Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Scenariusz zajęć

II etap edukacyjny

Temat: Uczę się ciebie…

  1. Uczę się ciebie i uczę
    I wciąż cię jeszcze nie umiem –
    Ale twe ranne wesele,
    Twą troskę wieczorną rozumiem.

  2. Jerzy Liebert

Treści kształcenia:

Uczeń:

  1. Słucha wypowiedzi i wykorzystuje zawarte w nich informacje – język polski (I.1),

  2. Analizuje i interpretuje teksty kultury – język polski (II.2, 3, 4),

  3. Tworzy wypowiedź ustną i pisemną – język polski (III.1),

  4. Poznaje wybrane elementy dziejów państwa polskiego za Piastów – historia i społeczeństwo (1.10),

  5. Dostrzega cechy indywidualne najbliższych osób – etyka (1).

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • Odróżnia informacje ważne od drugorzędnych na temat średniowiecza,

  • Wyciąga wnioski na podstawie scenek dramowych,

  • Wyraża swój stosunek do postaci,

  • Dostosowuje sposób wyrażania się do sytuacji komunikacyjnej oraz zamierzonego celu (w scenkach dramowych),

  • Mimiką, gestykulacją i postawą ciała wyraża swoje emocje,

  • Wczuwa się w sytuacje i stany emocjonalne innych ludzi,

  • Poprzez grę dramową rozwija empatię,

  • Posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: empatia, współczucie, współodczuwanie,

  • Uzasadnia konieczność rozwijania zdolności empatycznych,

  • Redaguje różne formy wypowiedzi,

  • Utrwala podstawowe pojęcia dotyczące średniowiecza (średniowiecze,
    Mieszko I, plemię, rycerz, Krzyżacy, bitwa pod Grunwaldem, uczta u Wierzynka).

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

  • Komunikuje się w języku ojczystym,

  • Słucha ze zrozumieniem,

  • Wykorzystuje wiedzę w praktyce,

  • Funkcjonuje we współczesnym świecie,

  • Dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością,

  • Posługuje się poznanymi pojęciami,

  • Kształtuje refleksyjną postawę wobec człowieka,

  • Dostrzega różnorodne postawy i zachowania ludzi.

Środki dydaktyczne:

  • Zasoby multimedialne: zadanie interaktywne Podarunek dla Gniewka i jego przyjaciół, karty pracy (Przenieś się w epokę średniowiecza! oraz Dziś są twoje imieniny!),

  • Tablica interaktywna/komputer z głośnikami,

  • Tablica, kreda/pisak,

  • Instrukcje do odegrania scenek dramowych.

Metody nauczania:

  • Podające: pogadanka, rozmowa,

  • Problemowa: aktywizująca – drama,

  • Programowana: z użyciem komputera,

  • Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

  • Zbiorowa jednolita,

  • Grupowa zróżnicowana,

  • Indywidualna zróżnicowana.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wita uczniów. Opowiada im krótko, jak żyli ludzie w średniowieczu. Mówi o zwyczajach, kulturze odległych historycznie czasów. Cytuje najstarsze zdanie w języku polskim, które pochodzi z Księgi henrykowskiej, i zapisuje je na tablicy: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai”. Tłumaczy je na język współczesny: „Daj, niech ja pomielę na żarnach, a ty odpoczywaj”. Zwraca uwagę na rozwój języka polskiego na przestrzeni wieków, a także na znaczenie imion staropolskich.

Prowadzący zajęcia prosi uczniów o podanie imienia pierwszego władcy Polan, uważanego za twórcę państwowości polskiej. Może dla ułatwienia dodać, że poślubił on księżniczkę czeską Dobrawę i jako pierwszy książę Polan przyjął chrzest. Zapisuje na tablicy imię księcia Polski z dynastii Piastów – Mieszko I – i wyjaśnia etymologię imienia:

Mieszko – zdrobnienie od Miecisław

Miecisław – imię męskie pochodzenia słowiańskiego, popularne w dynastii piastowskiej, znaczące „sławę miotający”

2. Karta pracy Przenieś się w epokę średniowiecza!.

Wykonanie zadań znajdujących się na karcie pozwoli uczniom przetworzyć zdobytą na lekcji wiedzę i poczuć klimat epoki. Ćwiczenie pierwsze polega na wybraniu z szeregu rozmaitych haseł tych, które wiążą się ze średniowieczem. Drugie zadanie pozwala uczniowi zapoznać się z typowymi imionami tego okresu, a także rozszyfrować ich znaczenie, natomiast trzecie – wypisanie możliwie największej liczby skojarzeń związanych z epoką (w formie listy lub mapy myśli) – daje możliwość podsumowania zdobytej dotąd wiedzy i jej uzupełnienia.

Uczniowie pracują samodzielnie, a po upływie czasu przeznaczonego na wykonanie ćwiczeń wspólnie z nauczycielem sprawdzają ich poprawność.

