Wszystkie główne siły polityczne Polskiego Państwa Podziemnego stały na stanowisku, że nie ma powrotu do sytuacji sprzed wybuchu wojny i polska gospodarka wymaga gruntownych zmian. W poszczególnych departamentach Delegatury Rządu na Kraj opracowywano programy niezbędnych reform. Ze swoim planem wystąpili również Polska Partia Robotnicza i zrzeszeni w Związku Patriotów Polskich komuniści działający na terenie Związku Sowieckiego.

O przejęciu władzy przez komunistów nie zdecydowało jednak poparcie społeczne dla ich programu, ale protekcja Stalina i bezwzględna rozprawa z instytucjami Polskiego Państwa Podziemnego, przeprowadzona przy pomocy NKWD i Armii Czerwonej. Po ustanowieniu rządów Krajowej Rady Narodowej i Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego komuniści przystąpili do przebudowy polskiej gospodarki. Pierwsze działania podyktowane były względami politycznymi – komuniści starali się pozyskać przychylność części społeczeństwa, dlatego głębokie zmiany, zmierzające do pełnej sowietyzacji polskiej gospodarki, odłożyli na później.