I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwnaGama barwnagama barwna, koło barwKoło barwkoło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwneKontrast barwkontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych.
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego.
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
mfe557078c7d4bbb6_0000000000022
Nauczysz się
określać role barw użytych w dziele malarskim;
rozpoznawać gamy barw;
stosować określoną gamę barw w działaniu plastycznym.
R1InPcvkAHk1s
Ćwiczenie 1
Ilustracja przedstawia koło barw, które przedzielone jest czarną linią. Powyżej linii zamieszczone są kolejno od lewej: żółcienie, pomarańcze, czerwienie, wszystkie od najjaśniejszego do najciemniejszego. Pod linią od lewej znajdują się: zielenie, barwy niebieskie i fiolety, wszystkie od najjaśniejszego do najciemniejszego. Które z tych barw są ciepłe, a które zimne?
Ilustracja przedstawia koło barw, które przedzielone jest czarną linią. Powyżej linii zamieszczone są kolejno od lewej: żółcienie, pomarańcze, czerwienie, wszystkie od najjaśniejszego do najciemniejszego. Pod linią od lewej znajdują się: zielenie, barwy niebieskie i fiolety, wszystkie od najjaśniejszego do najciemniejszego. Które z tych barw są ciepłe, a które zimne?
Przypatrz się kołu barw zamieszczonemu poniżej. Zamieść na nim informacje o barwie, znane Ci z poprzednich lekcji.
barwy zimne, barwy ciepłe
.................
.................
Ćwiczenie 2
Przypatrz się poniższym ilustracjom. Opisz je, zwracając uwagę na użyte kolory: wymień ich nazwy oraz wskaż ich cechy korzystając z wiedzy o barwie, którą już posiadasz.
RIL8QRwDmgplsStanisław Witkiewicz, „Noc ukraińska”, 1895, Muzeum Narodowe w Krakowie, kultura.malopolska.pl, CC BY 3.0
lustracja interaktywna przedstawia obraz Stanisława Witkiewicza „Noc ukraińska” . Dzieło ukazuje nocny, rozległy pejzaż. Pośrodku ciemnozielonej łąki, w oddali znajduje się kilka wiejskich domków o białych elewacjach, otoczonych kępami ciemnozielonych drzew. Na pierwszym planie, po lewej stronie z zarośli wystają kępy kwiatów. Nad linią horyzontu tło wypełnia ciemnoniebieskie niebo z gwiazdami. Obraz utrzymany jest w wąskiej gamie zieleni i granatów. Białe ściany domów są mocnym akcentem na tle ciemnego krajobrazu. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Malarz oddał na obrazie atmosferę nocy, stosując barwy ciemne.
Punkt 2: Jedynym akcentem są jasne fragmenty domów.
lustracja interaktywna przedstawia obraz Stanisława Witkiewicza „Noc ukraińska” . Dzieło ukazuje nocny, rozległy pejzaż. Pośrodku ciemnozielonej łąki, w oddali znajduje się kilka wiejskich domków o białych elewacjach, otoczonych kępami ciemnozielonych drzew. Na pierwszym planie, po lewej stronie z zarośli wystają kępy kwiatów. Nad linią horyzontu tło wypełnia ciemnoniebieskie niebo z gwiazdami. Obraz utrzymany jest w wąskiej gamie zieleni i granatów. Białe ściany domów są mocnym akcentem na tle ciemnego krajobrazu. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Malarz oddał na obrazie atmosferę nocy, stosując barwy ciemne.
Punkt 2: Jedynym akcentem są jasne fragmenty domów.
