Rodzina współczesna z pewnością różni się od rodziny tradycyjnej. Nawet jeśli ojciec – głowa rodziny – ma patriarchalne zapędy, to nikt ich już nie traktuje jako normy. Model współczesnej rodziny jest wynikiem ewolucji przebiegającej równolegle do ewolucji kultur i ładu instytucjonalnego współczesnych społeczeństw.

O ile dawniej dominował model patriarchalny (tradycyjny), to obecnie zaczyna się upowszechniać model partnerski. Co nie znaczy, że role i zadania we współczesnej rodzinie są zupełnie wymieszane, niepowiązane z płcią i że we wszystkich rodzinach mężczyzna utracił uprzywilejowaną pozycję. Jednak w znacznej części rodzin nastąpił równościowy podział obowiązków.

Socjologia opisuje zarówno cechy modelowe rodziny, jak i empiryczne różnice, wyjaśniając proces zmiany rodziny i czynniki, które na niego wpływają.