Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R12J51NwMtXRU1

Warszawska Jesień i jej twórcy

Ważne daty

1922 – rok urodzenia Kazimierza Serockiego

1928 – rok urodzenia Tadeusza Bairda

1949 – założenie Grupy 49 przez Tadeusza Bairda, Kazimierza Serockiego i Jana Krenza

1954‑1955 – Kazimierz Serocki wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich

1956 – założenie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień przez Tadeusza Bairda i Kazimierza Serockiego

od 1974 – Tadeusz Baird wykładowcą klasy kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie

1977 – otrzymanie tytułu profesora zwyczajnego przez Tadeusza Bairda i objęcie Katedry Kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie

od 1979 – Tadeusz Baird członkiem Akademie der Künste w Berlinie

1981 – rok śmierci Tadeusza Bairda

1981 – rok śmierci Kazimierza Serockiego

1989 – rozpoczęcie wydawania Kronik dźwiękowych Warszawskiej Jesieni

1999‑2016 – Tadeusz Wielecki dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

2011 – wprowadzenie cyklu Mała Warszawska Jesień dla dzieci

od 2017 – Jerzy Kornowicz dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

2017 – jubileuszowa 60 edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RIWzl1oU5loQx1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: Ewa Fabiańska-Jelińska, cc0.

I. Muzyka w ujęciu historycznym – periodyzacja, język, właściwości i charakterystyka.
8. Muzyka XX i XXI wieku. Uczeń:
4) omawia polską muzykę XX wieku i jej twórców, dokonując klasyfikacji zgodnie ze stylami i kierunkami: Tadeusz Baird, Kazimierz Serocki;
6) zna pojęcia: festiwal Warszawska Jesień.
III. Tworzenie wypowiedzi związanych z historią i kulturą muzyczną. Uczeń:
1. wypowiada się w formie ustnej (np. dyskusja, prezentacja, debata) i/lub pisemnej (np. esej, referat) o dziełach muzycznych w oparciu o podstawową terminologię.

Nauczysz się

przedstawiać biografie i twórczość Tadeusza Bairda;

przedstawiać biografie i twórczość Kazimierza Serockiego;

przedstawiać najważniejsze fakty dotyczące powstania i rozwoju Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień;

definiować pojęcia: sonoryzmSonoryzmsonoryzm, dodekafoniaDodekafoniadodekafonia, aleatoryzmAleatoryzmaleatoryzm.

Wprowadzenie

Tadeusz Baird i Kazimierz Serocki to wybitni polscy kompozytorzy XX w., którzy są ojcami Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Należy podkreślić, iż gdyby nie wybitni polscy kompozytorzy – Tadeusz Baird i Kazimierz Serocki, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, nigdy by nie zaistniał.

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień to jeden z najbardziej prestiżowych, największych i najstarszych festiwali muzycznych w Polsce. To ważne na arenie międzynarodowej wydarzenie muzyczne powstało w 1956 r. z inicjatywy dwóch znakomitych polskich kompozytorów: Tadeusza Bairda oraz Kazimierza Serockiego, a do życia zostało powołane dzięki Zarządowi Głównemu Związku Kompozytorów Polskich. Festiwal od wielu lat odbywa się corocznie we wrześniu (z dwoma wyjątkami) i trwa aż do dziewięciu dni.

Warto wspomnieć, iż istnieje wiele wspólnych cech, które łączą ciekawe życiorysy artystów. Oboje studiowali kompozycję i grę na fortepianie; wspólnie działali w Związku Kompozytorów Polskich i założyli znaną Grupę 49; byli także laureatami wielu prestiżowych konkursów kompozytorskich w kraju, m.in. Konkursu Kompozytorskiego im. Grzegorza Fitelberga i za granicą m.in. Nagrody Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO. Twórczość Tadeusza Bairda i Kazimierza Serockiego jest wszechstronna – są autorami wielu utworów solowych, kameralnych, orkiestrowych, wokalnych oraz wokalno‑instrumentalnych, które są regularnie wykonywane na festiwalach muzycznych w Polsce i za granicą. Tadeusz Baird i Kazimierz Serocki są także twórcami muzyki do znanych polskich filmów. Pierwszy z wymienionych kompozytorów stworzył muzykę do takich filmów, jak np. Ludzie z pociągu (1961), Pasażerka (1963) czy Kiedy miłość była zbrodnią (1967). Z kolei Kazimierz Serocki skomponował muzykę do następujących filmów: Krzyżacy czy Potop (1974).

