Wojna poza Europą
Wprowadzenie
Japonia w chwili wybuchu II wojnyJaponia ogłosiła swoją ścisłą neutralność w momencie wybuchu II wojny światowej. W połowie września 1939 roku Tokio zgodziło się na zawieszenie broni w toczonym od kilku miesięcy konflikcie ze Związkiem Radzieckim w Mandżurii. Po upadku Francji w zdominowanym przez wojskowych rządzie japońskim przeważyły jednak argumenty za współpracą z III Rzeszą. Japonia stała się także sygnatariuszem paktu trójstronnego, tworzącego koalicję państw Osi.
[…] W celu uniknięcia niebezpieczeństwa wojny na dwa fronty, w kwietniu 1941 roku Tokio zdecydowało się na podpisanie układu o neutralności z ZSRR. Po rozpoczęciu agresji Niemiec na ten kraj rząd japoński przestrzegał tego porozumienia i nie zdecydował się na podjęcie działań […].
Japonia w chwili wybuchu II wojny, [w:] Edward Czapiewski, Jakub Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2012, s. 366–367.
Jaka była sytuacja międzynarodowa Japonii w połowie 1941 roku
- Miała status państwa neutralnego w toczącej się II wojnie światowej.
- Należała do państw Osi i zakończyła konflikt z ZSRR.
- Prowadziła wojnę z ZSRR i Chinami.
Początek wojny na Dalekim Wschodzie
Do 7 grudnia 1941 roku USA oficjalnie były krajem neutralnym, choć wspomagającym działania państw walczących z Niemcami poprzez Lend Lease Act czy podpisanie Karty Atlantyckiej. Jednak Amerykanie z niepokojem śledzili agresywną politykę militaryzmu japońskiego. A kiedy w 1940 roku Japonia zażądała od rządu Vichy przekazania jej administracji nad francuskimi Indochinami, Stany Zjednoczone, a także Wielka Brytania zarządziły ekonomiczną blokadę Wysp Japońskich, dodatkowo zamrożono japońskie aktywa w amerykańskich bankach. Podjęto również rokowania z Japonią w celu zneutralizowania japońskiej polityki agresji. USA obawiały się dalszych sukcesów Japonii w rejonie Pacyfiku, ponieważ to groziło bezpośrednio ich stanowi posiadania w tym rejonie.
Wymień bazy i wyspy na Pacyfiku będące w posiadaniu USA. Możesz skorzystać z internetu.
Plan operacyjny Japonii --- jesień 1941Cel operacji
Celem operacji na południu jest zlikwidowanie głównych baz Ameryki, Anglii i Holandii we wschodniej Azji, zdobycie i zabezpieczenie ważnych terytoriów. Obszary, które należy opanować w toku zasadniczych operacji, obejmują: Filipiny, Guam, Hongkong, brytyjskie Malaje, Birmę, Jawę, Sumatrę, Borneo, Celebes, Archipelag Bismarcka i holenderski Timor.
Kierunki operacji
Operacje wojenne, współdziałając ściśle ze sobą, rozpoczną wojska lądowe i marynarka wojenna równocześnie przeciwko Filipinom i Malajom, by osiągnąć cel operacji w możliwie krótkim terminie […] z rozpoczęciem wojny muszą być uchwycone ważniejsze punkty, jak Guam, Hongkong i brytyjskie Borneo, oraz ponadto zabezpieczone Syjam i Indochiny.
W tym samym czasie możliwie szybko powinny zostać zdobyte ważne punkty Archipelagu Bismarcka, holenderskiego Borneo, Celebesu i innych, a następnie – odpowiednio do rozwoju operacji na Malajach – punkty na południowej Sumatrze, Jawie, Borneo itd. Należy zdobyć ważne punkty na wyspach Moluki oraz wyspę Timor.
Plan operacyjny Japonii – jesień 1941.
Przeciwko czyim posiadłościom kolonialnym planowana była agresja japońska?
- Francji, Anglii, Chin.
- USA, Wielkiej Brytanii, Holandii.
- Stanów Zjednoczonych.
Co zakładał plan operacyjny?
- Lądową wojnę błyskawiczną.
- Współdziałanie wojsk lądowych i marynarki wojennej.
- Batalię powietrzną.
