Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RNk7Qf6esgbQi1

W gąszczu informacji

pixabay, licencja: CC 0

Jak zrobić gazetę

Ćwiczenie 1
RuBtuhvwtYGGx11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Zadanie dla zespołów 2‑3 osobowych

Przejrzyjcie wiadomości w portalu informacyjnym, wybierzcie informacje, które uznacie za najważniejsze lub najciekawsze, nadajcie im własne tytuły i umieśćcie na pierwszej stronie.
Najlepiej przeredagować teksty lub napisać własne.
Pamiętajcie o podpisaniu źródła (autor, tytuł portalu lub gazety, data, autor zdjęcia). Kopiować można tylko do celów edukacyjnych.
Możecie wprowadzić własne tematy, informacje lokalne, kulturalne, sportowe, wydarzenia z życia szkoły, itp.
Pamiętajcie o odbiorcy – czytelnikami będą koleżanki i koledzy z klasy. Potrzebują informacji o najważniejszych wydarzeniach, a mają różne zainteresowania (filmy, muzyka, gry itd.). To Wasza gazeta.
Korzystając z dostępnych programów zaplanujcie pierwszą kolumnę waszej gazety.

tyAbL4BZSk_0000000K

Od tam‑tamów do smartfona

Czy wyobrażasz sobie życie bez Internetu i telefonu komórkowego? W przeszłości przekazywanie informacji nie było tak proste jak dziś. Zobacz, jak sobie radzono bez nowoczesnych technologii.

tyAbL4BZSk_00000036

Różne wizje świata

Ćwiczenie 2

Analiza porównawcza
Zadanie dla zespołów dwuosobowych

Obejrzyjcie wydania gazet z jednego dnia. Macie do wyboru:

  • „Fakt” i „Gazetę Wyborczą”

  • „Superexpress” i „Dziennik”

  • „Gazetę Polską codziennie” i „Gazetę Wyborczą”

  1. Jakie tematy znalazły się na czołówce w obu gazetach?

  2. Jakie wydarzenia lub tematy obie gazety umieściły na pierwszej kolumnie (czyli pierwszej stronie)?

  3. Czy są tematy wspólne dla obu gazet?

  4. Porównajcie dwa artykuły na ten sam temat. Jak autorzy przedstawiają wydarzenie? Czym różnią się opisy? Zwróćcie uwagę na wykrzykniki i przymiotniki, wypiszcie te, które najbardziej zapadają w pamięć. Jaki jest stosunek autora do opisywanych wydarzeń i postaci? Czy opisy budzą w Was jakieś emocje?

  5. Dlaczego teksty te różnią się od siebie?

Warto wiedzieć

Tradycyjnie gazety dzieli się na tzw. dzienniki opinii (opiniotwórcze) i popularne, czyli tabloidy. Tabloidy, nazywane także bulwarówkami lub brukowcami, posługują się krzykliwymi tytułami, dosadnym językiem. Operują wielkim zdjęciem i krótkim tekstem, bardzo emocjonalnym przekazem. Adresowane są do masowego odbiorcy, wyrażają jego opinie, schlebiają jego gustom, dostarczają sensacji, przekazują wiadomości z życia gwiazd, tropią skandale obyczajowe, czasem wymyślają historie. Nie ma tu miejsca na wielostronne analizy ani niuanse. Gazety popularne pełnią jednak ważną rolę w demokracji. Każde zdarzenie, nowe prawo, zjawiska ekonomiczne przedstawiają z punktu widzenia zwykłego człowieka, obliczają skutki dla budżetu domowego najniżej zarabiających. Bezceremonialnie krytykują każdą władzę, patrzą jej na ręce. Wytykają zarobki elitom. Gazety powoli tracą popularność. Internet staje się bardziej bezpośrednim i brutalnym narzędziem wyrażania opinii.

Ciekawostka

Ile lat ma pani minister? Tabloidy podają wiek każdego bohatera tekstu, nawet postaci wspomnianej marginalnie, niezależnie od tego, czy to osoba publiczna, czy to pani Kowalska, której ukradziono torebkę. Okazało się bowiem, że dla czytelników informacja o wieku jest zawsze ciekawa, nawet jeśli nie ma znaczenia dla przebiegu zdarzeń.