R45WBfrDGnNTZ1
Utwór: „Kwartet smyczkowy”, część II, autorstwa: Tadeusza Bairda, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.

Tadeusz Baird – sylwetka artystyczna i twórczość

Tadeusz Baird, urodzony w 1928 r. w Grodzisku Mazowieckim, swe studia kompozytorskie rozpoczął w czasie okupacji u Bolesława Woytowicza i Kazimierza Sikorskiego. Kontynuował je już po wojnie w klasie kompozycji Piotra Rytla i Piotra Perkowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (1947‑1951). Warto wspomnieć, iż był artystą wszechstronnym, ponieważ studiował także grę na fortepianie w klasie Tadeusza Wituskiego oraz muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1974 r. związał się z macierzystą uczelnią – Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Warszawie początkowo jako wykładowca w klasie kompozycji, 3 lata później uzyskał tytuł profesora zwyczajnego i objął Katedrę Kompozycji. Warto też wspomnieć, iż w 1979 r. został członkiem prestiżowej Akademie der Künste w Berlinie. Wybitny polski twórca jest laureatem wielu znanych konkursów kompozytorskich o profilu ogólnopolskim i międzynarodowym, m.in. Konkursu Kompozytorskiego im. Grzegorza Fitelberga (1958), Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO (1959, 1963, 1966), Nagrody Muzycznej miasta Kolonii (1963), Nagrody Związku Kompozytorów Polskich za całokształt twórczości (1966) czy Nagrody Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1971).

R1JKhdWXMkTde1
Utwór: „Divertimento” na flet, obój, klarnet i fagot, część I Capriccio, autorstwa: Tadeusza Bairda, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.

Tadeusz Baird był kompozytorem, który z dużym szacunkiem podchodził do tradycji, jak sam wspominałm4be558a6cef2150e_0000000000006jak sam wspominał:

Stworzyła nas przeszłość wespół z teraźniejszością i to jest przyczyną zainteresowania historią i sztuką minionych wieków. Szczególnie dla artysty poznanie tego, co nas poprzedziło: literatury, teatru, plastyki, architektury jest czymś nieodzownym – są to rzeczy, które nie tylko kształtują nasz światopogląd artystyczny, ale i naszą zdolność doznawania i rozumienia piękna, poszerzają naszą wyobraźnię, sprawiają, że stajemy się mądrzejsi, a więc bardziej świadomi siebie i naszych czynów.

Twórczość Tadeusza Bairda

R1bIhmRjLnlfE
Ilustracja interaktywna przedstawia zapis nut pierwszej strony Preludium z utworu „Colas Breugnon”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Tadeusz Baird odwoływał się do zastanej tradycji muzycznej w wielu swoich kompozycjach m.in. w Colas Breugnon – suicie w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową z fletem (1951 r.). Utwór ten powstał na bazie ilustracji muzycznej do słuchowiska radiowego o tym samym tytule, według powieści Romaina Rollanda. Złożony jest z sześciu następujących części: I. Preludium, II. Kantylena miłosna, III. Taniec, IV. Smutna Pieśń, V. Taniec II, VI. Postludium. Colas Breugnon to jeden z najbardziej znanych utworów Tadeusza Bairda, który ze względu na swoją popularność został określony przez dyrygenta Andrzeja Markowskiego jako Coca‑Cola Breugnon.
Pierwsza strona Preludium z utworu „Colas Breugnon”, wyd. PWM, www.baird.polmic.pl, CC BY 3.0

