Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RTQv7AE3SxDAo

What is around us?

Source: domena publiczna.

Link to the lesson

Before you start you should know
  • whether you live in the countryside or in the city;

  • what sports, transportation, shopping and leisure facilities are located in your city or its surroundings.

You will learn
  • to distinguish between natural and anthropogenic elements of the landscape;

  • to indicate dependencies between elements of the landscape.

RvMZdFjqVt9Cn
Nagranie dźwiękowe abstraktu

All of us like to enjoy the beauty of nature. However, we do not enjoy everything we see to the same extent. Some of us prefer woodlands, others prefer the view of a village amidst picturesque fields. What does a landscape consist of exactly and how is it formed?

Landscape components

Depending on where you are, the landscape around you looks completely different. In the seaside, you admire beautiful beaches and hear the sound of the waves. In the mountains, you trek across the steep slopes and climb mountain peaks. Going to a forest or a park you may observe the life of animals and watch interesting plants. In the countryside, you rest amidst fields and in cities you visit interesting buildings and heritage sites. Landscape comprises of many components.

RFhAkPQ9SQm0d
Landscape elements
Source: Aleksandra Ryczkowska, licencja: CC BY 3.0.

Some of them, like the terrain, rocks, plants and animals, are natural landscape componentsnatural landscape featuresnatural landscape components. They existed long before people came along. Natural landscape components can be subdivided into animate and inanimate components. The community of living organisms (plants, animals and others) is the animate part of landscape called biocenosisbiocenosisbiocenosis. The air, rocks, water and land forms that do not manifest symptoms of life but influence living components, are the inanimate part of landscape called biotopebiotopebiotope. Animate and inanimate landscape components interact with each other forming a whole called the ecosystemecosystemecosystem. There are many ecosystems that we may observe in our landscape, e.g. forest, lake or meadow.

RFJ9qAGBHXhbb
Ecosystem
Source: Andrzej Bogusz, licencja: CC BY 3.0.

We are also surrounded by numerous man‑made objects. We call them anthropogenic landscape componentsanthropogenic landscape featuresanthropogenic landscape components. This group includes buildings, roads, train tracks, fences, walls, pipelines and road signs.

RgwwzruO3cENt
City landscape and countryside
Source: Aleksandra Ryczkowska, Maciek Lulko, commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Task 1

Look at the landscape elements below. Which of them are animate and which are inanimate?

R1cTg8n05JIgf1
Fotografia przedstawiająca różne elementy krajobrazu. Na zdjęciu zbiornik wodny z ptakami, w tle zabudowania miasta. Opisy: 1- Buildings are anthropogenic components of the landscape. 2- Clouds are an inanimate natural component of the landscape. 3- Water is an inanimate natural component of the landscape. 4- Sand is an inanimate natural component of the landscape. 5- Animals are a lively natural component of the landscape. 6 Plants are a lively natural component of the landscape.
Landscape elements
Source: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Types of landscape

  • Natural landscapes are those that contain hardly any anthropogenic components. People sometimes go there, but leave no irreversible traces of their activity. In Poland there are very few natural landscapes. This group includes parts of Białowieża Forest in the east of the country, small fragments of the Baltic Sea shore, certain marshlands, and mountains.

  • Cultural landscapescultural landscapeCultural landscapes are formed as a result of human activity. They include farmland, meadows, pastures, orchards, and gardens. Changes in the environment are visible, but the landscape comprises of many natural components. Also, majority of woodlands are, in fact, cultural landscapes, because they were planted by people.

  • Degraded landscapes were formed as a result of industrial activity. They contain only a few natural landscape components, because only a few organisms are capable of surviving in such harsh conditions. Degraded landscape examples include industrial facilities, landfills and airports.

Important!

Everyone should care for the landscape. The variety and beauty of landscapes has a positive impact on the natural environment and on our well‑being.

Warning!

Devastation of landscapes often goes with air, water and soil pollution, which is dangerous for all organisms, including humans.

