Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1ewbLBuIOW0V
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia rząd magnesów neodymowych oblepionych opiłkami żelaza. Magnesy neodymowe mają kształt małych pastylek i wytwarzają bardzo silne pole magnetyczne. Zdjęcie przypomina rząd głów z gęstymi, grubymi dredami. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Jak działa i do czego służy spektrometr masowy?".

Jak działa i do czego służy spektrometr masowy?

Źródło: dostępny w internecie: https://pxhere.com/en/photo/1351845 [dostęp 14.05.2022 r.].

Czy to nie ciekawe?

Wiesz zapewne, że izotopy to odmiany atomów tego samego pierwiastka. Różnią się liczbą neutronów w jądrze. Liczba protonów (oznaczona przez Z – liczba atomowa) decyduje o tym, z jakim pierwiastkiem mamy do czynienia, a w szczególności jakie są jego właściwości chemiczne.

Umówiono się, że atom pierwiastka X oznaczamy w następujący sposób: ZAX, gdzie A jest całkowitą liczbą nukleonów w jądrze, czyli sumą liczby protonów i neutronów. Możemy więc mieć dwa izotopy węgla: najczęściej występujący Indeks górny 12C i beta promieniotwórczy Indeks górny 14C (Rys. a.).

R5t3p4lnplAjF
Rys. a. Dwa izotopy węgla: najczęściej występujący 12C i beta promieniotwórczy 14C
Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.

Rekordzistką jeśli chodzi o liczbę izotopów trwałych jest cyna – ma ich aż 10.

Domyślasz się zapewne, że masa atomu węgla Indeks górny 14C jest większa niż węgla Indeks górny 12C. Co więcej, udało się udowodnić to eksperymentalnie a nawet „zważyć” poszczególne atomy, ściślej – jony. Udało się ustalić skład izotopowy każdego pierwiastka. Jak tego dokonano? Opiszemy to w tym e‑materiale.

Twoje cele

W tym e‑materiale:

  • Dowiesz się, jak jest zbudowany najprostszy spektrograf masowy;

  • Zrozumiesz, w jaki sposób wykorzystuje się pola elektryczne i magnetyczne w spektrografie do pomiaru masy jonu;

  • Dowiesz się, co to jest spektrogram pierwiastka.