Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
ReN8BxHQhbFe3
Obraz przedstawia kobietę, w cesarskim stroju i biżuterii, która otoczona jest grupą dworzan. Są to kobiety i mężczyźni. Wszyscy znajdują się w pałacu. Ściany są bogato zdobione freskami i tkaninami. Nieopodal stoi mała fontanna. Cesarzowa trzyma w rękach ozdobną wazę.

Ustrój polityczny i społeczny Bizancjum w V–XI w.

Cesarzowa Teodora wśród dworzan, żona Justyniana Wielkiego (527–565), najwybitniejszego bizantyjskiego cesarza. Mozaika z bazyliki św. Witalisa w Rawennie (VI w.).
Źródło: Petar Milošević, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Bizancjum jest nazwą ukutą przez historyków nowożytnych i pochodzi od starożytnego miasta Byzantion, w miejsce którego cesarz Konstantyn Wielki (306–337) założył Konstantynopol. Ci, których dziś nazywamy Bizantyjczykami, sami nie używali tej nazwy. Mówili o sobie po prostu Romaioi, czyli Rzymianie, a swoje państwo nazywali Basileia ton Romaion – Cesarstwo Rzymian lub zwyczajnie Romania. Wszystkie te terminy pochodzą z języka greckiego, ponieważ byli to Rzymianie posługujący się na co dzień językiem greckim, w odróżnieniu od używających łaciny Rzymian z zachodu. Prześledźmy, jak ewoluował ustrój polityczny i społeczny państwa bizantyjskiego od V w., czyli czasów największej potęgi, przez VII–VIII w., gdy cesarstwo przeżywało kryzys, aż do IX–XI w., kiedy to odbudowało swoją mocarstwową pozycję.

R182BJSsQ2gWF1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia. 395 ostateczne podzielenie imperium Romanum. 565 śmierć Justyniana Wielkiego. 610 objęcie tronu w Bizancjum przez Herakliusza Pierwszego. 717 rozpoczęcie panowania dynastii syryjskiej. 843 zakończenie sporu o stosunek do „ikon”.  1071 bitwa pod Manzikert. 1453 zdobycie Konstantynopola przez Turków osmańskich. 1024 zdobycie Konstantynopola przez krzyżowców.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz ceremoniał obowiązujący na cesarskim dworze.

  • Wyjaśnisz, dlaczego Bizancjum budzi na ogół negatywne skojarzenia.

  • Opiszesz ewolucję polityczno‑społecznego ustroju Bizancjum, która miała miejsce między V a XI w.