Ciekawostka

Informacja w pigułce. Nazwa tabloid pochodzi od skompresowanej tabletki produkowanej w końcu XIX w. przez brytyjską firmę farmaceutyczną. Potem nazywano tak różne pomniejszone, skondensowane rzeczy. Do bulwarówek określenie to przylgnęło ze względu na mniejszy format papieru niż w opiniotwórczych gazetach – bardziej poręczny, wygodniejszy do czytania w tramwaju, poczekalni. Dziś większość poważnych dzienników zrezygnowała już z druku na wielkich płachtach. Bulwarówki wciąż skracają teksty, ale królem informacji w pigułce stał się Twitter (140 znaków).

tyAbL4BZSk_0000004K

Jak zbudować informację

RVAoyTwDNJofn
Słup ogłoszeniowy
Gdaniec, licencja: CC BY 3.0

Dobrze skonstruowana informacja powinna odpowiedzieć na sześć pytań:

  1. Kto?

  2. Co?

  3. Gdzie?

  4. Kiedy?

  5. Jak?

  6. Dlaczego?

Ćwiczenie 3

Sformułuj wiadomość o wydarzeniu w twojej szkole, okolicy lub o uroczystości rodzinnej.

Przedstaw tę informację w formie zaproszenia, plakatu, ulotki lub reklamy.

Skorzystaj z katalogu sześciu pytań.

tyAbL4BZSk_0000005G

Marsjanie atakują...

R1MiomI02QwJa1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Z samego faktu ukazania się w mediach informacji nie wynika, że jest ona prawdziwa. Środki masowego przekazu walczą o jak największą liczbę odbiorców, dlatego zdarza im się koloryzować, a nawet konfabulować.

Przekonali się o tym wiele lat temu mieszkańcy New Jersey (USA). 30 października 1938 r. stacja radiowa CBS nadała z okazji święta Halloween słuchowisko radiowe według powieści Herberta G. Wellsa „Wojna światów” o inwazji Marsjan na Ziemię. Reżyser słuchowiska, Orson Welles, przygotował je tak, jakby była to autentyczna relacja z ataku kosmitów. Radio przerwało koncert muzyki poważnej, aby rozpocząć dramatyczny przekaz…

Następnego dnia gazety pisały o panice, o ludziach, którzy wybiegli na ulice, wypatrywali przybyszów z kosmosu, przygotowywali plany obrony miasta, żądali pomocy od policji. Podobno władze miasta zastanawiały się nad całkowitym zaciemnieniem, aby utrudnić inwazję.

Po latach okazało się, że nie tylko Orson Welles wykreował inwazję Marsjan. Ochoczo włączyli się w to także dziennikarze gazet, koloryzując swoje relacje. W rzeczywistości słuchowisko Wellesa nie było najbardziej popularną audycją tego dnia, a rozmiary paniki zostały przesadzone.

tyAbL4BZSk_0000005R

Manipulacje mediów, czyli – nie wszystko jest prawdą

Przyjrzyj się zdjęciom.

R1e2zQ24vG0Xw1
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Media często starają się wpłynąć na nasze emocje, koloryzując fakty. Manipulacja polega na mieszaniu prawdy z fałszem, przedstawianiu faktów w wygodnym dla wydawców kontekście.

Na przykład w 2012 r. w austriackiej gazecie „Kronen Zeitung” ukazało się zdjęcie z ogarniętej wojną domową Syrii. Uciekającej rodzinie dołożono w tle zbombardowane osiedle. Fotomontaż miał zapewne spotęgować wrażenie. Internauci szybko odkryli oszustwo, znaleźli w dużym serwisie fotograficznym oryginalne zdjęcie. Gazeta musiała przeprosić czytelników.

tyAbL4BZSk_00000062

Sprawdź wiedzę

Ćwiczenie 4
R1OFuA7zdM28H1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
RnqFno0uRaEmq1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
RijY4i83FW9fy1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
RXtFoW7acPO9b1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.