W szkole mówimy o szkole
W szkole nie tylko zdobywasz wiedzę i umiejętności, ale również uczestniczysz w jej życiu. Wraz z dyrektorem, nauczycielami i rodzicami tworzysz jej wizerunek i wpływasz na atmosferę, jaka w niej panuje. Obraz szkoły zależy więc również od twojego zachowania, twojej postawy i twoich postępów w nauce. Niebagatelną rolę odgrywają tu też wszelkie teksty tworzone przez ciebie z różnych okazji.
1) Jeśli szkoła, do której chodzisz, ma stronę internetową, to obejrzyj ją. Następnie weź pod uwagę takie czynniki, jak: wystarczająca ilość informacji, przejrzysta struktura, łatwość dotarcia do szukanych informacji, użyteczność, poprawność i wiarygodność treści, aktualność zamieszczanych informacji, atrakcyjność treści i formy, dostosowanie informacji do odbiorcy, walory wizualne (estetyczne).
2) Zastanów się i określ, co czujesz, kiedy występujesz publicznie.
Przygotowanie mowy okolicznościowej
Uczestnicząc w życiu szkoły, często stajesz przed koniecznością wygłoszenia wystąpienia lub wzięcia udziału w dyskusji. Jak zatem powinno być zbudowane takie wystąpienie? Otóż, zależy to przede wszystkim od celu wystąpienia, a ten bywa dwojaki. Po pierwsze, może chodzić o uświetnienie jakiejś uroczystości (np. inauguracji roku szkolnego, obchodów jubileuszu szkoły) – wówczas należy przygotować mowę okolicznościową. Po drugie, celem może być przekonanie jakiejś osoby lub grupy osób do konkretnych działań (zorganizowania wycieczki lub wyposażenia sali w nowoczesny sprzęt multimedialny). Klasyczna mowa argumentacyjna, czyli taka, w której nadawca dąży do przekonania publiczności, składa się z trzech części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Poniżej prezentujemy elementy, które mogą się znaleźć w każdej z nich.
Mowa | ||
Wstęp | Rozwinięcie | Zakończenie |
|
|
|
Zadaniowo
Przeczytajcie cytowaną niżej wypowiedź Witolda KołodziejczykaWitolda Kołodziejczyka na temat umiejętności uczniów w zakresie prezentacji. Potraktujcie ten tekst jako krytykę, której celem jest zmotywowanie uczniów do doskonalenia się. Choć w poniższym fragmencie nie znajdziecie rad udzielonych wprost, to jednak możecie z niego wywnioskować wiele wskazówek udzielanych przez autora tekstu. Zapiszcie je w punktach.
Publiczne wystąpienia w szkoleWróciłem z Ogólnopolskiego Przeglądu Projektów Uczniowskich w Krakowie. Wcześniej jako juror miałem okazję poznać i ocenić prawie 400 fantastycznych projektów nadesłanych z 200 gimnazjów z całej Polski. W Krakowie wysłuchałem wytypowanych przez jury 16 najlepszych zespołowych prezentacji. Z każdego województwa wytypowano jeden projekt. W Krakowie spotkali się autorzy działań na rzecz swojego środowiska, lokalnej społeczności, szkoły, miasta lub osiedla. Uczniowie gimnazjum mieli za zadanie zdiagnozowanie rzeczywistych problemów w swoim najbliższym środowisku i wybranie jednego, który są w stanie samodzielnie rozwiązać. W ten sposób powstały plany nowych ścieżek rowerowych, place zabaw, bezpieczne przejścia dla uczniów, dodatkowe zajęcia pozalekcyjne, odnowione przystanki, przeprowadzono akcje ekologiczne i stworzono programy promocji własnych miejscowości. Uczniowie prezentowali wyniki swoich aktywności. Mówili, czego nauczyli się, realizując projekty, co im się udało, co sprawiło największą radość. Przekonali się, że warto myśleć o działaniu na rzecz dobra wspólnego. Doświadczyli radości z czynienia dobra na rzecz innych. Docenili wartość współpracy i współzależności w rozwiązywaniu ważnych dla innych problemów.
Trudno jest przecenić wartość działań uczniowskich. Na pewno nie było łatwo zdecydować, które z nadesłanych projektów powinny zostać zaproszone do zaprezentowania w krakowskim przeglądzie. Jednak bardzo łatwo przyszło ocenić publiczne prezentacje uczniów. Każdy z zespołów miał dwie. Pierwsza trwała 3 minuty, celem było zaprezentowanie zespołu, opiekuna oraz tematu i hasła projektu. Druga to 10 minut merytorycznej prezentacji. Cele, zadania, sposoby rozwiązania problemu i wyniki prac zespołu. Niestety, żadna z 16 prezentacji nie wzbudziła mojego zachwytu. Treść ich była niezwykle cenna i ważna, ale forma prezentacji na bardzo niskim poziomie. Uczniowie nie potrafili samodzielnie opowiedzieć o swoich działaniach. Czytali z kartek, z notatników, ze slajdów i z ekranu, często tyłem do słuchaczy. Recytowali wyuczone formułki i nie skupiali uwagi innych. Nie było w tym naturalności, swobody, młodzieńczego entuzjazmu ani prawdziwej radości i przyjemności. Młodzież z gimnazjów nie potrafiła mówić od siebie, nie miała kontaktu z publicznością. Nie potrafiła zintegrować swoich multimedialnych prezentacji z własnymi wypowiedziami. Nie radziła sobie z kłopotami i nieoczekiwanymi zdarzeniami. Załamywała się i poddawała stresowi, który ich paraliżował. Brakowało spójnych wypowiedzi, ciekawej formy i poprawności językowej. Momentami improwizowali, ale nauczyciele reagowali na te sytuacje krytycznie. Rzadko wspierali, zachęcali i odwoływali się do ich silnych stron. Pilnowali, aby powiedzieli wszystko, co przygotowali uczniom na kartkach. Brakowało autentyczności, osobistego zaangażowania. Czasami czułem się jak na akademii szkolnej sprzed 40 lat. Niestety, naszym gimnazjalistom brakuje kompetencji społecznych, umiejętności publicznych prezentacji, przemawiania do innych, reagowania na zachowania publiczności.
Jak radzić sobie z tremą? Wymieńcie się doświadczeniami i radami na ten temat.
Zredagujcie pisemnie wniosek (około 100–200 słów), którego celem jest przekonanie dyrekcji waszej szkoły do poszerzenia jej oferty o pozalekcyjne zajęcia sportowe.
Przygotuj wystąpienie, o którego wygłoszenie poproszono cię z okazji jednej z następujących okoliczności:
a) jubileuszu twojej szkoły,
b) pożegnania klas ósmych,
c) uroczystości zakończenia roku szkolnego, podczas której chcesz podziękować wychowawczyni/wychowawcy za pracę z wami.
Korzystając z dostępnych ci źródeł, zgromadź jak najwięcej sentencji, którymi uatrakcyjnisz treść wystąpienia z poprzedniego zadania.
Przygotuj i wygłoś na forum klasy wypowiedź (trwającą 2–3 minuty), której celem jest przekonanie twojej wychowawczyni/twojego wychowawcy do przeprowadzenia lekcji wychowawczej na interesujący cię temat.