1
2
1. Malarz oddał na obrazie atmosferę nocy, stosując barwy ciemne.
2. Jedynym akcentem są jasne fragmenty domów.
Stanisław Witkiewicz, „Noc ukraińska”, 1895, Muzeum Narodowe w Krakowie, kultura.malopolska.pl, CC BY 3.0
RGm2IyJj4saUqClaude Monet, „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca”, 1908, National Museum Cardiff, Walia, wikimedia.org, domena publiczna
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca” namalowany przez Claude'a Moneta. Dzieło ukazuje kościół na tle zachodzącego słońca. Wieża budowli odbija się w drobnych falach zatoki. Obraz namalowany jest drobnymi plamkami czystego koloru. Czerwono-żółto-oranżowe muśnięcia pędzla oddają efekt zachodzącego słońca, odbijającego się w tafli wody. W ciemnej plamie kościoła pojawiają się fiolety, odcienie czerwonoczarne oraz barwy ciemnoniebieskie. W górnej części obrazu niebo jest błękitne. Ten sam kolor odbija się w wodzie, w dolnej partii dzieła. Obraz namalowany jest szeroką gamą barw: od ciepłych oranżów, żółcieni, brązów i fioletów, po chłodne błękity. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Zachód słońca jest porą, która umożliwiła artyście oddanie różnych efektów świetlnych.
Punkt 2: W wodzie odbijają się: niebo oraz elementy kościoła.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca” namalowany przez Claude'a Moneta. Dzieło ukazuje kościół na tle zachodzącego słońca. Wieża budowli odbija się w drobnych falach zatoki. Obraz namalowany jest drobnymi plamkami czystego koloru. Czerwono-żółto-oranżowe muśnięcia pędzla oddają efekt zachodzącego słońca, odbijającego się w tafli wody. W ciemnej plamie kościoła pojawiają się fiolety, odcienie czerwonoczarne oraz barwy ciemnoniebieskie. W górnej części obrazu niebo jest błękitne. Ten sam kolor odbija się w wodzie, w dolnej partii dzieła. Obraz namalowany jest szeroką gamą barw: od ciepłych oranżów, żółcieni, brązów i fioletów, po chłodne błękity. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Zachód słońca jest porą, która umożliwiła artyście oddanie różnych efektów świetlnych.
Punkt 2: W wodzie odbijają się: niebo oraz elementy kościoła.
1
2
1. Zachód słońca jest porą, która umożliwiła artyście oddanie różnych efektów świetlnych.
2. W wodzie odbijają się: niebo oraz elementy kościoła.
Claude Monet, „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca”, 1908, National Museum Cardiff, Walia, wikimedia.org, domena publiczna
uzupełnij treść
uzupełnij treść
Nietrudno dostrzec, że obrazy te zasadniczo różnią się od siebie innym doborem barw przez artystów. Aby oddać atmosferę ciemnej nocy Stanisław Witkiewicz użył takich kolorów, które nie będą z sobą kontrastowały i są zaliczane do zimnych; zastosował też czerń, która jest neutralna. Claude Monet użył w swym obrazie zarówno barw ciepłych i zimnych. Posłużyły mu one do oddania nastroju zachodzącego słońca.
Kolory, które pojawiają się w obrazach wpływają na ich odbiór, tworzą też nastrój, tworzą koloryt dzieła i nadają ton kompozycji kolorystycznej. Określa się go gamąGama barwnagamą barwną. Użyte w obrazie określa się gamą barwną. Jeśli w dziele przeważać będą kolory ciepłe, zimne lub neutralneBarwy neutralne (achromatyczne)neutralne (szarości, biel lub czerń), mówimy o gamie wąskiej (zharmonizowanej). Natomiast w przypadku zróżnicowanej kolorystyki, gdy obraz zawiera zarówno barwy ciepłeBarwy ciepłebarwy ciepłe, zimneBarwy zimnezimne oraz dostrzeżemy w nim kontrastyKontrast barwkontrasty, gama jest szeroka (zróżnicowana). Zatem w przypadku, gdy artysta stosuje kolory z całego koła barw, mamy do czynienia z szeroką gamą barwną. Jeśli natomiast w obrazie dominować będą kolory, które na kole barwKoło barwkole barw leżą blisko siebie (mogą być to barwy zimne lub ciepłe) to mamy do czynienia z wąską gamą barwną.
Polecenie 1
Zapoznaj się z poniższymi ilustracjami interaktywnymi, a następnie wykonaj zadania.