7 grudnia 1941 roku nieoczekiwanie, bez wypowiedzenia wojny, została zaatakowana z lotniskowców baza amerykańska na Pacyfiku – Pearl Harbor (Hawaje). 8 grudnia prezydent USA ogłosił, że jego kraj jest w stanie wojny z Japonią. Trzy dni później III Rzesza i Włochy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym.
Podkreśl prawidłową definicję lotniskowca. Skorzystaj z informacji internetowych.
- To klasa okrętów, których głównym zadaniem jest prowadzenie akcji bojowych. Umożliwiają to bazujące na lotniskowcach samoloty oraz znajdujący się tam m.in. pokład startowy. Pierwsze lotniskowce powstały pod koniec I wojny światowej, niemniej nie odegrały w niej szczególnej roli.
- To rodzaj bazy wojennej, w której stacjonuje marynarka wojenna i samoloty. Zawsze musi być zlokalizowana na wyspie. Takie bazy były tworzone od połowy lat 30. XX wieku.
- To rodzaj dużych cywilnych okrętów, które w miarę potrzeby mogą stać się wojennymi bazami lotniczymi. Pierwsze tego typu konstrukcje powstały w XIX wieku.
Od tego momentu wojna z Japonią stała się głównym frontem działań oddziałów amerykańskich. Spowodowała też przestawienie amerykańskiej gospodarki na tory zbrojeniowe. Oprócz tego USA cały czas wspomagały państwa walczące z Niemcami, Włochami i ich sojusznikami. Wspierały dostawami żywności i broni ZSRR, amerykańscy żołnierze pomagali Wielkiej Brytanii, brali udział w bitwie o Atlantyk, w lądowaniu w Normandii i innych walkach na froncie zachodnim.
W wyniku ataku na Pearl Harbor zginęło ponad 2300 żołnierzy amerykańskich, a ponad 1200 zostało rannych. Amerykanie nie spodziewali się ataku. Japończycy, wykorzystując to ogromne zaskoczenie, opanowywali kolejne kolonie: holenderskie, brytyjskie i amerykańskie (wyspy Guam, Wake, Hongkong, Singapur, Indonezję, Birmę, Malaje i Filipiny). Zaczęto się obawiać o Australię.
Przełom w działaniach na Dalekim Wschodzie
Po początkowym zaskoczeniu Amerykanie zwiększyli produkcję zbrojeniową i przystąpili do kontrataku. Pierwszy sukces USA odniosły 7–8 maja 1942 roku w bitwie na Morzu Koralowym. Ta lotniczo‑morska bitwa pozwoliła na zatrzymanie ofensywy Japończyków. W kolejnym powietrznym starciu nieopodal wyspy Midway (4–7 czerwca) Amerykanie zadali ogromne straty Japończykom. Ta bitwa traktowana jest również jako początek przejęcia inicjatywy przez Amerykanów w działaniach na Pacyfiku. Amerykanie, w odróżnieniu od Japończyków, mieli znacznie większe możliwości odrobienia strat, ich przemysł zbrojeniowy produkował wystarczające ilości sprzętu.
Kolejnym etapem walk było opanowanie przez Amerykanów Wysp Salomona (rozpoczęte desantem w sierpniu 1942 roku). Przełomowe znaczenie miała bitwa o Guadalcanal (na przełomie 1942/1943 roku). Od tego momentu, stosując taktykę „żabich skoków”, czyli dokonywania desantów morskich w ważnych punktach japońskiego oporu, USA opanowały kolejno: Aleuty, Wyspy Gilberta, Wyspy Marshalla i Nową Gwineę. Po sukcesie w bitwie na Morzu Filipińskim (w czerwcu 1944 roku) Amerykanie opanowali Mariany. Dużo trudniej było odzyskać Filipiny (walki trwały od października 1944 roku do lipca 1945 roku) i obszar Indochin. Mimo że oddziałom amerykańskim pomagała lokalna partyzantka, przede wszystkim o charakterze lewicowym (Birma, Chiny, Filipiny, Indonezja, Indochiny, Korea), i że stosowano regularne bombardowania, Japończycy stawiali bardzo zacięty opór.
Dokonaj klasyfikacji zmagań wojennych. Przykładowo: zmagania na Pacyfiku, walka o kolonie itd.
Jaki charakter miała wojna na Pacyfiku?
- Wyłącznie lądowy.
- Wyłącznie morski.
- Powietrzno-morski.
- Wyłącznie powietrzny.
