Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RRVSPrU5D8p6t
Ilustracja przedstawia kilka osób stanu szlacheckiego stojących i rozmawiających ze sobą. W spotkaniu biorą udział zarówno mężczyźni jak i kobiety. Kobiety ubrane są w elegancki długie suknie, mężczyźni w długie szaty, przepasane pasami do których mają przypięte miecze.

We własnych sprawach sami sobą rządzimy - administracja lokalna w Polsce XIV‑XV w.

Jan Matejko, Szlachta polska 1333–1434, litografia, XIX w.
Źródło: Jan Matejko, bibliotekacyfrowa.pl, tylko do użytku edukacyjnego.

Do kogo miał się zwrócić szlachcic, gdy został napadnięty na drodze? Lub jeśli pokłócił się z sąsiadem o przysłowiową miedzę? Kto miał opiekować się dziećmi i kobietami, kiedy większość szlachty wyruszyła na wyprawę wojenną? I wreszcie kto miał przewodzić tej szlachcie? Nie mógł tego wszystkiego zapewnić król, zwłaszcza w warunkach tak rozległego państwa, jakim w XV w. stała się Polska w unii z Litwą. Od tego byli specjalni urzędnicy i to oni doglądali większości spraw na szczeblu lokalnym.

RYqQm1QXwqlzo1
Linia chronologiczna przedstawiająca wydarzenia między 1374 a 1505 rokiem. 1374 podpisanie przywileju koszyckiego. 14 sierpnia 1385 podpisanie układu w Krewie. 1386 koronowanie Jagiełły na króla Polski. XV wiek podział państwa polskiego na dwie prowincje. 1430 podpisanie przywileju jedlneńskiego. 1434-1444 panowanie Władysława Warneńczyka w Polsce. 1447-1492 panowanie Kazimierza Jagiellończyka w Polsce. 1454 podpisanie przywileju nieszawskiego. 1466 odzyskanie Gdańska przez Polskę. XVI wiek wprowadzenie podziału na starostwa. 1505 uchwalenie konstytucji Nihil novi.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 2.5.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, w jaki sposób efektywnie zarządzać prowincją na przełomie XIV i XV w.

  • Ocenisz znaczenie rozwoju samorządu lokalnego.

  • Scharakteryzujesz, kto mógł zostać urzędnikiem i na jakich zasadach.