R1HyQARon7MJsJózef Chełmoński, „Burza”, 1896, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, Polska, przewodnicypokrakowie.pl, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Burza” Józefa Chełmońskiego. Dzieło ukazuje burzowy pejzaż z postaciami wieśniaków. Na pierwszym planie znajdują się trzy postacie skulonych dzieci, uciekających przed burzą. Bosy chłopiec w za dużym, brązowym ubraniu w lewej ręce trzyma ciemnobrązową czapkę, natomiast prawą żegna się. Za nim biegnie boso pochylony chłopiec w szarych spodniach, z zarzuconym na głowę i plecy czerwonym materiałem. Dalej znajduje się kolejna biegnąca postać. W oddali ukazana została sylwetka kobiety, która skulona z batem w ręku pogania uciekające stado krów. Tłem jest bladopomarańczowe niebo, na którym rozbłyskuje się żółty piorun. Obraz utrzymany jest w szerokiej tonacji barw. Mocnym akcentem kolorystycznym jest czerwień materiału okrywającego chłopca. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Malarz zastosował w obrazie barwy ciepłe, zimne i neutralne.
Punkt 2: Czerwień nakrycia pochylonego chłopca kontrastuje z zielenią podłoża.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Burza” Józefa Chełmońskiego. Dzieło ukazuje burzowy pejzaż z postaciami wieśniaków. Na pierwszym planie znajdują się trzy postacie skulonych dzieci, uciekających przed burzą. Bosy chłopiec w za dużym, brązowym ubraniu w lewej ręce trzyma ciemnobrązową czapkę, natomiast prawą żegna się. Za nim biegnie boso pochylony chłopiec w szarych spodniach, z zarzuconym na głowę i plecy czerwonym materiałem. Dalej znajduje się kolejna biegnąca postać. W oddali ukazana została sylwetka kobiety, która skulona z batem w ręku pogania uciekające stado krów. Tłem jest bladopomarańczowe niebo, na którym rozbłyskuje się żółty piorun. Obraz utrzymany jest w szerokiej tonacji barw. Mocnym akcentem kolorystycznym jest czerwień materiału okrywającego chłopca. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Malarz zastosował w obrazie barwy ciepłe, zimne i neutralne.
Punkt 2: Czerwień nakrycia pochylonego chłopca kontrastuje z zielenią podłoża.
1
2
1. Malarz zastosował w obrazie barwy ciepłe, zimne i neutralne.
2. Czerwień nakrycia pochylonego chłopca kontrastuje z zielenią podłoża.
Józef Chełmoński, „Burza”, 1896, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, Polska, przewodnicypokrakowie.pl, CC BY 3.0
R1WKRjUBl1OV5
Ćwiczenie 3
Odpowiedz, czego dowiedziałeś się o kolorystyce w obrazie Józefa Chełmońskiego"Burza".
Odpowiedz, czego dowiedziałeś się o kolorystyce w obrazie Józefa Chełmońskiego"Burza".
Wpisz rodzaj gamy barwnej, którą Józef Chełmoński zastosował w obrazie Burza.
Odpowiedź: ......................................
R12qFJPaDIKO0Stanisław Wyspiański, „Chochoły”, 1899, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikimedia.org, domena publiczna
Ilustracja interaktywna przedstawia pastel „Chochoły” Stanisława Wyspiańskiego. Pośród nagich, bezlistnych drzew ukazana została zamarznięta tafla wody, na której znajdują się smętne chochoły, czyli owinięte słomą na zimę krzewy róż. W oddali artysta namalował drogę oświetloną żółtym światłem latarni, natomiast dalej ciemne bryły miejskich zabudowań. Mroczny nastrój ukazanej sceny malarz podkreślił za pomocą chłodnej, wąskiej gamy barw. Na obrazie dominują błękity, czernie i szarości, ocieplone jedynie drobnymi elementami żółci oraz ciepłych brązów papieru, które gdzieniegdzie przebijają się spod swobodnie kładzionych śladów pasteli. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: W obrazie dominują barwy zimne i neutralne.
Punkt 2: Dzięki zastosowaniu tych barw malarz osiągnął efekt mroźnego, spowitego we mgle poranka.