W pierwszej połowie 1945 roku Amerykanie postanowili opanować dwie wyspy japońskie Iwodżimę i Okinawę. Chodziło o zajęcie lepszej strategicznie pozycji do ataku na Wyspy Japońskie. Szczególnie krwawe okazały się walki o Okinawę. Na wyspie polegli prawie wszyscy jej obrońcy, ponad 100 tys. Japończyków. Japonia straciła też kilka okrętów wojennych, w tym największy na świecie pancernik Yamato, i kilka tysięcy samolotów.
W obydwu bitwach swój udział wyraźnie zaznaczyli piloci samobójcy (kamikadze, w tłum. z japońskiego „boski wiatr”). Do końca wojny na Dalekim Wschodzie byli postrachem Amerykanów i zadawali im ogromne straty. W wojnie zginęło około 5 tys. kamikadze. Ich „formacja” powstała w październiku 1944 roku.
Czy piloci kamikadze byli ochotnikami, czy poświęcali życie na rozkaz. Poszukaj na ten temat informacji w internecie i zaznacz właściwą odpowiedź.
- Kamikadze zawsze byli ochotnikami.
- Kamikadze nie byli ochotnikami, tylko byli typowani do akcji przez losowanie.
- Zdarzało się (zwłaszcza pod koniec wojny), że stawali się pilotami samobójcami na rozkaz.
Użycie bomby atomowej
Cesarstwo japońskie nie zamierzało się jednak poddawać. USA – świadome ogromnych strat, które będą musiały ponieść, aby zakończyć działania zbrojne – przede wszystkim liczyły na przyłączenie się do wojny ZSRR, ale kiedy udało się przeprowadzić w Stanach Zjednoczonych udany eksperyment z bombą atomową, postanowili wykorzystać wynalazek do złamania oporu japońskiego.
Decyzja o zrzuceniu bombyPodejmując decyzję o zrzuceniu bomby, prezydent Harry TrumanHarry Truman kierował się swoistym rachunkiem strat. W Stanach Zjednoczonych szacowano, że inwazja na Wyspy Japońskie może pochłonąć ponad 1 mln ofiar po obu stronach. Rząd japoński odrzucił amerykańskie żądanie bezwarunkowej kapitulacji, mimo zawiadomienia przez Stany Zjednoczone o posiadaniu nowej broni masowej zagłady.
Decyzja o zrzuceniu bomby, [w:] Anna Radziwiłł, Wojciech Roszkowski, Historia dla maturzysty. Wiek XX, podręcznik, Warszawa 2004, s. 143.
Oceń zasadność decyzji prezydenta USA. Formułując ocenę, wykorzystaj informacje dotyczące ofiar podane w dalszej części lekcji oraz fragmenty zamieszczonego dalej tekstu źródłowego.
Znajdź informację, np. w internecie, czym się kierowano, kompletując załogę samolotu. Czy określono jednoznaczne kryteria?
Zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. 6‑9 sierpnia 1945 roku6 VIII zrzucono pierwszą bombę atomową na Hiroszimę, a 9 drugą na Nagasaki. 6 sierpnia o godzinie 2.45 rano za sterami B‑29 zasiadł 29‑letni pułkownik Paul Tibbets, dowódca eskadry dziesięciu superfortec wchodzących w skład 509 grupy bombowców. Jego maszyna miała tego ranka wykonać lot bez precedensu w dziejach świata. W skład załogi wchodzili także kpt. Robert Lewis (drugi pilot), kpt. Theodore van Kirk (nawigator), mjr Thomas Ferebee (bombardier), por. Jacob Beser (odpowiedzialny za elektronikę), sierż. Jospeh Stibork (operator radaru), sierż. Richard Nelson (operator radaru), sierż. sztab. Wyatt Duzenbury (inżynier lotu), sierż. sztab. Robert Caron (strzelec), kpt. William Deke Persons (odpowiedzialny za broń pokładową), ppor. Morris Jeppson (ekspert od uzbrojenia).