Utwór, który w 1955 r. otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, w każdej z części odwołuje się do tradycji poprzez zastosowanie zabiegu archaizacjiArchaizacjaarchaizacji połączonego ze stosowaniem stylizacji ludowej. Kompozytor przywołuje następujące stylistyki: renesansową (cz. III i V), barokową i klasyczną (cz. I, VI) oraz romantyczną (cz. II, IV). Ważnym środkiem stylizacji jest stosowanie harmoniki tonalnej, ale dodatkowo ubarwionej wieloma paralelizmami kwartowo‑kwintowymi. Ważną rolę pełni także kolorystyka dźwiękowa – subtelny wdzięk kompozycji podkreślony jest dzięki zastosowaniu interesującej obsady wykonawczej – orkiestry smyczkowej zestawionej z brzmieniem fletu.

R1UicCREaNwhf
Utwór: Colas Breugnon, cz. VI, Postludium , autorstwa Tadeusza Bairda Wykonawca: Polskie Radio Gdańsk. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się skocznym, żwawym, wesołym charakterem.

Ważnym środkiem wyrazu dla Tadeusza Bairda były brzmienie i kolorystyka dźwiękowa. Istotne stało się stosowanie zróżnicowanych, skontrastowanych pomysłów brzmieniowych – od subtelnych, łagodnych, po gwałtowne, dynamiczne, a nawet brutalne. Wśród utworów, w których element brzmieniowy wysuwa się na pierwszy plan, warto wymienić przede wszystkim szereg utworów wokalno‑instrumentalnych i orkiestrowych, m.in. Etiuda, Goethe‑Briefe, Cztery nowele, III Symfonia, Elegeia, Cztery dialogi.

R88O8Swaf4X74
Utwór: Cztery dialogi na obój i orkiestrę kameralną, autorstwa Tadeusza Bairda Wykonawca: Bavarian Radio Symphony Orchestra. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się spokojnym charakterem.

Utwór Cztery dialogi na obój i orkiestrę kameralną złożoną z 26 instrumentalistów, powstał w 1964 r. na zamówienie niemieckiego oboisty Lothara Fabera. Kompozycja, za którą Tadeusz Baird otrzymał I nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, poprzez zastosowanie niezwykle nasyconych brzmień i ważnej roli ekspresji dźwiękowej, zbliża utwór do tradycji romantycznej. Warto wspomnieć o oryginalnej koncepcji formalnej tego utworu, dzięki której kompozytor odwołał się do gatunku literackiego: część I – Andante non troppo ma charakter wprowadzający, część II – Moderato stanowi jej rozwinięcie, w części III – Allegro moderato dochodzi do kulminacji całego cyklu, by część ostatnia – Adagio calmatissimo stała się podsumowaniem całości i stopniowym wygaszaniem narracji. Z kolei w organizacji materiału dźwiękowego znajdują się odniesienia do techniki dodekafonicznejDodekafoniadodekafonicznej.

Technika dodekafoniczna w utworach Bairda

Z jednej strony Tadeusz Baird odwoływał się w twórczy sposób do tradycji za sprawą subtelnych nawiązań do muzyki epok minionych, ale istotną cechą jego twórczości była także dbałość o korzystanie ze zdobyczy współczesności, z nowoczesnych cech języka kompozytorskiego m.in. poprzez odwołanie do techniki dodekafonicznej. Tadeusz Baird umiejętnie, w indywidualny sposób, łączył wspomniane dwie sfery inspiracji. Jak twierdził sam kompozytorm4be558a6cef2150e_0000000000007Jak twierdził sam kompozytor:

Usiłowałem wymyśleć muzykę inną niż ta, jaką umiałem wyobrażać sobie dotychczas. (…) Robiłem wprawki dodekafoniczne i wydało mi się, że może to być coś dla mnie, pod warunkiem, że nie będę się doktrynersko naginał do systemu, lecz system do moich muzycznych potrzeb.