Ilustracja interaktywna przedstawia pastel „Chochoły” Stanisława Wyspiańskiego. Pośród nagich, bezlistnych drzew ukazana została zamarznięta tafla wody, na której znajdują się smętne chochoły, czyli owinięte słomą na zimę krzewy róż. W oddali artysta namalował drogę oświetloną żółtym światłem latarni, natomiast dalej ciemne bryły miejskich zabudowań. Mroczny nastrój ukazanej sceny malarz podkreślił za pomocą chłodnej, wąskiej gamy barw. Na obrazie dominują błękity, czernie i szarości, ocieplone jedynie drobnymi elementami żółci oraz ciepłych brązów papieru, które gdzieniegdzie przebijają się spod swobodnie kładzionych śladów pasteli. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: W obrazie dominują barwy zimne i neutralne.
Punkt 2: Dzięki zastosowaniu tych barw malarz osiągnął efekt mroźnego, spowitego we mgle poranka.
1
2
1. W obrazie dominują barwy zimne i neutralne.
2. Dzięki zastosowaniu tych barw malarz osiągnął efekt mroźnego, spowitego we mgle poranka.
Stanisław Wyspiański, „Chochoły”, 1899, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikimedia.org, domena publiczna
RT4k2xoN7oEKk
Ćwiczenie 4
Odpowiedz, w jakiej tonacji barwnej zostały namalowane "Chochoły" Wyspiańskiego.
Odpowiedz, w jakiej tonacji barwnej zostały namalowane "Chochoły" Wyspiańskiego.
Uzupełnij zdanie.
Chochoły Stanisława Wyspiańskiego to obraz namalowany w ................ gamie barwnej.
R1bS4MUQodd6fJózef Pankiewicz, „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu”, 1890, Muzeum Narodowe w Poznaniu, wikimedia.org, domena publiczna
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu” namalowany przez Józefa Pankiewicza. Ukazuje ulicę ze straganami. Pomiędzy nimi przechadzają się ludzie. Na pierwszym planie artysta namalował dwie spacerujące kobiety w czarnych kapeluszach. Postać po prawej ma na sobie długą niebieską spódnicę i jasnożółtą bluzkę. Natomiast kobieta po lewej ma przykrytą czarnym woalem twarz. Ubrana jest w długą czerwoną suknię wykończoną czarnymi koronkami. W lewej ręce trzyma złożoną parasolkę, natomiast w prawej mały, niebieski bukiecik kwiatów. Przy straganie po prawej stronie stoi handlarka ubrana w granatową, długą sukienkę, na którą ma założony i przewiązany w pasie biały fartuch. Kobieta ogląda się na przechadzające kobiety. Nad żółto-czerwonymi baldachimami straganów górują zielone korony młodych drzew o cienkich pniach. W tle artysta namalował duży, błękitnoszary budynek dekorowany kolumnami. Utrzymany w szerokiej gamie barw obraz, namalowany został przy pomocy krótkich pociągnięć pędzla. Jasna, ciepła tonacja obrazu podkreśla pogodny nastrój słonecznego dnia. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Ciepłe barwy głównie głównie występują w namalowanych straganach i znajdujących się na nich kwiatach.
Punkt 2: Zimne kolory to mur kościoła, przed którym stoją stragany oraz niebo.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu” namalowany przez Józefa Pankiewicza. Ukazuje ulicę ze straganami. Pomiędzy nimi przechadzają się ludzie. Na pierwszym planie artysta namalował dwie spacerujące kobiety w czarnych kapeluszach. Postać po prawej ma na sobie długą niebieską spódnicę i jasnożółtą bluzkę. Natomiast kobieta po lewej ma przykrytą czarnym woalem twarz. Ubrana jest w długą czerwoną suknię wykończoną czarnymi koronkami. W lewej ręce trzyma złożoną parasolkę, natomiast w prawej mały, niebieski bukiecik kwiatów. Przy straganie po prawej stronie stoi handlarka ubrana w granatową, długą sukienkę, na którą ma założony i przewiązany w pasie biały fartuch. Kobieta ogląda się na przechadzające kobiety. Nad żółto-czerwonymi baldachimami straganów górują zielone korony młodych drzew o cienkich pniach. W tle artysta namalował duży, błękitnoszary budynek dekorowany kolumnami. Utrzymany w szerokiej gamie barw obraz, namalowany został przy pomocy krótkich pociągnięć pędzla. Jasna, ciepła tonacja obrazu podkreśla pogodny nastrój słonecznego dnia. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Ciepłe barwy głównie głównie występują w namalowanych straganach i znajdujących się na nich kwiatach.