„Enola Gay” – nazwana imieniem matki Tibbetsa – na pokład zabrała tylko tę jedną, specjalną bombę. Miała długość 4,2 metra, średnicę 1,5 metra i ważyła 4090 kg, a więc niezbyt wiele dla kolosa zdolnego udźwignąć nawet do dziewięciu ton bomb. […] Krótko po starcie, kiedy ładunek bomby o wdzięcznej nazwie „Little Boy” został uzbrojony przez kapitana Personsa, pułkownik Tibbets powiedział do załogi: „Uważajcie, co mówicie. Każde słowo przejdzie do historii. Lecimy z pierwszą na świecie bombą atomową”.[…] O 8.15 bombardier Ferebee zlokalizował punkt orientacyjny: most Aioi na rzece Ota. Punktualnie siedemnaście sekund później uruchomił mechanizm zwalniający. „Little Boy” poszybował w dół, podczas gdy „Enola Gay” uwolniona od czterech ton ciężaru szybko wykonała długo ćwiczony manewr: skok do góry i pełen skręt, na którego wykonanie załoga miała niecałe trzydzieści sekund.
O godzinie 8.16.02 Hiroszimę dosięgła zagłada.Na wysokości 565 m nad miastem bomba eksplodowała. Z oślepiającym błyskiem pojawiła się ognista kula, która błyskawicznie powiększyła objętość – w ciągu sekundy jej średnica wynosiła już 280 metrów. Piekielna temperatura sięgająca 300 000 stopni Celsjusza stopiła wszystko w promieniu 300–400 m – w tym także wszystkich ludzi, którzy się znajdowali blisko centrum wybuchu. W odległości kilometra ciała ludzkie paliły się żywym ogniem. Nawet ci, którzy znajdowali się 3,5 kilometra od miejsca eksplozji, doznali dotkliwych oparzeń. Później pojawiła się fala uderzeniowa. Gnając z prędkością 800 do 1500 km/h, zmiatała wszystko na swej drodze, zrównując z ziemią każdy budynek w promieniu dwóch, trzech kilometrów. Trzynaście kilometrów kwadratowych zabudowy po prostu zniknęło. Po pewnym czasie na konające miasto spadł ciężki, czarny, radioaktywny deszcz. Gigantyczny grzyb dymu i pyłu uniósł się na wysokość piętnastu kilometrów i był długo widoczny jeszcze z odległości sześciuset kilometrów od miejsca eksplozji.
„O mój Boże, co myśmy zrobili?” – wyszeptał drugi pilot „Enoli Gay”. Bomba atomowa, która spadła na Hiroszimę, miała siłę dwudziestu kiloton, a więc 20 000 ton trotylu. W jednej chwili zabiła 78 000 ludzi. Blisko 40 000 ludzi doznało ciężkich ran. Najgorsze jednak były późniejsze skutki atomowego uderzenia. W ciągu pięciu lat na chorobę popromienną zmarło w samej Hiroszimie około ćwierć miliona osób, w tym do grudnia 1945 roku około sześćdziesięciu tysięcy. Wielu ludzi, z trwałymi oparzeniami i mocno napromieniowanych, zmarło jeszcze później. Wszystkich mieszkańców Hiroszimy oraz Nagasaki, którzy zostali dotknięci potwornymi skutkami wybuchu bomb atomowych, nazwano „Hibakus”.
Zrzucenie bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. 6‑9 sierpnia 1945 roku
Relacja o zrzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę --- 6 sierpnia 19456 sierpnia wczesnym rankiem, kiedy robotnicy w fabrykach rozpoczęli swój dzień pracy, a dzieci w wieku szkolnym znajdowały się w szkołach, jeden samolot B‑29, mający na swoim pokładzie jedenastu ludzi załogi, zbliżył się do Hiroszimy – miasta wybranego przez generała Spaatza jako pierwszy z jego dwóch celów. O godz 8.15 jeden z członków załogi, celowniczy, nacisnąwszy lewarek odczepił pocisk przymocowany do spadochronu, po czym samolot rzucił się do ucieczki przed spodziewanym wybuchem.
W kilka chwil później dwie kule ogniste pojawiły się na wysokości paruset stóp nad ziemią nad północno‑zachodnim centrum miasta. Temperaturę ich wnętrza obliczano na miliony stopni Celsjusza, a ciśnienie na setki tysięcy ton na cal kwadratowy. Wybuchła burza ognia, równocześnie powstały setki pożarów […], ludzie czuli gorąco na ciele w odległości 24 000 stóp, poparzenia występowały w oddaleniu 15 000 stóp, a promienie radioaktywne okazały się śmiertelne w promieniu 3000 stóp. W sumie 4,4 mil kwadratowych miasta całkowicie spłonęło, a 90 000 domów w części zabudowanej zostało zniszczonych.
Relacja o zrzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę – 6 sierpnia 1945, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 4, Rzeszów 1996, s. 28.
