SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Węglowodory”

Chemia, III etap edukacyjny

Temat: Węglowodory.

Treści kształcenia

Podstawa programowa: Punkt (8.8) [uczeń] projektuje doświadczenie pozwalające odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych.

Cele zoperacjonalizowane

Nabywane umiejętności

Kompetencje kluczowe

• kompetencje naukowe;

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• umiejętność uczenia się;

• umiejętność pracy w grupie;

Etapy lekcji

1. Wstęp:

Nauczyciel sprawdza obecność oraz wiadomości uczniów z poprzedniej lekcji. Podaje temat zajęć.

2. Przebieg zajęć:

Nauczyciel wprowadza uczniów do tematu lekcji. W trakcie pogadanki omawia budowę węglowodorów nienasyconych – alkenów i alkinów, podaje zasady tworzenia nazw tych związków. Zapisuje na tablicy wzór ogólny alkenów i alkinów. Uczniowie korzystając z podręcznika, encyklopedii bądź z Internetu zapoznają się z szeregiem homologicznym alkenów i alkinów.

Wybrani uczniowie tworzą na tablicy szkolnej dowolnie wybrane wzory sumaryczne, strukturalne, półstrukturalne alkenów i alkinów.

Nauczyciel wyświetla zestaw ilustracji „Modele węglowodorów nasyconych”. Uczniowie rysują w zeszytach dwa dowolnie wybrane modele cząsteczek alkanów.

Nauczyciel wyświetla zestaw ilustracji „Modele węglowodorów nienasyconych”. Uczniowie korzystając z modeli kulkowo – pręcikowych budują cząsteczki dwóch dowolnie wybranych alkenów oraz alkinów. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

Nauczyciel wyznacza trzy zespoły dwuosobowe, które będą przeprowadzać doświadczenia pokazowe dla klasy. Uczniowie rysują schemat doświadczenia, zapisują obserwacje, formułują wnioski. Nauczyciel podsumowuje doświadczenia wykonane przez uczniów.

Uczniowie uzupełniają wcześniej przygotowana przez nauczyciela tabelę.

Uczniowie w trakcie „burzy mózgów” próbują wymienić ogólne właściwości alkenów i alkinów na przykładzie etenu i acetylenu. Nauczyciel podsumowuje informacje.

Instrukcja przeprowadzenia obserwacji

1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:

Węglowodory nienasycone od nasyconych odróżniamy poprzez reakcję z wodą bromową oraz z nadmanganianem potasu. Węglowodory nienasycone bardzo łatwo przyłączają brom, tym samym odbarwiając wodę bromową natomiast alkany nie odbarwiają wody bromowej. Podobnie zachodzi reakcja z nadmanganianem potasu. Alkeny i alkiny odbarwiają nadmanganian potasu, natomiast alkany nie.

2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:

Celem doświadczeń jest obserwacja sposobów rozróżniania węglowodorów nasyconych od nienasyconych.

3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):

Doświadczenia są prowadzone podczas lekcji chemii w klasie. Nauczyciel wyznacza trzy zespoły dwuosobowe, które będą przeprowadzać doświadczenia pokazowe dla klasy. Potrzebny jest następujący sprzęt oraz odczynniki: woda bromowa, nadmanganian potasu, probówki, korki do zamknięcia probówek.

UWAGA! Metan, eten oraz acetylen nauczyciel otrzymuje w doświadczeniach przed przeprowadzeniem lekcji. Otrzymane gazy zbiera w probówkach zamkniętych korkiem.

4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:

Przykładowe doświadczenia do przeprowadzenia przez uczniów:

Doświadczenie nr 1

Metan uzyskany przez nauczyciela znajduje się w dwóch probówkach. Do probówki nr 1 wlej około 2 ml wody bromowej, zamknij korkiem i wstrząśnij. Do probówki nr 2 wlej około 2 ml roztworu nadmanganianu potasu, zamknij korkiem i wstrząśnij. Narysuj schemat doświadczenia, zapisz obserwacje, wyciągnij wnioski.

Doświadczenie nr 2

Eten uzyskany przez nauczyciela znajduje się w dwóch probówkach. Do probówki nr 1 wlej około 2 ml wody bromowej, zamknij korkiem i wstrząśnij. Do probówki nr 2 wlej około 2 ml roztworu nadmanganianu potasu, zamknij korkiem i wstrząśnij. Narysuj schemat doświadczenia, zapisz obserwacje, wyciągnij wnioski.

Doświadczenie nr 3

Acetylen uzyskany przez nauczyciela znajduje się w dwóch probówkach. Do probówki nr 1 wlej około 2 ml wody bromowej, zamknij korkiem i wstrząśnij. Do probówki nr 2 wlej około 2 ml roztworu nadmanganianu potasu, zamknij korkiem i wstrząśnij. Narysuj schemat doświadczenia, zapisz obserwacje, wyciągnij wnioski.

3. Podsumowanie:

Nauczyciel podsumowuje najważniejsze wiadomości. Ocenia pracę uczniów. Wyjaśnia pracę domową.

Zadanie domowe

Napisz równania reakcji spalania całkowitego, półspalania oraz spalania niecałkowitego etenu, propenu, acetylenu oraz propinu.

Środki dydaktyczne

• podręcznik, encyklopedia

• komputery połączone z Internetem

• odczynniki oraz sprzęt i szkło laboratoryjne

• modele kulkowo‑pręcikowe

• zestaw ilustracji „Modele węglowodorów nasyconych”

• zestaw ilustracji „Modele węglowodorów nienasyconych”

Metody nauczania

• pogadanka

• „burza mózgów”

• doświadczenia pokazowe

Formy pracy

• praca indywidualna

• praca zbiorowa

Zadanie dla chętnych

Co to jest polietylen? Napisz jakie ma zastosowanie w życiu codziennym.

R1Pf7KpDcRqn3