Punkt 2: Zimne kolory to mur kościoła, przed którym stoją stragany oraz niebo.
1
2
1. Ciepłe barwy głównie głównie występują w namalowanych straganach i znajdujących się na nich kwiatach.
2. Zimne kolory to mur kościoła, przed którym stoją stragany oraz niebo.
Józef Pankiewicz, „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu”, 1890, Muzeum Narodowe w Poznaniu, wikimedia.org, domena publiczna
RvWu2lYiqQzkw
Ćwiczenie 5
Odpowiedz, jakiej gamy barw użył malarz na obrazie „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu”?
Odpowiedz, jakiej gamy barw użył malarz na obrazie „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu”?
Zaznacz cechy obrazu Targ na kwiaty Józefa Pankiewicza, świadczące o użyciu przez malarza szerokiej gamy barwnej.
Barwy kontrastowe
Barwy znajdujące się po przeciwnych stronach koła barw
Barwy znajdujące się po jednej ze stron w kole barw
Obecność zarówno barw ciepłych i zimnych
Dominacja barw neutralnych
Rjztbl8SEDZnTVincent van Gogh, „Taras w nocnej kawiarni”, 1888, Kröller‑Müller Museum, Holandia, elestudiodelpintor.com, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Taras w nocnej kawiarni” namalowany przez Vincenta Van Gogha. Dzieło ukazuje taras nocnej kawiarni, rozświetlony żółtym światłem lampy zawieszonej pod daszkiem markizy. Przy ścianie kawiarni, na drewnianym podeście ustawione zostały niewielkie, okrągłe stoliki z białymi blatami, przy których siedzą ludzie. Światło kawiarni żółtymi i pomarańczowymi refleksami odbija się w bruku ulicy . Nad jasną przestrzenią lokalu widoczne są błękitne mury kamienic. Po lewej strony znajduje się szereg ciemnych budynków. Oświetlona jest jedynie ich górna część, która tworzy błękitną plamę. Na ciemnoniebieskim niebie, namalowanym szerokimi pociągnięciami i widocznym duktem pędzla, jaśnieją plamy gwiazd. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Kolorem żółtym artysta namalował oświetlone miejsca – taras, okna.
Punkt 2: Kolor niebieski i granatowy połączone z szarościami posłużyły malarzowi do oddania nocnej pory.
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz olejny „Taras w nocnej kawiarni” namalowany przez Vincenta Van Gogha. Dzieło ukazuje taras nocnej kawiarni, rozświetlony żółtym światłem lampy zawieszonej pod daszkiem markizy. Przy ścianie kawiarni, na drewnianym podeście ustawione zostały niewielkie, okrągłe stoliki z białymi blatami, przy których siedzą ludzie. Światło kawiarni żółtymi i pomarańczowymi refleksami odbija się w bruku ulicy . Nad jasną przestrzenią lokalu widoczne są błękitne mury kamienic. Po lewej strony znajduje się szereg ciemnych budynków. Oświetlona jest jedynie ich górna część, która tworzy błękitną plamę. Na ciemnoniebieskim niebie, namalowanym szerokimi pociągnięciami i widocznym duktem pędzla, jaśnieją plamy gwiazd. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Kolorem żółtym artysta namalował oświetlone miejsca – taras, okna.
Punkt 2: Kolor niebieski i granatowy połączone z szarościami posłużyły malarzowi do oddania nocnej pory.
1
2
1. Kolorem żółtym artysta namalował oświetlone miejsca – taras, okna.
2. Kolor niebieski i granatowy połączone z szarościami posłużyły malarzowi do oddania nocnej pory.
Vincent van Gogh, „Taras w nocnej kawiarni”, 1888, Kröller‑Müller Museum, Holandia, elestudiodelpintor.com, CC BY 3.0
RSpT8VCjVoVaT
Ćwiczenie 6
Podaj przykłady barw kontrastowych, które pojawiają się na obrazie „Taras w nocnej kawiarni”.
