Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rmx3WLusjyQVr
Zdjęcie przedstawia żołnierzy w okopach. Schowani w bunkrze. Wystają tylko czubki ich głów oraz karabiny. Wszyscy skoncentrowani, mają wzrok utkwiony przed siebie.

Legiony Polskie. Wojska polskie u boku ententy

Żołnierze 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich w okopach pod Kostiuchnówką (1916 r.).
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Zamach z 28 czerwca 1914 r. na austriackiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie uruchomił serię zdarzeń, które doprowadziły do wybuchu pierwszej w dziejach wojny o zasięgu globalnym. Po jednej stronie konfliktu stanęły państwa trójporozumienia (ententy): Rosja, Francja i Wielka Brytania, po drugiej zaś państwa centralne: Niemcy i Austro‑Węgry wraz z sojusznikami.

W cieniu Wielkiej Wojny toczył się inny, lokalny spór pomiędzy Polakami z różnych zaborów. Różnice zdań dotyczyły tak fundamentalnych kwestii jak kształt terytorialny przyszłej Polski i jej ustrój. Przejawem tej „wojenki” na wizje i koncepcje było powstawanie rozmaitych polskich formacji militarnych u boku mocarstw, zarówno ententy, jak i państw centralnych. Poróżnieni Polacy stawali w szranki nie tylko na łamach prasy, ale również w walce, na karabiny i bagnety. W tych sporach – politycznym i militarnym – wykuwały się kariery i zażyłe przyjaźnie, które miały niebagatelny wpływ na powojenne losy niepodległego już kraju.

R1AfgAB2MhElZ1
Linia chronologiczna przedstawia wydarzenia. 1914‑1918 Działanie Legionów Polskich: 28 VI 1914 Zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, następcę tronu austro‑węgierskiego, 28 VII 1914 rozpoczęcie I wojny światowej, 3 VIII 1914 utworzenie Pierwszej Kompanii Kadrowej przez J. Piłsudskiego, 1915 wyemigrowanie R. Dmowskiego do Paryża. 26 IV 1915 zawarcie traktatu londyńskiego przez Wielką Brytanię, Francję, Rosję i Włochy, 5 XI 19156 wydanie przez austro- Węgry i Niemcy Aktu 5 listopada, 1917 rewolucja październikowa w Rosji, 1918 koniec I wojny światowej i odzyskanie niepodległości przez Polskę.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Rozstrzygniesz, dlaczego spośród licznych polskich formacji wojskowych walczących na frontach Wielkiej Wojny w pamięci Polaków najbardziej utrwaliły się te związane z Józefem Piłsudskim.

  • Wytłumaczysz, jakie cele, wartości i przekonania stały za decyzjami Polaków o przyłączaniu się do formacji zbrojnych walczących u boku mocarstw.

  • Wyjaśnisz, dlaczego wybory Polaków dotyczące przyłączenia się do walki zbrojnej często obarczone były dramatycznymi następstwami.

  • Wskażesz konsekwencje wydarzeń związanych z tworzeniem polskich formacji wojskowych w późniejszych dziejach Polski międzywojennej.