Uczta dźwięków
Czy słuchaliście muzyki granej na żywo? Na przykład byliście na koncercie, festynie lub słuchaliście ulicznego grajka? Jaką muzykę wykonywano? Na jakich instrumentach? Opowiedzcie o tym.
Podzielcie się na dwa zespoły. Jedna grupa przygotuje argumenty za tym, że muzyka na żywo bardziej oddziałuje na słuchaczy, a druga – że bardziej oddziałuje muzyka odtwarzana z różnych nośników.
Przedstawcie swoje propozycje i porozmawiajcie o nich. Na koniec zapiszcie wnioski. Kto kogo przekonał?
Przeczytaj fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza zatytułowany „Koncert Wojskiego”. Zwróć uwagę na opis instrumentu i muzyki. Możesz te fragmenty zaznaczyć kolorami.
Koncert WojskiegoNatenczasNatenczas Wojski chwycił na taśmie przypięty
Swój róg bawoli, długi, cętkowany, kręty
Jak wąż boa, oburącz do ust go przycisnął,
Wzdął policzki jak banię, w oczach krwią zabłysnął,
Zasunął wpół powieki, wciągnął w głąb pół brzucha
I do płuc wysłał z niego cały zapas ducha,
I zagrał: róg jak wicher, wirowatym dechem
Niesie w puszczę muzykę i podwaja echem.
Umilkli strzelcy, stali szczwaczeszczwacze zadziwieni
Mocą, czystością, dziwną harmoniją pienipieni.
Starzec cały kunszt, którym niegdyś w lasach słynął,
Jeszcze raz przed uszami myśliwców rozwinął;
Napełnił wnet, ożywił knieje i dąbrowy,
Jakby psiarnię w nie wpuścił i rozpoczął łowy.
Bo w graniu była łowów historyja krótka:
Zrazu odzew dźwięczący, rześki: to pobudka;
Potem jęki po jękach skomlą: to psów graniepsów granie;
A gdzieniegdzie ton twardszy jak grzmot: to strzelanie.Tu przerwał, lecz róg trzymał; wszystkim się zdawało,
Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało.Zadął znowu; myśliłbyś, że róg kształty zmieniał
I że w ustach Wojskiego to grubiał, to cieniał,
Udając głosy zwierząt: to raz w wilczą szyję
Przeciągając się, długo, przeraźliwie wyje,
Znowu jakby w niedźwiedzie rozwarłszy się garło,
Ryknął; potem beczenie żubra wiatr rozdarło.Tu przerwał, lecz róg trzymał; wszystkim się zdawało,
Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało.
Wysłuchawszy rogowej arcydzieło sztuki,
Powtarzały je dęby dębom, bukom buki.Dmie znowu: jakby w rogu były setne rogi,
Słychać zmieszane wrzaski szczwania, gniewu, trwogi,
Strzelców, psiarni i zwierząt; aż Wojski do góry
Podniósł róg, i tryumfu hymn uderzył w chmury.Tu przerwał, lecz róg trzymał; wszystkim się zdawało,
Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało.
Ile drzew, tyle rogów znalazło się w boru,
Jedne drugim pieśń niosą jak z choru do choru.
I szła muzyka coraz szersza, coraz dalsza,
Coraz cichsza i coraz czystsza, doskonalsza,Aż znikła gdzieś daleko, gdzieś na niebios progu!
Adam Mickiewicz, Koncert Wojskiego, [w:] tegoż, Pan Tadeusz, ks. IV, Wrocław 2015.
Odpowiedz jednym zdaniem, o jakim tytułowym koncercie jest mowa, na jakim instrumencie został zagrany i z jakiej okazji.
Narysuj tutaj lub w zeszycie róg myśliwski Wojskiego i opisz go, wykorzystując epitety, porównania i przenośnie zawarte w tekście.
Zaznacz w tekście dowolnym kolorem fragmenty, które opisują Wojskiego. Następnie opowiedz, jaką postawę przyjmuje Wojski podczas gry na rogu i co świadczy o jego wirtuozerii, czyli mistrzostwie i fantazji w grze na instrumencie. Użyj odpowiednich cytatów.
Wymień i zapisz tutaj lub w zeszycie niezwykłe dźwięki, które udało się wyczarować Wojskiemu na rogu.
W jaki sposób otoczenie reagowało na grę Wojskiego? Zwróć uwagę na ludzi i przyrodę.
Jak myślisz, dlaczego Adam Mickiewicz powtarza w opisie koncertu Wojskiego te wersy:„Tu przerwał, lecz róg trzymał; wszystkim się zdawało, Że Wojski wciąż gra jeszcze, a to echo grało”?
- by jeszcze bardziej podkreślić muzyczność utworu
- poeta używa ich jak refrenu w piosence
- żeby czytelnik lepiej zapamiętał nazwisko opisywanej postaci
- bo tego wymaga forma wiersza 13-zgłoskowego
- bo nie miał innego pomysłu
Wymień nazwy zwierząt, które pojawiają się w „Koncercie Wojskiego”.
Podaj przykłady słownictwa myśliwskiego, które znajdują się w przytoczonym fragmencie „Pana Tadeusza”, a następnie poszukaj w różnych źródłach (słownikach, encyklopediach, internecie) ich wyjaśnień.
Zredaguj zaproszenie na koncert Wojskiego, mistrza gry na rogu.
Posłuchaj w domu dowolnego utworu instrumentalnego i opisz opowiadaną w nim historię.