Wirtualne laboratorium – I - Zintegrowana Platforma Edukacyjna

Polecenie 1

Przeprowadź doświadczenie w laboratorium chemicznym. Twoim zadaniem jest rozdział barwników w tuszu markera. Jaki eluent wybierzesz w celu przeprowadzenia tego doświadczenia? W formularzu zapisz swoje obserwacje i wyniki, a następnie sformułuj wnioski.

Rozdział barwników w tuszu markera.

Rozdzielenie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej - aceton

RCvmq4eSntmQZ1

Wirtualne laboratorium pt. „Rozdzielanie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej"

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rozdzielenie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej - alkohol etylowy

RfUbvNMDQQhgT1

Wirtualne laboratorium pt. „Rozdzielanie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej"

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rozdzielenie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej - woda

RlwxiqWqw6n4O1

Wirtualne laboratorium pt. „Rozdzielanie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej"

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Porównianie wyników chromatografii

RIcRxDPJui0j4

Rozdzielanie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej - porównanie wyników chromatografii. Od lewej strony eluent stanowiła woda, dalej - alkohol etylowy, natomiast po prawej stronie zastosowany eluent to aceton.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R9SDoRMfKuMS3

R1YBNTznsYQCD1

Wirtualne laboratorium pt. „Rozdzielanie barwników z zastosowaniem chromatografii bibułowej”

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

BHPazure#fff

Przydatne definicjeolive#fff

chromatografia – (gr. chrṓma „barwa”, gráphō „piszę”) metoda rozdzielania jednorodnych mieszanin na składniki, w której wykorzystuje się różnicę sił oddziaływania tych składników z fazą ruchomą i nieruchomą (stacjonarną) adsorbent – substancja stała (krystaliczna lub żel), na powierzchni której zachodzi adsorpcja

adsorpcja – (ang. adsorption) proces wiązania się indywiduów chemicznych na powierzchni substancji chemicznej, np.: osadzanie się cząsteczek zanieczyszczeń na powierzchni węgla aktywnego

eluent – rozpuszczalnik, który wymywa substancje zaadsorbowane na fazie stałej

elucja – proces wymywania składników

polarność – własność indywiduów chemicznych do występowania w nich nierównomiernego rozmieszczenia ładunku dodatniego i ujemnego

Współczynnik opóźnienia – $R_{f}$ , iloraz odległości przebytej przez substancję rozdzielaną przez odległość przebytą przez czoło eluentu w tym samym czasie

Szafa laboratoryjna

R1MIzFQewHibd

Na ilustracji interaktywnej przedstawiono następujące szkło laboratoryjne: probówka - podłużne naczynie szklane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; zlewka - naczynie szklane o kształcie cylindrycznym, stosowane do przeprowadzania prostych reakcji chemicznych; kolba okrągłodenna - szklane naczynie laboratoryjne z zaokrąglonym dnem; kolba stożkowa - szklane naczynie laboratoryjne o kształcie stożka z płaskim dnem i wąską szeroką szyjką, szkiełko zegarkowe - szklane naczynie laboratoryjne o zaokrąglonym kształcie podstawy, służy do odważania niewielkich ilości substancji chemicznych; cylindry miarowe - podłużne szklane naczynie laboratoryjne w kształcie walca z umieszczoną na ściance podziałką objętości, służy do odmierzania cieczy; lejek szklany - podstawowy sprzęt laboratoryjny, zazwyczaj w kształcie stożka zakończonego rurką lub szlifem, który służy do przelewania płynów, przesypywania proszków oraz do sączenia; bagietka - pręcik szklany, służący do mieszania cieczy; łyżka laboratoryjna -długi trzonek wykonany ze szkła, porcelany lub metalu zakończony z jednej strony łyżeczką, służy do nabierania sypkich substancji chemicznych, łyżka do spalań - sprzęt laboratoryjny stosowany głównie w analizie jakościowej, ściślej płomieniowej wykonywany ze spieków ceramicznych lub wysokoodpornych termicznie stopów metali; szczypce laboratoryjne - sprzęt przeznaczony do podtrzymywania drobnego sprzętu laboratoryjnego; pipety Pasteura - wąskie rurka do pobierania i przenoszenia niewielkiej ilości cieczy przy pomocy ssawki; drewniana łapa - rodzaj trzymaka służący do uchwycenia probówki lub małej kolby stożkowej, trójnóg laboratoryjny - urządzenie w kształcie pierścienia, zaopatrzone w trzy wkręcane nogi, mocowane prostopadle do jego powierzchni, służące do ustawiania nad palnikiem naczyń laboratoryjnych, przeznaczonych do podgrzania; palnik - rodzaj sprzętu z regulacją płomienia, umożliwiający podgrzewanie substancji chemicznych. 1. probówka, 2. zlewka, 3. kolba kulista płaskodenna, 4. kolba stożkowa, 5. szalki Petriego, 6. cylinder miarowy, 7. lejek szklany, 8. bagietka szklana, 9. łyżka metalowa, 10. łyżka do spalań, 11. szczypce laboratoryjne, 12. pipety Pasteura, 13. łapa drewniana, 14. trójnóg z siatką, 15. palnik laboratoryjny