Podaj przykłady barw kontrastowych, które pojawiają się na obrazie „Taras w nocnej kawiarni”.
Wpisz kolory, które na obrazie Taras w nocnej kawiarni Vincenta van Gogha są względem siebie kontrastowe.
Odpowiedź: .................., ................
RcqeIKpMGnxf2
Ćwiczenie 7
Odpowiedz, kiedy możemy mówić o zastosowaniu wąskiej, a kiedy szerokiej gamy barw.
Odpowiedz, kiedy możemy mówić o zastosowaniu wąskiej, a kiedy szerokiej gamy barw.
Wskaż, w których z poniższych ilustracji dominuje szeroka gama barw.
Opis ilustracji A
Opis poprawnej ilustracji B
Opis poprawnej ilustracji C
Opis ilustracji D
Opis ilustracji E
Opis poprawnej ilustracji F
R2PUKTsRdZ8Cr
Ćwiczenie 8
Wyobraź sobie, ze otrzymałeś kartkę świąteczną, która jest fotografią fragmentu choinki z gęstymi gałęziami o zielonych igłach. Dekorują ją złote łańcuchy oraz żółte i czerwone bombki. Odpowiedz, czy barwy fotografii utrzymane są w gamie szerokiej czy wąskiej. Podaj także przykład zestawienia barw, które na choince są względem siebie kontrastowe.
Wyobraź sobie, ze otrzymałeś kartkę świąteczną, która jest fotografią fragmentu choinki z gęstymi gałęziami o zielonych igłach. Dekorują ją złote łańcuchy oraz żółte i czerwone bombki. Odpowiedz, czy barwy fotografii utrzymane są w gamie szerokiej czy wąskiej. Podaj także przykład zestawienia barw, które na choince są względem siebie kontrastowe.
Przyjrzyj się fotografii świątecznej i wskaż właściwe dla niej cechy barw.
Kontrasty kolorystyczne
Szeroka gama barwna
Wąska gama barwna
Jednolita kolorystyka
Polecenie 2
Wykonaj kartkę świąteczną z motywem bogato udekorowanej choinki. W swojej pracy zastosuj szeroką gamę barwną. Postaraj się użyć także licznych kontrastów kolorystycznych. Swoją pracę wydrukuj.
RXD5YyZYtGxec
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.
Szkicownik do polecenia
Słownik pojęć
Barwy ciepłe
Barwy ciepłe
określenie barw znajdujących się najbliżej koloru żółtego i czerwonego w kole barw.
Barwy neutralne (achromatyczne)
Barwy neutralne (achromatyczne)
barwy nieposiadające dominanty barwnej, a więc: biel, czerń oraz wszystkie stopnie szarości.
Barwy zimne
Barwy zimne
określenie barw znajdujących się najbliżej koloru niebieskiego w kole barw.
Gama barwna
Gama barwna
szereg odmian barw.
Koło barw
Koło barw
graficzne uporządkowanie barw służące do objaśniania zasad mieszania się i powstawania barw, mający postać koła.
Kontrast barw
Kontrast barw
uwydatniona różnica, przeciwieństwo elementów kolorystycznych. Największe kontrasty występują między tymi barwami, które w kole barw są położone naprzeciw siebie.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pwn.pl
Galeria dzieł sztuki
R9ufEg33muCoY
lustracja przedstawia obraz Stanisława Witkiewicza „Noc ukraińska” . Dzieło ukazuje nocny, rozległy pejzaż. Pośrodku ciemnozielonej łąki, w oddali znajduje się kilka wiejskich domków o białych elewacjach, otoczonych kępami ciemnozielonych drzew. Na pierwszym planie, po lewej stronie z zarośli wystają kępy kwiatów. Nad linią horyzontu tło wypełnia ciemnoniebieskie niebo z gwiazdami. Obraz utrzymany jest w wąskiej gamie zieleni i granatów. Białe ściany domów są mocnym akcentem na tle ciemnego krajobrazu.
