Widmo – Pustelnik – Gustaw – Konrad, czyli polskie wersje bohatera romantycznego w Dziadach Adama Mickiewicza
Bohater Dziadów Adama Mickiewicza przechodzi skrajną ewolucję. W poprzedzającej dramaty balladzie Upiór dominuje atmosfera horroru i niesamowitości. Niewiele wiadomo o Widmie pojawiającym się w II części cyklu utworów - jest milczące, nie opowiada o sobie. Natomiast w IV części Gustaw mówi bardzo dużo, ale tylko o uczuciach. Nie wiadomo, skąd przychodzi i dokąd pójdzie po trzygodzinnej spowiedzi. Podobnie jest z Konradem:
Słowo i czynRację mają ci badacze […], którzy podkreślają ubóstwo literackiej biografii Konrada wpisanej w tekst dramatu. Wiemy, o nim mniej niż o innych, nawet drugorzędnych postaciach sceny więziennej. Ponury, blady, natchnienie miewa, o północy („północ jego godzina”), ma dar wróżebny („o przyszłości, jak Cygan, powiada”) — to niemal wszystkie informacje, jakich dostarcza tekst. Zarazem jednak wiemy o Konradzie niezmiernie dużo i nikomu bodaj nie sprawia trudności duchowa charakterystyka tej postaci. Wszakże duchowa, bowiem cała nasza wiedza o Konradzie płynie z jego monologu i składa się na coś w rodzaju wewnętrznego portretu bohatera.
Źródło: Alina Witkowska, Słowo i czyn, Warszawa 1986, s. 142.
Zapoznasz się z fragmentami poszczególnych dramatów cyklu Dziady (cz. II, IV, III i I) oraz z balladą Upiór.
Scharakteryzujesz postać Widma – Pustelnika – Gustawa – Konrada i omówisz jej ewolucję.
Wyjaśnisz zmianę kreacji bohatera w cyklu Dziadów.
Dostrzeżesz nawiązania bohaterów Mickiewiczowskich do europejskiego modelu indywidualistów romantycznych.