W wyniku ustaleń Wielkiej Trójki, podjętych przede wszystkim w trakcie konferencji w Teheranie i Jałcie, Polska znalazła się w strefie wpływów Związku Sowieckiego. Zmieniły się jej granice i terytorium, którego zasięg wyznaczały na zachodzie rzeki Odra i Nysa Łużycka, a na wschodzie linia Curzona. W jej skład weszły ziemie należące wcześniej do Niemiec, które potocznie nazywano Ziemiami Odzyskanymi. Z terenów tych na mocy konferencji poczdamskiej zostali wysiedleni Niemcy, a ich miejsce zajęli Polacy repatriowani z Kresów Wschodnich i zmuszeni do opuszczenia swoich domów. Przybywali tam także Polacy z innych rejonów kraju, licząc na polepszenie warunków życiowych.

Podczas konferencji w Jałcie Stany Zjednoczone i Wielka Brytania wyraziły zgodę na utworzenie w Polsce Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej oraz na przeprowadzenie w Polsce wyborów. Sojusznicy uznali także legalność działań NKWD na tyłach Armii Czerwonej, co w rzeczywistości oznaczało zgodę na zniszczenie polskiego podziemia. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, zdominowany przez komunistów, zapoczątkował zmiany, które w krótkim czasie doprowadziły do przejęcia kontroli nad krajem i społeczeństwem.