Na podstawie zdjęcia oraz informacji zawartych w tekście odpowiedz na pytanie: czy pośpiech załogi B-29 był zasadny?
- Tak. Ponieważ załoga chciała uniknąć unicestwienia.
- Nie, na takiej wysokości, na jakiej znajdował się samolot, załodze nic nie groziło.
- Tekst nie zawiera odpowiedzi na to pytanie.
Na czyją cześć bombowiec B-29, przenoszący bombę atomową, która miała być zrzucona na Hiroszimę, został nazwany „Enola Gay”?
- Twórcy bomby.
- Matki dowódcy eskadry.
- Amerykańskiego święta.
Jakie były pierwsze widoczne i odczuwalne efekty wybuchu?
- oślepiający błysk
- wysoka temperatura
- stopione ciała
- poparzenia
- fala uderzeniowa
- napromieniowanie
- choroba popromienna
- rodzenie się dzieci z upośledzeniami
- grzyb dymu i pyłu
Jaką różnicę dostrzegasz między relacjami o zrzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę?
- Pierwsza jest bardziej opisowa i emocjonalna, druga bardziej konkretna, ma charakter informacyjny.
- Pierwsza to przekaz dziennikarski, druga to typowa literatura wspomnieniowa.
- Obie mają charakter propagandowy, nie dostarczają żadnej konkretnej wiedzy.
Kapitulacja Japonii
9 sierpnia 1945 roku do wojny na Dalekim Wschodzie przystąpił także Związek Radziecki. Użycie bomby atomowej i decyzja ZSRR przyspieszyły zakończenie działań. W Mandżurii, Korei i na Sachalinie Japończycy poddali się Armii Czerwonej. 14 sierpnia cesarz ogłosił kapitulację Kraju Kwitnącej Wiśni. Podpisano ją 2 września na pokładzie pancernika Missouri, zakotwiczonego w Zatoce Tokijskiej.
Akt kapitulacji Japonii --- Tokyo Bay --- 2 września 1945 rokuNiniejszym ogłaszamy bezwarunkowe poddanie się Mocarstwom Sprzymierzonym japońskiego cesarskiego sztabu generalnego, wszystkich japońskich sił zbrojnych i wszystkich sił zbrojnych będących pod wpływem japońskim, gdziekolwiek by się znajdowały.
Niniejszym rozkazujemy japońskiemu cesarskiemu sztabowi generalnemu nakazać natychmiast dowódcom wszystkich japońskich sił zbrojnych i wszystkim siłom zbrojnym będącym pod wpływem japońskim, gdziekolwiek by się znajdowały, poddać się bezwarunkowo wraz ze wszystkimi siłami zbrojnymi, podległymi im. [...]
Niniejszym rozkazujemy cesarskiemu rządowi japońskiemu i cesarskiemu japońskiemu sztabowi generalnemu wypuścić natychmiast na wolność wszystkich sojuszniczych jeńców wojennych i osoby cywilne internowane, które obecnie są w rękach japońskich [...].
Akt kapitulacji Japonii – Tokyo Bay – 2 września 1945 roku, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 4, Rzeszów 1996, s. 29.
Do czego zobowiązała się Japonia, podpisując akt kapitulacji?
- Natychmiastowego przerwania działań.
- Bezwarunkowego poddania się.
- Natychmiastowego zwrotu prawowitym właścicielom wszystkich okupowanych terytoriów.
- Natychmiastowego poddania się wojsk japońskich, bez względu na miejsce przebywania.
- Wypuszczenia przez Japończyków jeńców wojennych i przetrzymywanych osób cywilnych.
Akt kapitulacji podpisali gen. Douglas MacArthurgen. Douglas MacArthur (ze strony USA) oraz minister spraw zagranicznych Japonii, Mamoru Shigemitsu. Japonii odebrano wszystkie posiadłości oceaniczne oraz ustalono, że Amerykanie będą okupować Wyspy Japońskie.
Wyjaśnij, korzystając z różnych źródeł wiedzy, dlaczego akt kapitulacji ze strony amerykańskiej podpisywał gen. MacArthur i dlaczego nie odbyło się to na lądzie.
Włosi zaczynają działania
Wojnę w Afryce rozpoczęła armia włoska we wrześniu 1940 roku. Mussolini postanowił z terenu afrykańskich kolonii włoskich (Etiopii, Erytrei i włoskiego Somali) zaatakować Egipt, który znajdował się pod zwierzchnictwem Wielkiej Brytanii. Tym samym miał zamiar przejąć kontrolę nad Kanałem Sueskim.
