Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt
RWlUNpl8s7UA5
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia aparaturę Canberra, stosowaną do identyfikacji oraz pomiarów ilościowych nuklidów gamma i alfa promieniotwórczych otrzymywanych sztucznie w cyklotronie. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Czy można określić przedział, w którym zawiera się wynik pomiaru pośredniego?".

Czy można określić przedział, w którym zawiera się wynik pomiaru pośredniego?

Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, Tomasz Wójcik, licencja: CC BY 4.0.

Czy to nie ciekawe?

Mam wyznaczyć pole powierzchni i objętość stalowego pręta. Znam geometrię i wiem, z jakich wzorów to obliczyć. Muszę tylko zmierzyć długość i średnicę pręta. Na fotografii poniżej pokazuję, jak chcę to zrobić. Długość zmierzę taśmą mierniczą z dokładnością do milimetra, a średnicę suwmiarką, z dokładnością do jednej dziesiątej milimetra.

ROPLYy7UqAyOJ
Rys. a. Na zdjęciu pokazany jest metalowy pręt oraz przyrządy służące do pomiaru jego wielkości geometrycznych. Prezentowany pręt to metalowy walec leżący poziomo na blacie stołu. Do prawego końca pręta przyłożone są wewnętrzne szczęki suwmiarki, służące do pomiaru średnicy. Wzdłuż pręta, od góry rozwinięta jest, żółta miarka budowlana, służąca do pomiaru długości elementu.
Rys. a. Pomiar długości i średnicy stalowego pręta.
Źródło: Leszek Pawlicki, Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.

Powiesz może, że przesadzam z tą dokładnością pomiaru średnicy - dziesięciokrotnie większą niż dokładność pomiaru długości. Nie zgadzam się z taką opinią, a dlaczego – przekonasz się dalej.

Twoje cele

Dzięki lekturze tego tekstu:

  • dowiesz się, co to są pomiary pośrednie i wielkości mierzone pośrednio,

  • objaśnisz różnicę pomiędzy niepewnością pomiarową a maksymalnym odchyleniem wyniku od wartości zmierzonej dla wielkości mierzonej pośrednio,

  • porównasz wpływ niepewności różnych wielkości mierzonych bezpośrednio na maksymalne odchylenie wielkości wyznaczanej pośrednio,

  • obliczysz maksymalne odchylenie dla pola powierzchni bocznej walca oraz dla jego objętości.

Przeczytaj