3. Zadanie interaktywne Podarunek dla Gniewka i jego przyjaciół.

Prowadzący zajęcia zaprasza dzieci do tablicy interaktywnej lub komputerów i prosi, aby wyobraziły sobie, że przygotowują prezent dla Gniewka – średniowiecznego dziecka – i jego przyjaciół. Uczniowie mają spróbować odgadnąć pragnienia dzieci z tamtej epoki i wybrać odpowiedni prezent spośród następujących propozycji: komputer, jedzenie, buty, książka, zwierzę, słodycze.

4. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i rozdaje im instrukcje do odegrania scenek dramowych:

Grupa 1

Radek, czyli Radosław – tak ma na imię nasz bohater – obchodzi dzisiaj imieniny. Niestety, wszyscy zapomnieli o jego święcie. Chłopiec nie otrzymał prezentu ani życzeń.

Grupa 2

Bronka, czyli Bronisława – tak ma na imię nasza bohaterka – bawi się z koleżankami i kolegami piękną, nową piłką, którą właśnie dostała na imieniny. Niestety, zbyt mocno kopnięta piłka dostaje się pod koła samochodu i pęka.

Grupa 3

Bogusia, czyli Bogumiła – tak ma na imię nasza bohaterka – jest sama w domu. Przychodzą do niej przyjaciele z niespodzianką. Dziewczynka jest zaskoczona, bo nigdy nikt nie dał jej prezentu z okazji imienin.

Grupa 4

Wojtek, czyli Wojciech – tak ma na imię nasz bohater – przygotowuje przyjęcie imieninowe. Stół już nakryty, ale potrącona niechcący butelka z sokiem malinowym tłucze się. Sok cieknie po obrusie aż na dywan. Wchodzą koledzy…

Nauczyciel wskazuje w każdej grupie lidera oraz jego doradcę. Liderem powinno zostać mianowane dziecko odznaczające się przede wszystkim zdolnościami przywódczymi – jemu przypadnie rola reżysera. Na asystenta lidera należy wybrać ucznia, który wprawdzie nie przejawia zdolności zawiadywania grupą, ale posiada duży potencjał artystyczny i będzie potrafił zainscenizować scenkę. Reszta dzieci będzie aktorami, przy czym rolę kluczową – solenizanta – winno odegrać dziecko o największych zdolnościach aktorskich. Należy również pamiętać, by w każdej grupie znalazł się uczeń z deficytem społecznym, ponieważ wykonywanie zadania dramowego w grupie pomoże mu np. przełamać nieśmiałość.

Po prezentacji scenek uczniowie dzielą się spostrzeżeniami. Rozmową kieruje nauczyciel, który zadaje pytania zachęcające dzieci do wypowiedzenia się:

  • Czy łatwo było ci wczuć się w rolę?

  • Jak czułeś się w roli głównego bohatera?

  • Jak czułeś się w roli kolegi, koleżanki?

  • Który z bohaterów potrzebował pomocy?

  • Jakie gesty, słowa bliskich są pomocne człowiekowi w trudnych sytuacjach?

  • Co czujecie, wspierając innych?

  • Dlaczego warto starać się zrozumieć innych?

5. Karta pracy Dziś są twoje imieniny!.

Dzieci wykonują zadania związane z tematem imienin, mające na celu rozwijanie słownictwa (poznawanie wyrazów pokrewnych) i umiejętności redagowania różnych form wypowiedzi (uzasadnianie własnych wyborów, pisanie życzeń).

6. Podsumowanie zajęć.

Nauczyciel pyta uczniów o ich wrażenia i poczynione obserwacje. Przypomina znane już dzieciom z poprzednich zajęć pojęcie empatii i prosi o zastosowanie definicji wyrazu w działaniach dramowych.

Podaje uczniom zadanie domowe – polecenie i fragment wiersza zapisuje na tablicy:

Zinterpretuj krótko ostatnią zwrotkę utworu poetyckiego Jerzego Lieberta Uczę się ciebie, człowieku. Zastosuj w wypowiedzi termin „empatia”.

  1. […] Uczę się ciebie i uczę
    I wciąż cię jeszcze nie umiem –
    Ale twe ranne wesele,
    Twą troskę wieczorną rozumiem.

Dodatkowo:

Uczniom mającym zainteresowania (i uzdolnienia) językowe nauczyciel może zaproponować następujące zadanie:

Czy dostrzegasz empatię w treści najstarszego zdania w języku polskim: „Daj, niech ja pomielę na żarnach, a ty odpoczywaj”? Uzasadnij swoje stanowisko.

RxManA1k6dUGZ

Pobierz załącznik

Plik ODT o rozmiarze 45.45 KB w języku polskim
R1KcJJtphQkvf

Pobierz załącznik

Plik DOC o rozmiarze 71.50 KB w języku polskim