R15vm5GRPcFK5
Ilustracja interaktywna przedstawia Stefana Kamasa – wybitnego polskiego wirtuoza altówki podczas koncertu. Kamas gra na altówce, skupiony jest na grze. Altowiolista nosi okulary, ubrany elegancko w ciemny garnitur. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Koncert altówkowy jest – zgodnie ze swym włoskim tytułem – kompozycją mroczną, posępną, surową. Brzmienie niskich rejestrów altówki (a do tych Baird sięga najchętniej), rezygnacja z ostentacyjnej barwności orkiestralnej, charakterystyczny i konsekwentnie utrzymywany na pierwszym planie motyw naczelny ze znakomicie wykorzystanym interwałem sekundy, surowość figuracji, czyste, odważone brzmienia wielodźwięków w blasze, skromne ascetyczne kantyleny i głębokie pizzicata – wszystko to służy zagęszczonej, nasyconej ekspresji. Wszystko to jest muzyką, w której więcej psychologii niż literatury, ale najwięcej – muzyki.
Stefan Kamasa – wybitny polski wirtuoz altówki, fot. Ewa Polańska, 2005, Zakopane, www.wieniawski.pl, CC BY 3.0

Jednym z ostatnich i uznanych utworów Tadeusza Bairda jest Concerto Lugubre – jeden z najważniejszych koncertów altówkowych w polskiej literaturze muzycznej XX w., powstały w 1975 r. z myślą o wybitnym wirtuozie altówki, Stefanie Kamasie. W utworze szczególnie istotną rolę pełni ekspresja, która polega na uzewnętrznianiu w muzyce silnych osobistych przeżyć i doświadczeń.

R1NxYTpBiTlHC
Utwór: Concerto Lugubre, autorstwa Tadeusza Bairda Wykonawca: Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, pod dyrygenturą Jacka Kasprzyka. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.
m4be558a6cef2150e_0000000000006
m4be558a6cef2150e_0000000000007
m4be558a6cef2150e_0000000000008

Kazimierz Serocki – sylwetka artystyczna

Kolejnym utalentowanym polskim kompozytorem był Kazimierz Serocki, żyjący w latach 1922–1981. Artysta studiował w klasie kompozycji Kazimierza Sikorskiego oraz w klasie fortepianu u Stanisława Szpinalskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi. Postanowił poszerzyć swą wiedzę z zakresu kompozycji u Nadii Boulanger oraz gry na fortepianie u Lazare’a Levy’ego w Paryżu. W początkowych latach swej działalności artystycznej działał jako koncertujący pianista, m.in. w Polsce, Rumunii, Niemczech i Czechosłowacji. Po roku 1952 skoncentrował się jednak na działalności kompozytorskiej.

Kazimierz Serocki, podobnie jak Tadeusz Baird, był laureatem wielu prestiżowych konkursów kompozytorskich – ogólnopolskich, w tym m.in. Nagrody na Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga (1956, 1958), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości (1963) czy Nagrody Związku Kompozytorów Polskich (1965); wygrywał także konkursy międzynarodowe – otrzymał m.in. wyróżnienie za Sinfoniettę na dwie orkiestry smyczkowe na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO.

Grupa 49

RAq3omvIgyCT01
Ilustracja interaktywna przedstawia trzech wybitnych polskich kompozytorów. Są to założyciele „Grupy 49” – Tadeusz Baird, Kazimierz Serocki oraz Jan Krenz. Mężczyźni w średnim wieku, mają ciemne włosy. Ubrani są elegancko w garnitury oraz białe koszule.
Wybitni polscy kompozytorzy, założyciele „Grupy 49” – Tadeusz Baird, Kazimierz Serocki oraz Jan Krenz, fot. Benedykt Jerzy Dorys, 1951, culture.pl, CC BY 3.0

