Ilustracja przedstawia kilka partytur, położonych jedna na drugiej. Temat lekcji: Trzej Panowie z Wiednia - Haydn, Mozart, Beethoven.
Ważne daty
1732‑1809 – lata życia Josepha Haydna
1756‑1791 – lata życia Wolfganga Amadeusza Mozarta
1770‑1827 – lata życia Ludwiga van Beethovena
1787 – Wolfgang Amadeusz Mozart, Eine Kleine Nachtmusik K 525
1791 – Wolfgang Amadeusz Mozart, Czarodziejski flet
1791 – Wolfgang Amadeusz Mozart, Requiem
1824 – Ludwig van Beethoven, Oda do Radości
1
Scenariusz dla nauczyciela
RGKVlaPQV9JP41
I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna. 4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń: 1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej 3) rozpoznaje i analizuje utwory muzyczne określając ich elementy, nastrój i charakter, formułuje wypowiedzi, stosując pojęcia charakterystyczne dla języka muzycznego; II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania. 6. Wymienia nazwy epok w dziejach muzyki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzyka XX w.) oraz potrafi wskazać kompozytorów reprezentatywnych dla nich. 7. Porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów: np. Mikołaj Gomółka, Jan Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki i inni). 8. Potrafi uzasadnić własne preferencje muzyczne, argumentując swoje wybory. III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń: 1. zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej.
Nauczysz się
opisywać twórczość Klasyków Wiedeńskich;
opisywać cechy sonaty;
wykonywać melodię Dla Elizy Ludwiga van Beethovena.
Czym jest muzyka klasyczna?
Początkowo termin klasyczny odnosił się do muzyki powstałej w latach 1750 – 1827, a okres ten nazywany jest w klasycyzmem. Z czasem zaczęto używać terminu muzyka klasyczna w stosunku do muzyki poważnej, niezależnie od czasu w jakim powstała. Dla uniknięcia nieporozumień w terminologii muzykę powstałą w klasycyzmie określa się klasycystyczną. Największy wpływ na jej powstawanie mieli trzej kompozytorzy wiedeńscy: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven, których nazywa się Wielką Trójką Klasyków Wiedeńskich.
Rxk2uMamlAdXl
R14GfTZPfMi1u
RgTp8wXvuLsTG
Wkład Klasyków Wiedeńskich w rozwój muzyki klasycystycznej
Dzięki Wielkiej Trójce Klasyków Wiedeńskich ukształtowała się i rozwinęła sonataSonatasonata, która była najpopularniejszą formą muzyczną klasycyzmu. Składa się z czterech części o kontrastującym tempieTempotempie: pierwsza najczęściej była szybka (allegro), druga – powolna (np. adagio), trzecia była stylizowanym tańcem (np. menuetMenuetmenuet, scherzoScherzoscherzo), a ostatnia, popisowa utrzymana była w szybkim tempie i niekiedy przyjmowała formę rondaRondoronda.
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem alternatywnym filmu o Sonacie Księżycowej Beethovena. Opisz jakie tempo mają poszczególne części sonaty.
Zapoznaj się z opisem alternatywnym filmu o Sonacie Księżycowej Beethovena. Opisz jakie tempo mają poszczególne części sonaty.
Zapoznaj się z opisem alternatywnym filmu o Sonacie Księżycowej Beethovena. Opisz jakie tempo mają poszczególne części sonaty.
Wysłuchaj dwóch części Sonaty Księżycowej Ludwiga van Beethovena, pierwszej – powolnej oraz trzeciej – szybkiej. Zauważ różnice pomiędzy nimi. Podziel się przemyśleniami dotyczącymi kontrastu tempa w cyklu sonatowym i zapisz je poniżej.
RsHn9XBShvLe1
RU4eicgk2P4GA
Czy wiesz że?
Sonata Księżycowa nie ma klasycznej budowy, która powinna rozpoczynać się częścią szybką. Kompozytor zrezygnował z niej i rozpoczął dzieło częścią powolną, która w budowie klasycznej powinna znaleźć się na drugim miejscu.
Największe przeboje Klasyków Wiedeńskich
Joseph Haydn znany jest z trzech symfoniiSymfoniasymfonii. Każda z nich odpowiada innej porze dnia; są to: Symfonia No. 6 D‑dur Le matin (Poranek), Symfonia No. 7 C‑dur Le mid (Południe), Symfonia No. 8 G‑dur Le soir (Wieczór).