Stanisław Witkiewicz, „Noc ukraińska”, 1895, Muzeum Narodowe w Krakowie, kultura.malopolska.pl, CC BY 3.0
R1IPnG6WPsVW3
Ilustracja przedstawia obraz olejny „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca” namalowany przez Claude'a Moneta. Dzieło ukazuje kościół na tle zachodzącego słońca. Wieża budowli odbija się w drobnych falach zatoki. Obraz namalowany jest drobnymi plamkami czystego koloru. Czerwono-żółto-oranżowe muśnięcia pędzla oddają efekt zachodzącego słońca, odbijającego się w tafli wody. W ciemnej plamie kościoła pojawiają się fiolety, odcienie czerwonoczarne oraz barwy ciemnoniebieskie. W górnej części obrazu niebo jest błękitne. Ten sam kolor odbija się w wodzie, w dolnej partii dzieła. Obraz namalowany jest szeroką gamą barw: od ciepłych oranżów, żółcieni, brązów i fioletów, po chłodne błękity.
Claude Monet, „San Giorgio Maggiore o zachodzie słońca”, 1908, National Museum Cardiff, Walia, wikimedia.org, domena publiczna
RusKE1IspD27T
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Burza” Józefa Chełmońskiego. Dzieło ukazuje burzowy pejzaż z postaciami wieśniaków. Na pierwszym planie znajdują się trzy postacie skulonych dzieci, uciekających przed burzą. Bosy chłopiec w za dużym, brązowym ubraniu w lewej ręce trzyma ciemnobrązową czapkę, natomiast prawą żegna się. Za nim biegnie boso pochylony chłopiec w szarych spodniach, z zarzuconym na głowę i plecy czerwonym materiałem. Dalej znajduje się kolejna biegnąca postać. W oddali ukazana została sylwetka kobiety, która skulona z batem w ręku pogania uciekające stado krów. Tłem jest bladopomarańczowe niebo, na którym rozbłyskuje się żółty piorun. Obraz utrzymany jest w szerokiej tonacji barw. Mocnym akcentem kolorystycznym jest czerwień materiału okrywającego chłopca.
Józef Chełmoński, „Burza”, 1896, Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, Polska, przewodnicypokrakowie.pl, CC BY 3.0
R1aZPo7U8akPY
Ilustracja przedstawia pastel „Chochoły” Stanisława Wyspiańskiego. Pośród nagich, bezlistnych drzew ukazana została zamarznięta tafla wody, na której znajdują się smętne chochoły, czyli owinięte słomą na zimę krzewy róż. W oddali artysta namalował drogę oświetloną żółtym światłem latarni, natomiast dalej ciemne bryły miejskich zabudowań. Mroczny nastrój ukazanej sceny malarz podkreślił za pomocą chłodnej, wąskiej gamy barw. Na obrazie dominują błękity, czernie i szarości, ocieplone jedynie drobnymi elementami żółci oraz ciepłych brązów papieru, które gdzieniegdzie przebijają się spod swobodnie kładzionych śladów pasteli.
Stanisław Wyspiański, „Chochoły”, 1899, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikimedia.org, domena publiczna
RMP9P6xvjNTDF
Ilustracja przedstawia obraz „Targ na kwiaty przed kościołem św. Magdaleny w Paryżu” namalowany przez Józefa Pankiewicza. Ukazuje ulicę ze straganami. Pomiędzy nimi przechadzają się ludzie. Na pierwszym planie artysta namalował dwie spacerujące kobiety w czarnych kapeluszach. Postać po prawej ma na sobie długą niebieską spódnicę i jasnożółtą bluzkę. Natomiast kobieta po lewej ma przykrytą czarnym woalem twarz. Ubrana jest w długą czerwoną suknię wykończoną czarnymi koronkami. W lewej ręce trzyma złożoną parasolkę, natomiast w prawej mały, niebieski bukiecik kwiatów. Przy straganie po prawej stronie stoi handlarka ubrana w granatową, długą sukienkę, na którą ma założony i przewiązany w pasie biały fartuch. Kobieta ogląda się na przechadzające kobiety. Nad żółto-czerwonymi baldachimami straganów górują zielone korony młodych drzew o cienkich pniach. W tle artysta namalował duży, błękitnoszary budynek dekorowany kolumnami. Utrzymany w szerokiej gamie barw obraz, namalowany został przy pomocy krótkich pociągnięć pędzla. Jasna, ciepła tonacja obrazu podkreśla pogodny nastrój słonecznego dnia.