Przełomowym okresem w działalności artystycznej Kazimierza Serockiego było założenie Grupy 49 wraz z Tadeuszem Bairdem i Janem Krenzem. Głównym celem było wzajemne wspieranie się młodych kompozytorów przy organizowaniu koncertów przedstawiających ich utwory. Twórcom zależało na komponowaniu utworów nowoczesnych, które jednocześnie jednak miały być „poprawne politycznie”, co objawiało się nadawaniem odpowiednich tytułów, a także poprzez odwołania do muzyki ludowej. Pierwszy wspólny koncert Grupy 49 odbył się w 1950 r. Podczas tego wydarzenia wykonano m.in. Cztery tańce ludowe Kazimierza Serockiego i Koncert fortepianowy Tadeusza Bairda (solistą w tym utworze był Kazimierz Serocki).

ROCQfnek1TNjY1
Utwór: Kazimierz Serocki, „Fantasmagoria” na fortepian i perkusję (fortepian), autorstwa: Kazimierza Serockiego, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się spokojnym charakterem.

Twórczość Kazimierza Serockiego jest niezwykle wszechstronna, sam kompozytor wykorzystywał różnorodne techniki kompozytorskie i sfery inspiracji. Jak wspominał muzykolog Tadeusz A. Zielińskim4be558a6cef2150e_0000000000009Jak wspominał muzykolog Tadeusz A. Zieliński:

Twórczość Kazimierza Serockiego zajmuje w polskiej muzyce współczesnej miejsce szczególne i pozbawione analogii. Artysta o niezwykłej wyobraźni dźwiękowej, obdarzony wielką inwencją – zarówno melodyczną (w pierwszym okresie powojennym przewyższał pod tym względem bodaj wszystkich ówczesnych polskich kompozytorów), jak i kolorystyczną (co ujawnił w latach późniejszych) – od początku zdradzał namiętne zainteresowanie dla świeżych, nowoczesnych, nie skonwencjonalizowanych form wypowiedzi. W różnych latach pojmował je rozmaicie (…), zawsze jednak w sposób wykluczający kult samej tylko zewnętrznej, przekornej nowości: w wybieranych przez siebie środkach i strukturach dźwiękowych szukał rzeczywistości muzycznej racji, żywego, sugestywnego sensu i ładu, a także – okazji do wyrażenia swego indywidualnego temperamentu. W rezultacie stał się najbardziej autentycznym i konsekwentnym nowatorem w polskiej muzyce od czasu Szymanowskiego.

Twrczość Kazimierza Serockiego

Jednym z wczesnych utworów Kazimierza Serockiego, powstałym w 1949 r., są Cztery tańce ludowe, które figurują w dwóch wersjach instrumentalnych – na fortepian oraz na kameralny zespół symfoniczny. Kompozycja złożona z następujących części: I. Przodek, II. Jacok, III. Krzyżak, IV. Zawiślak, stanowi artystyczne opracowanie tańców ludowych z różnych regionów Polski: z Szamotuł (cz. I), z podgórskich okolic Suchodołu na Rzeszowszczyźnie (cz. II i III) oraz z Kielecczyzny (cz. IV).

Kazimierz Serocki, Cztery Tańce Ludowem4be558a6cef2150e_0000000000010Cztery Tańce Ludowe

Akcenty folklorystyczne występują w wielu wczesnych kompozycjach Kazimierza Serockiego, takich jak: I Symfonia, Koncert romantyczny na fortepian i orkiestrę, Trzy śpiewki ludowe, Suita opolska, II Symfonia czy w utworach z kręgu muzycznej literatury puzonowej: Koncert puzonowy, Suita na 4 puzony czy Sonatina na puzon i fortepian. Warto podkreślić, iż Kazimierz Serocki jako jeden z nielicznych polskich kompozytorów XX w. tworzył interesujące kompozycje przeznaczone na puzon jako instrument solowy.