R1LGLAEX4dlaP
RzZkSehR4t5Qy
RJTvW6EjX3135
Wolfgang Amadeusz Mozart uważany jest za jednego z największych kompozytorów wszechczasów. Pomimo krótkiego, bo tylko trzydziestosześcioletniego życia, napisał około 600 utworów. Najsłynniejszym z nich jest Requiem, którego nie ukończył, gdyż zmarł w trakcie pisania, a dzieło dopisali jego uczniowie.
Rx51x3OAvNqh2
Mozart był także twórcą wielu popularnych dzieł operowychOperaoperowych. Do najsłynniejszych należą: Czarodziejski flet, Uprowadzenie z Seraju, Wesele Figara, Don Giovanni. Wykonywane są do dzisiaj w wielu teatrach operowych na świecie. Aria Królowej Nocy z Czarodziejskiego fletu jest jedną z najpopularniejszych ariiAriaarii operowych.
Rcn0KFkVHpnUQ
Ludwig van Beethoven jest ostatnim kompozytorem klasycystycznym. Określa się go prekursoremPrekursorprekursorem romantyzmu, ponieważ jego twórczość charakteryzują cechy obu epok. Jego najsłynniejszą kompozycją jest Sonata Księżycowa. Pisał także wiele symfonii, które grane są przez największe filharmonie na świecie. Znanym utworem jest Dla Elizy, który prawdopodobnie został napisany dla jednej z wybranek kompozytora.
W jaki sposób zagrać Dla Elizy?
R179EUbMyGKmr
ma79d21f451dbe5ba_0000000000011
ma79d21f451dbe5ba_0000000000011
Treść
Zadania
RB4EyGN1aNlp2
Ćwiczenie 1
RjZZIRuTzEwL3
Ćwiczenie 2
R1QL6KXyzDUyJ
Ćwiczenie 3
R9h40RoOwVTk2
Ćwiczenie 4
Rxi4TDdJerwqr
Ćwiczenie 5
Ćwiczenie 6
RiRZRO2wCxxfw
R10Y5HFW79hYl
Ry7hbbPQdtV7X
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
Aria
Aria
pieśń solowa z akompaniamentem instrumentalnym, wchodząca w skład opery, kantaty, oratorium i mszy, różniąca się od poprzedzającego ją często recytatywu rozwiniętą kantyleną, śpiewnością, stanowiąca wyodrębniony, samodzielny fragment.
Menuet
Menuet
dawny francuski taniec dworski, pochodzenia ludowego, w metrum trójdzielnym, tempie umiarkowanym, tańczony parami (z charakterystycznymi drobnymi krokami tańczących, posuwistymi ruchami, ukłonami).
Opera
Opera
utwór dramatyczno‑muzyczny, wokalno‑instrumentalny, z akcją dramatyczną, monologami i dialogami ujętymi w libretcie, przeznaczony do wykonania na scenie (z odpowiednią scenografią), zwykle w specjalnie do tego celu zbudowanym teatrze operowym, również zwanym operą.
Prekursor
Prekursor
człowiek wyprzedzający swoje czasy, zapoczątkowujący jakąś ideę, jakiś kierunek.
Rondo
Rondo
początkowo (XIII–XV w.) pieśń, zw. rondeau, jednogłosowa (rondellus) lub wielogłosowa, uprawiana przez truwerów i kompozytorów epoki średniowiecza; od XVIII w. instrumentalna forma muz., występująca bądź samodzielnie, bądź jako część (z reguły ostatnia) większych form, jak sonata, symfonia, koncert.
Scherzo
Scherzo
w okresie klasycyzmu trzyczęściowa forma instrumentalna (scherzo–trio–scherzo) wprowadzona przez L. van Beethovena do sonaty i symfonii w miejsce menueta.
Sonata
Sonata
cykliczna forma muzyki instrumentalnej, składająca się najczęściej z 4 odrębnych, stanowiących zamkniętą całość części, zestawionych w odpowiedniej kolejności na zasadzie kontrastu agogicznego (kontrastu tempa), kontrastu wyrazowego i wspólnoty lub pokrewieństwa tonacji; także utwór muz. mający taką formę.
Symfonia
Symfonia
cykliczna forma orkiestrowa, zazwyczaj 4‑częściowa, zbudowana zgodnie z zasadami cyklu sonatowego.
Tempo
Tempo
szybkość wykonania utworu muz., zaplanowana przez kompozytora lub realizowana podczas wykonania, uznawana za jeden z elementów utworu.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
Biblioteka muzyczna
Bibliografia
J. Chomiński, K. Wilkowska‑Chomińska, Historia muzyki cz. I, 1990