Wskaż, w której z lektur szkolnych mowa jest o budowie Kanału Sueskiego:
- Ludziach bezdomnych.
- Kamiennych tablicach.
- W pustyni i w puszczy.
Anglicy nie tylko stawili skuteczny opór, ale podjęli też kontrnatarcie, zdobywając wschodnią Libię (z Tobrukiem) oraz włoską Afrykę Wschodnią. Hitler, chcąc odbudować autorytet państw faszystowskich, postanowił udzielić wsparcia sojusznikowi. Na początku 1941 roku wysłał do Afryki tzw. Korpus Afrykański pod dowództwem gen. Erwina Rommlagen. Erwina Rommla. Działania w Afryce przyniosły niemieckiemu generałowi przydomek „Lis Pustyni”. Rommel bowiem nie tylko odzyskał utracone tereny (w maju 1942 roku zdobył m.in. Tobruk), ale także snuł plany zdobycia Egiptu, a następnie opanowania bliskowschodnich pokładów ropy naftowej (w Iraku i Iranie).
Plany opanowania Bliskiego Wschodu i tamtejszych złóż ropy nie powiodły się wojskom niemiecko‑włoskim. W maju i czerwcu 1941 roku wojska brytyjskie stłumiły proniemieckie powstanie w Iraku i opanowały Syrię. Uczyniły to wspólnie z siłami Komitetu Wolnej Francji. Tym samym kraj ten został wyrwany spod zwierzchnictwa rządu w Vichy. We wrześniu 1941 roku Brytyjczycy wspólnie z Rosjanami przejęli kontrolę nad Iranem. Tamtejszy szach o sympatiach proniemieckich został pozbawiony władzy.
Rommel był jednym z najlepszych dowódców niemieckich. Dowiedz się, jakie były okoliczności jego śmierci.
Sukcesy aliantów
Przełomem w działaniach w Afryce była brytyjska ofensywa w 1942 roku pod dowództwem gen. Bernarda Montgomery’egogen. Bernarda Montgomery’ego i przełamanie frontu pod El Alamein. Sukces aliantów był możliwy dzięki dostawom sprzętu amerykańskiego. Bitwa ta odcięła państwom Osi możliwości aprowizacyjne. Wykorzystując bazę na Malcie, Brytyjczycy skutecznie blokowali drogi zaopatrzenia dla faszystowskich armii.
Kolejnym ważnym etapem w zmaganiach afrykańskich było lądowanie 100 tys. żołnierzy wojsk sprzymierzonych (Amerykanów, Brytyjczyków i oddziałów Wolnej Francji) w Algierii i Maroku w listopadzie 1942 (operacja „Torch”). Stacjonujące tutaj francuskie oddziały kolonialne, podporządkowane do tej pory rządowi w Vichy, przeszły na stronę aliantów, a w Algierze ukonstytuował się Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego. W wyniku tych działań usunięto wojska faszystowskie z kontynentu afrykańskiego. Oddziałami sprzymierzonych dowodził w tej operacji amerykański generał Dwight EisenhowerDwight Eisenhower.
Znajdź informację, dlaczego Tobruk jest ważnym miejscem dla Polaków.
Ostatnie walki w Afryce toczyły się o zdobytą przez państwa Osi Tunezję.
Kampania tunezyjska --- 1943Alexander osiągnął na zachodzie linię, z której miał zamiar rozpocząć swe ostateczne uderzenie [...]. 5 maja można było rozpocząć ostateczne natarcie. Już wkrótce mieliśmy rozstrzygające wyniki. Na lewym skrzydle amerykański II korpus z niektórymi jednostkami francuskimi oddziałów „Goumiers” (oddziały złożone z Algierczyków) wspaniale posuwał się do przodu, pokonując po drodze poważne przeszkody i zdobywając 7 maja Bizertę. Na południu brytyjska 1 armia pod dowództwem generała Andersona, wykonując główne zadanie, znalazła się w Tunisie mniej więcej w tym samym czasie, gdy II korpus dotarł do Bizerty.