R15u0RpxCcxzF
Utwór: Koncert na puzon i orkiestrę, autorstwa Kazimierza Serockiego Wykonawca: The Netherlands Symphony Orchestra. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym, wesołym charakterem.

Późniejsza twórczość Serockiego

Koncert na puzon i orkiestrę, powstały w latach 1952–1953 z myślą o wybitnym polskim puzoniście Juliuszu Pietrachowiczu, stanowi cenny wkład w rozwój polskiej muzycznej literatury muzycznej XX w. Kompozycja złożona jest z czterech następujących części: I. Lento espressivo, molto rubato, Allegro, II. Largo, molto cantabile, III. Allegro grazioso, IV. Allegro. Część pierwsza jako allegro sonatowe ma wirtuozowski charakter, stanowi pokaz wielu możliwości wykonawczych dla puzonistów. Część druga odznacza się romantyczną, liryczną ekspresją. Część trzecia z kolei, w przeciwieństwie do poprzedniej, wprowadza nastrój żartobliwy, lekki, ma charakter scherza. W ostatniej części, o charakterze wirtuozowskim, pojawiają się nawiązania do polskiego folkloru muzycznego.

R1DEQEdrvZdiZ1
Utwór: „Suita preludiów” na fortepian, część I, autorstwa: Kazimierza Serockiego, wykonanie: AMFN. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.

Kazimierz Serocki niejednokrotnie eksperymentował w swojej twórczości, zwłaszcza poprzez stosowanie techniki dodekafonicznej i punktualizmu. Pierwszym utworem, w którym kompozytor użył techniki dwunastotonowej, była Suita preludiów z 1952 r. Dzieło składa się z siedmiu części skontrastowanych pod kątem charakteru emocjonalnego i tempa: I. Animato, II. Affettuoso, III. Agitato, IV. Teneramente, V. Veloce, VI. Capriccioso, VII. Furioso. Warto podkreślić, iż Suita preludiów jest traktowana jako pierwszy polski utwór dodekafoniczny skomponowany po wojnie.

R1DmIHO8K4e4d
Utwór: Swinging Music, autorstwa Kazimierza Serockiego. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.

W swej dojrzałej twórczości Kazimierz Serocki zwracał szczególną uwagę na brzmienie, zwłaszcza w takich kompozycjach, jak m.in. Freski symfoniczne, Forte e piano, Ad Libitum, Pianophonie czy Swinging Music. Według kompozytora brzmienie samo w sobie mogło stanowić rolę podstawową, formotwórczą dla całego utworu muzycznego. Taki typ myślenia zbliżył kompozytora do nurtu sonorystycznegoSonoryzmsonorystycznego w muzyce polskiej.

Kompozycja Swinging Music na klarnet, puzon, wiolonczelę (lub kontrabas) i fortepian powstała w 1970 r. z myślą o zespole Warsztat Muzyczny (z Zygmuntem Krauze na czele). Kazimierz Serocki wypowiadał się o opisywanym utworze w następujący sposóbm4be558a6cef2150e_0000000000011Kazimierz Serocki wypowiadał się o opisywanym utworze w następujący sposób:

Koncepcja i forma dzieła jest dość prosta. Składa się z 12 odcinków (od A do N) i bazuje na przebiegającym przez całość ostinatowym rytmie, pochodzącym ze swingu (…). Dzieło zaczyna się „ppp”, wzrastając stopniowo do „fff” (przy N) i od tego miejsca dynamiczna intensywność opada aż do całkowitego zamarcia. (…) Jako materiał twórczy używane są tu barwy dźwięku. W ciągu czterech minut istnieje 40 barw: 8 z klarnetu, 10 z puzonu, 9 z wiolonczeli i 13 z fortepianu. Ponadto jest tutaj też jedna barwa wokalna – wymawiane przez muzyków głośne „cz” (…).

m4be558a6cef2150e_0000000000009
m4be558a6cef2150e_0000000000010
m4be558a6cef2150e_0000000000011