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zadanie: Przeprowadzono doświadczenie w laboratorium chemicznym, w którym rozdzielono barwniki w tuszu markera. Zapoznaj się z opisem doświadczenia, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Przydatne definicjeolive#fff

eluent – rozpuszczalnik, który wymywa substancje zaadsorbowane na fazie stałej

elucja – proces wymywania składników

polarność – własność indywiduów chemicznych do występowania w nich nierównomiernego rozmieszczenia ładunku dodatniego i ujemnego

Współczynnik opóźnienia – $R_{f}$ , iloraz odległości przebytej przez substancję rozdzielaną przez odległość przebytą przez czoło eluentu w tym samym czasie

Problem badawczy: Czy mieszaninę barwników można rozdzielić za pomocą chromatografii?

Hipoteza: Barwniki można rozdzielić za pomocą chromatografii.

Sprzęt laboratoryjny: bibuła filtracyjna – bibuła do sączenia, specjalny rodzaj bibuły stosowany do oddzielania osadów od cieczy; bibuła filtracyjna składa się z czystej celulozy, wytwarzana jest w postaci arkuszy bądź gotowych okrągłych sączków, nożyczki – narzędzie służące do ręcznego przecinania i rozcinania różnych materiałów przy użyciu małej siły, trzy cylindry miarowe – podłużne szklane naczynia laboratoryjne w kształcie walca z umieszczoną na ściance podziałką objętości; służą do odmierzania cieczy.

Odczynniki: aceton, alkohol etylowy, woda destylowana, czarny i czerwony marker.

Przebieg doświadczenia:

Wycięto pasek bibuły filtracyjnej o wymiarach $11 cm$ na $4 cm$ .
W odległości około $1$ lub $2$ centymetrów od dolnej krawędzi bibuły narysowano markerami dwie grube kropki.
Na dno komory chromatograficznej (cylindra) nalano niewielką ilość eluentu – acetonu, (tak, aby pokryć jej dno do wysokości około $0,5$ centymetra.)
Umieszczono pasek bibuły z naniesioną linią.
Zamknięto komorę przykrywką (szalka Petriego) i czekaj do momentu, aż pasek nasiąknie eluentem.
Wyjęto pasek i opisano jego wygląd.
Powtórzono doświadczenie przy użyciu pozostałych dwóch eluentów (alkohol etylowy, woda).

Obserwacje: Mieszaniny barwników umieszczone na bibule w obecności eluentu – wody – pozostały na starcie. Na chromatogramie wywoływanym alkoholem etylowym zaobserwowano dwa słabo widoczne, rozwinięte barwniki. Na chromatogramie rozwiniętym acetonem zaobserwowano dobrze rozwinięte barwniki zawarte w mieszaninie umieszczonej na starcie.

Wyniki: Rozwijanie chromatogramu w obecności odpowiednio dobranego eluentu – acetonu – umożliwiło rozwinięcie mieszaniny barwników na poszczególne kolory.

Wnioski: Chromatografia bibułowa jest metodą umożliwiającą rozdzielenie barwników na składniki. Hipoteza została potwierdzona.

R12Z9fDr843ND

Ćwiczenie 1

Przeczytaj

Sprawdź się

Wirtualne laboratorium – I