Wybuch wojen perskich był ściśle związany z losami poleis które znajdowały się na zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej. To one jako pierwsze poznały smak niewoli, jako pierwsze także podjęły trud walki o wolność. Ich przeciwnikiem była Persja Cyrusa Wielkiego, który podporządkował sobie miasta małoazjatyckie, oraz Dariusza I Wielkiego, któremu te miasta wydały wojnę zapamiętaną jako powstanie jońskie (499‑494 r. p.n.e.). Pomoc, której udzieliły powstańcom Ateny, mimo że była dość symboliczna, to jednak miała kolosalne znaczenie dla dziejów Grecji właściwej. Wedle tradycji Dariusz I zlecił jednemu ze służących, aby mu, ilekroć zasiądzie do stołu, powtarzał trzy razy: „Panie, pamiętaj o Ateńczykach”. Służący sumiennie wypełnił zadanie.