Wokół Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

Pierwsze edycje festiwalu (do lat 80.) były czasem jego świetności. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień był jednym z nielicznych tego typu wydarzeń w środkowej i wschodniej Europie. Od pierwszych jego edycji istotnym celem stało się promowanie zarówno muzyki polskiej, jak i światowej. Pomysłodawcy tego ważnego polskiego wydarzenia artystycznego starali się od zawsze być otwarci na różnorodność tendencji, kierunków, które kształtowały się w XX w. Nowym dyrektorem Festiwalu jest kompozytor Jerzy Kornowicz (od 2017).

RhNBsvMC5dhqU1
Plakat 60 edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, dzieje.pl, CC BY 3.0

Siedziba Filharmonii Narodowej w Warszawie

Istotne miejsce dla historii Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, w którym niejednokrotnie odbywają się koncerty inaugurujące lub podsumowujące prestiżowy polski festiwal, ma budynek Filharmonii Narodowej w Warszawie. Gmach polskiej instytucji kultury, znajdujący przy ul. Jasnej 5, został wzniesiony w latach 1900‑1901. Budynek odbudowano w 1955 r., co połączone było z inauguracją Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Obecnym dyrektorem artystycznym Filharmonii Narodowej jest Jacek Kaspszyk.

R147kzffDzgDh
Ilustracja interaktywna przedstawia z zewnątrz Filharmonię Narodową w Warszawie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Istotne miejsce dla historii Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, w którym niejednokrotnie odbywają się koncerty inaugurujące lub podsumowujące prestiżowy polski festiwal, ma budynek Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Filharmonia Narodowa w Warszawie, www.ebilet.pl, domena publiczna
RzoLrorbxN47D
Ilustracja interaktywna przedstawia wewnątrz sali koncertowej w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.Gmach polskiej instytucji kultury, znajdujący przy ul. Jasnej 5, został wzniesiony w latach 1900–1901. Budynek odbudowano w 1955 r., co połączone było z inauguracją Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Obecnym dyrektorem artystycznym Filharmonii Narodowej jest Jacek Kaspszyk.
Filharmonia Narodowa w Warszawie, www.filharmonia.pl, domena publiczna

Zadania

RFKpYlvAHsvkh
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 2

Wysłuchaj nagrań utworów wybitnych polskich kompozytorów związanych w szczególny sposób z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Przeciągając podane elementy dopasuj tytuły utworów do odpowiadających im nazwisk kompozytorów.

RFP2i9V7YsOHj
Utwór 1 do zadania 2. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.
R3uaP8XDbiQst
Utwór 2 do zadania 2. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
R1XXJ1n00L0f6
Utwór 3 do zadania 2. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się spokojnym charakterem.
R1cbFTVu5xJXA
Utwór 4 do zadania 2. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się spokojnym charakterem.
RLoradbgs3C2I
Wysłuchaj nagrań utworów wybitnych polskich kompozytorów związanych w szczególny sposób z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Dopasuj tytuły utworów do odpowiadających im nazwisk kompozytorów. Tadeusz Baird – 1. Koncert na puzon i orkiestrę, 2. Cztery Tańce Ludowe, 3. Colas Breugnon, cz. I Preludium, 4. Fantasmagoria Tadeusz Baird – 1. Koncert na puzon i orkiestrę, 2. Cztery Tańce Ludowe, 3. Colas Breugnon, cz. I Preludium, 4. Fantasmagoria Kazimierz Serocki – 1. Koncert na puzon i orkiestrę, 2. Cztery Tańce Ludowe, 3. Colas Breugnon, cz. I Preludium, 4. Fantasmagoria Kazimierz Serocki – 1. Koncert na puzon i orkiestrę, 2. Cztery Tańce Ludowe, 3. Colas Breugnon, cz. I Preludium, 4. Fantasmagoria
Inna wersja zadania

Przedstaw biografie i twórczość Kazimierza Serockiego.