R12vWLuMoitTs
Landscape devastation
Source: McKay Savage, www.flickr.com, licencja: CC BY 2.0.
Task 2

Watch the video and then name the presented landscapes in the sequence.

RrQgk8N9yEWsn
Nagranie filmowe przedstawia różne rodzaje krajobrazów - obraz wsi i pól, miasta i fabryk oraz potoku w lesie.

Exercises

RMjgSNX64mi5c
Exercise 1
Drag the items to the correct places. biotope Możliwe odpowiedzi: 1. animals, 2. roads, railway lines, 3. plants forming a meadow, forest etc., 4. rocks, stones, 5. clouds, atmospheric precipitation, 6. mushrooms, 7. buildings, 8. terrain forms, 9. rivers, lakes and other waterbodies, 10. high-voltage lines, pipelines, 11. vehicles (cars, ships, trains). biocenosis Możliwe odpowiedzi: 1. animals, 2. roads, railway lines, 3. plants forming a meadow, forest etc., 4. rocks, stones, 5. clouds, atmospheric precipitation, 6. mushrooms, 7. buildings, 8. terrain forms, 9. rivers, lakes and other waterbodies, 10. high-voltage lines, pipelines, 11. vehicles (cars, ships, trains). anthropogenic elements of the landscape Możliwe odpowiedzi: 1. animals, 2. roads, railway lines, 3. plants forming a meadow, forest etc., 4. rocks, stones, 5. clouds, atmospheric precipitation, 6. mushrooms, 7. buildings, 8. terrain forms, 9. rivers, lakes and other waterbodies, 10. high-voltage lines, pipelines, 11. vehicles (cars, ships, trains)
RCJSxPjOJswyJ
Exercise 2
Indicate true and false statements. Houses are a natural element of the landscape. Możliwe odpowiedzi: True, False. Water in the river is an anthropogenic element of the landscape. Możliwe odpowiedzi: True, False. The stork's nest on the chimney of the house is an anthropogenic element of the landscape. Możliwe odpowiedzi: True, False
RMDH9V3YyNvMM
Exercise 3
Match the pairs: English and Polish words. anthropogenic landscape features Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne biocenosis Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne biotope Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne ecosystem Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne cultural landscape Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne devastated landscape Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne natural landscape features Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne animate and inanimate landscape components Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze, 2. składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek, 3. krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne, 4. składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd., 5. wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar, 6. wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące, 7. wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze, 8. krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne

Keywords

anthropogenic landscape components, natural landscape components, animate and inanimate landscape components

Glossary

anthropogenic landscape features
anthropogenic landscape features
R5PgkhnW6noME
Nagranie dźwiękowe słówka

antropogeniczne składniki krajobrazu – składniki krajobrazu, które są wynikiem działalności człowieka, np. budowle, drogi, pojazdy itd.

biocenosis
biocenosis
RwUz3ClnS57hz
Nagranie dźwiękowe słówka

biocenoza – wszystkie organizmy zamieszkujące dany obszar

biotope
biotope
R1EMLHef70huw
Nagranie dźwiękowe słówka

biotop – wszystkie elementy nieożywione (np. skały, woda) znajdujące się na danym obszarze

ecosystem
ecosystem
R1Fx5zooBmizh
Nagranie dźwiękowe słówka

ekosystem – wszystkie ożywione i nieożywione elementy znajdujące się na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujące

cultural landscape
cultural landscape
RrBlRl23WFz83
Nagranie dźwiękowe słówka

krajobraz kulturowy – krajobraz powstały w wyniku przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka, zawierający liczne elementy naturalne

devastated landscape
devastated landscape
R1DRmxCw9jIQu
Nagranie dźwiękowe słówka

krajobraz zdewastowany – krajobraz całkowicie przekształcony przez ludzi, w którym prawie nie występują elementy naturalne

natural landscape features
natural landscape features
RvR9JVHM8JyJ1
Nagranie dźwiękowe słówka

naturalne składniki krajobrazu – składniki krajobrazu, których nie stworzył człowiek