fosforu w dwóch rzekach – Dłubni i Sance (Polska, woj. małopolskie) w latach 2007‑2011.

1
R9SGAPcTPhETZ1
Wykres przedstawia dane: zawartość azotu ogólnego w Dłubni [w jednostce miligramy na decymetr sześcienny], zawartość fosforu ogólnego w Dłubni [w jednostce miligramy na decymetr sześcienny], zawartość chlorofilu a w Dłubni [w jednostce mikrogramy na decymetr sześcienny]. Ogólna tendencja zawartości chlorofilu a w Dłubni jest malejąca. Ogólna tendencja zawartości fosforu ogólnego w Dłubni jest mniej więcej na stałym poziomie, charakteryzują ją nieznaczne odchylenia od wartości. Ogólna tendencja zawartości azotu ogólnego w Dłubni jest rosnąca do 2009 roku a potem malejąca do 2011 roku. Oto szczegółowe dane dla poszczególnych lat opisanych na wykresie: Rok 2007, zawartość azotu ogólnego w Dłubni 0.73 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Dłubni 0.12 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Dłubni 2.6 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2008, zawartość azotu ogólnego w Dłubni 0.78 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Dłubni 0.09 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Dłubni 2.12 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2009, zawartość azotu ogólnego w Dłubni 1.17 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Dłubni 0.10 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Dłubni 2.2 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2010, zawartość azotu ogólnego w Dłubni 0.93 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Dłubni 0.08 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Dłubni 1.68 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2011, zawartość azotu ogólnego w Dłubni 0.37 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Dłubni 0.10 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Dłubni 1.34 mikrogramów na decymetr sześcienny.
Wyniki oceny wód powierzchniowych, pobieranych przez krakowskie ZUW w latach 2007–2011, pod względem eutrofizacji. Na podstawie: Wacław Adamczyk, Artur Jachimowski, Wpływ składników biogennych na jakość i eutrofizację powierzchniowych wód płynących, stanowiących źródło wody pitnej , Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2013, 6 (91), 175–190.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1d58l74tDacn1
Wykres przedstawia dane: zawartość azotu ogólnego w Sance [w jednostce miligramy na decymetr sześcienny], zawartość fosforu ogólnego w Sance [w jednostce miligramy na decymetr sześcienny], zawartość chlorofilu a w Sance [w jednostce mikrogramy na decymetr sześcienny]. Oto szczegółowe dane dla poszczególnych lat opisanych na wykresie: Rok 2007, zawartość azotu ogólnego w Sance 0.73 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.12 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 2.6 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2007, zawartość azotu ogólnego w Sance 1.71 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.13 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 1.93 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2008, zawartość azotu ogólnego w Sance 0.94 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.05 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 1.83 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2009, zawartość azotu ogólnego w Sance 1.33 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.09 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 1.62 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2010, zawartość azotu ogólnego w Sance 1.44 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.10 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 3.26 mikrogramów na decymetr sześcienny. Rok 2011, zawartość azotu ogólnego w Sance 0.68 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość fosforu ogólnego w Sance 0.11 miligramów na decymetr sześcienny, zawartość chlorofilu a w Sance 1.73 mikrogramów na decymetr sześcienny.
Wyniki oceny wód powierzchniowych, pobieranych przez krakowskie ZUW w latach 2007–2011, pod względem eutrofizacji. Na podstawie: Wacław Adamczyk, Artur Jachimowski, Wpływ składników biogennych na jakość i eutrofizację powierzchniowych wód płynących, stanowiących źródło wody pitnej , Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2013, 6 (91), 175–190.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
RHsEa4qICzHoi
Wyjaśnij, dlaczego zawartość chlorofilu a w wodzie jest wskaźnikiem eutrofizacji. (Uzupełnij).