RZBdESUSltkGC
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj tytuły utworów Tadeusza Bairda do roku, w którym powstały. Colas Breugnon. Suita w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową z fletem Możliwe odpowiedzi: 1. 1975 rok, 2. 1964 rok, 3. 1951 rok, 4. 1956 rok Divertimento na flet, obój, klarnet i fagot Możliwe odpowiedzi: 1. 1975 rok, 2. 1964 rok, 3. 1951 rok, 4. 1956 rok Cztery dialogi na obój i orkiestrę kameralną Możliwe odpowiedzi: 1. 1975 rok, 2. 1964 rok, 3. 1951 rok, 4. 1956 rok Concerto Lugubre na altówkę i orkiestrę Możliwe odpowiedzi: 1. 1975 rok, 2. 1964 rok, 3. 1951 rok, 4. 1956 rok
R1gKZxZlzmpZK
Ćwiczenie 4
RCdCSUYDE5K5G1
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj definicję do pojęcia. Aleatoryzm Możliwe odpowiedzi: 1. Technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej., 2. Kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie., 3. Technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w., 4. (z gr. archaios – dawny), stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki., 5. Metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu. Archaizacja Możliwe odpowiedzi: 1. Technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej., 2. Kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie., 3. Technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w., 4. (z gr. archaios – dawny), stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki., 5. Metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu. Awangarda Możliwe odpowiedzi: 1. Technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej., 2. Kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie., 3. Technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w., 4. (z gr. archaios – dawny), stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki., 5. Metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu. Dodekafonia Możliwe odpowiedzi: 1. Technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej., 2. Kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie., 3. Technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w., 4. (z gr. archaios – dawny), stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki., 5. Metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu. Sonoryzm Możliwe odpowiedzi: 1. Technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej., 2. Kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie., 3. Technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w., 4. (z gr. archaios – dawny), stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki., 5. Metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu.
R1Vk71KqaVyWm
Ćwiczenie 6
Ćwiczenie 7

Kazimierz Serocki skomponował utwór Swinging Music dla znanego zespołu muzyki współczesnej Warsztat Muzyczny. Zaznacz właściwą obsadę dla wyżej wymienionego utworu.

R1DmIHO8K4e4d
Utwór: Swinging Music, autorstwa Kazimierza Serockiego. Kompozycja posiada zróżnicowane tempo zmieniające się w trakcie utworu. Cechuje się żywiołowym charakterem.
RVKUGVMXO1eMl
Polecenie 1

Spróbuj stworzyć własny szkic kompozycji – wybierz interesującą Cię obsadę wykonawczą i wypisz oryginalne rodzaje artykulacji. Inspiracją w poszukiwaniu ciekawych pomysłów może stać się utwór Kazimierza Serockiego Swinging Music, który poznałeś na zajęciach.

Słownik pojęć

Aleatoryzm
Aleatoryzm

metoda komponowania zakładająca wykorzystanie elementu przypadku w trakcie aktu twórczego, również podczas wykonania utworu.

Archaizacja
Archaizacja

z gr. archaios – dawny; stylizacja mająca na celu nadanie dziełu kolorytu danej epoki.

Awangarda
Awangarda

kierunek w sztuce XX w., charakteryzujący się sprzeciwem wobec tradycji, poszukiwanie elementu novum, eksperymentowanie.

Dodekafonia
Dodekafonia

technika komponowania za pomocą dwunastu dźwięków, stworzona przez austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga w latach 20. XX w.

Sonoryzm
Sonoryzm

technika kompozytorska, która na pierwszy plan wysuwa brzmienie przy prawie całkowitej rezygnacji z tradycyjnie dominujących elementów (melodyki, harmoniki). Kierunek pojawił się w latach 60. XX w. w muzyce polskiej.

Źródło:

www.encyklopedia.pwn.pl

Biblioteka muzyczna