Józef Pankiewicz, „Targ na kwiaty”, 1890, Muzeum Narodowe w Poznaniu, wikimedia.org, domena publiczna
R9AtcVUjR1M8i
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Taras w nocnej kawiarni” namalowany przez Vincenta Van Gogha. Dzieło ukazuje taras nocnej kawiarni, rozświetlony żółtym światłem lampy zawieszonej pod daszkiem markizy. Przy ścianie kawiarni, na drewnianym podeście ustawione zostały niewielkie, okrągłe stoliki z białymi blatami, przy których siedzą ludzie. Światło kawiarni żółtymi i pomarańczowymi refleksami odbija się w bruku ulicy . Nad jasną przestrzenią lokalu widoczne są błękitne mury kamienic. Po lewej strony znajduje się szereg ciemnych budynków. Oświetlona jest jedynie ich górna część, która tworzy błękitną plamę. Na ciemnoniebieskim niebie, namalowanym szerokimi pociągnięciami i widocznym duktem pędzla, jaśnieją plamy gwiazd.
Vincent van Gogh, „Taras w nocnej kawiarni”, 1888, Kröller-Müller Museum, Holandia, elestudiodelpintor.com, CC BY 3.0
R3fdMXp3Pr4aD
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Kiedy wyjdziesz za mąż?” autorstwa Paula Gauguina. Ukazuje dwie siedzące kobiety na tle egzotycznego pejzażu. Obie mają ciemną karnację. Ich czarne włosy są gładko zaczesane, z przedziałkiem pośrodku głowy. Postać po lewej stronie, siedząca bliżej odbiorcy, pochyla się do przodu. Jej wzrok skierowany jest w lewo. Ubrana jest w czerwoną, pokrytą pomarańczowym wzorem spódnicę oraz luźną, białą bluzkę. We włosach wpięty ma biały kwiat. Za nią, po prawej siedzi druga kobieta w pomarańczowej sukni z białym kołnierzykiem. Kobieta spogląda w kierunku widza. W dali spaceruje para, którą artysta namalował szkicowo w kolorze czarnym i pomarańczowym na tle zielonej łąki. Dalszy plan wypełnia pejzaż z niebieskim stawem oraz dwoma pniami drzew, za którymi rozpościera się zielona łąka. Na horyzoncie rysuje się ciemnogranatowy kształt góry. Nad krajobrazem tło wypełnia jaskrawe, żółte niebo.
Paul Gauguin, „Kiedy wyjdziesz za mąż?” „When Will You Marry?”, 1892, wikimedia.org, domena publiczna
RNR6cyY93gwdm
Ilustracja przedstawia obraz olejny „Zniszczenie Pompei” Ivana Aivazovskyego. Ukazuje pejzaż marynistyczny. Po wzburzonym morzu płyną statki. Na pierwszym planie, w dolnym prawym rogu znajduje się duża łódź z wiosłującą załogą i pasażerami. Druga łódź płynie po lewej stronie. W oddali widać statek z rozwiniętym, dużym żaglem. Za nim - kilka masztowców oraz łódek z wiosłami. W tle, na wzniesieniu żarzy się czerwienią i żółcieniami architektura. Nad nią kłębią się żółto-pomarańczowe obłoki. Światło bijące od góry odbija się jaskrawymi plamami na powierzchni morza. Artysta, ograniczając paletę barw jedynie do czerni, oranżów i żółcieni, stworzył mroczny, pełen grozy pejzaż.
Ivan Aivazovsky, „Zniszczenie Pompei”, Regionalne Muzeum Sztuk Pięknych, Rostów, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna
Bibliografia
Itten Johannes, Sztuka barwy, Wydawnictwo d2d.pl 2015