W ciągu ostatnich dni kampanii tunezyjskiej dwie bitwy lokalne na północy, jedna w brytyjskim pasie działania, druga w amerykańskim, skupiły uwagę całego teatru działań wojennych. Na obu pozycjach istniały niezwykle mocne naturalne warunki obrony, obu zaciekle broniono, obie również miały istotne znaczenie dla ostatecznego zwycięstwa. W brytyjskim pasie natarcia pozycję taką stanowiło wzgórze Longstop. Prawdopodobnie walki o żadną inną miejscowość w Tunezji nie pochłonęły tylu istnień ludzkich co zdobycie tego punktu. W pasie amerykańskim pozycją taką było wzgórze 609, zdobyte w końcu przez 34 dywizję […].
Natychmiast po dokonaniu wyłomu Alexander pospiesznie wysłał jednostki pancerne brytyjskiej 1 armii do przodu poprzez bazę na półwyspie Bon, dokąd, jak przypuszczał, Niemcy będą próbowali się wycofać w celu dokonania ostatecznej próby oporu w stylu Bataanu [półwysep na Filipinach].
Szybka akcja Alexandra przekreśliła ostatnie rozpaczliwe nadzieje nieprzyjaciela, mimo że tysiące jego żołnierzy walczyło jeszcze w rozproszonych grupach na froncie 1 armii. Od tej pory rozpoczęto akcję oczyszczania terenu. Wprawdzie gdzieniegdzie walki trwały do 12 maja, następnego dnia jednak, poza kilkoma niedobitkami w górach, jedynymi żywymi Niemcami w Tunezji byli ci, którzy znaleźli się bezpiecznie za kratkami. Liczba jeńców w samym tylko ostatnim tygodniu kampanii doszła do 240 tys., z czego mniej więcej 125 tysięcy stanowili Niemcy. Wchodziły w to resztki Afrika Korps i szereg innych pierwszorzędnych jednostek niemieckich i włoskich.
Sam Rommel, przewidując widocznie nieunikniony finał i szczerze pragnąc uratować własną skórę, uciekł przed ostateczną klęską. Obalony został mit niezwyciężonego Rommla i hitlerowskiej armii.
Dwight David Eisenhower, Kampania tunezyjska – 1943, [w:] Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 4, Rzeszów 1996, s. 29–30.
Na podstawie powyższej relacji opisz kampanię tunezyjską, która zadecydowała o ostatecznej klęsce wojsk faszystowskich w Afryce Północnej.
Hitler, wiążąc część sił sprzymierzonych w Afryce, opóźniał możliwość ich udziału w działaniach wojennych w Europie. Za koniec walk w Afryce uznaje się maj 1943 roku. Wówczas skapitulowały ostatnie oddziały faszystowskie. Włosi i Niemcy stracili w działaniach wojennych w Afryce Północnej około 1 mln żołnierzy.
Zamiast podsumowania
Wyjaśnij, jakie cele stawiali sobie Japończycy podczas wojny na Pacyfiku. W jakim stopniu je zrealizowali?
Korzystając z mapy oraz informacji z lekcji, sporządź kalendarium japońskich działań w rejonie Pacyfiku.
Uzupełnij tekst, przeciągając odpowiedzi znajdujące się poniżej.
1941, 2 września 1945, Pearl Harbor, trzy, Hiroszimę, Midway, 1937, Nagasaki, Jałcie, Kurylskich
Oś Berlin–Rzym–Tokio powstała w roku ................................. Japonia rozpoczęła wojnę z USA od ataku na ................................ w roku ................................. Sukcesy Japonii w rejonie Pacyfiku trwały do roku 1942, kiedy to Japonia planowała inwazję na kontynent australijski, ale została powstrzymana w bitwie o wyspę ................................. ZSRR nie brał udziału w wojnie z Japonią. Dopiero na konferencji w ................................ w 1945 roku ustalono, że przystąpi do tej wojny w ................................ (słownie) miesiące po zakończeniu działań w Europie. Podjęto też decyzję o przyznaniu ZSRR po wojnie południowej części półwyspu Sachalin oraz Wysp ................................. Amerykanie, aby przyspieszyć zakończenie wojny na Dalekim Wschodzie, zrzucili bomby atomowe, najpierw na ................................, a potem na ................................. Ostatecznie bezwarunkowa kapitulacja Japonii nastąpiła ................................ r. Okupacją Japonii w imieniu władz amerykańskich kierował generał Douglas MacArthur.
Potrafię wyjaśnić, kim byli kamikadze.
Wiem, co wydarzyło się 2 września 1945 roku.
Rozumiem, dlaczego wojna na Dalekim Wschodzie trwała dłużej niż w Europie.