Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R3n3TqAyXEky4
Ilustracja przedstawia starą kartę pergaminu zapisaną równym, odręcznym pismem. Na karcie znajdują się gdzieniegdzie plamy i załamania papieru.

Uznajemy, potwierdzamy i przyrzekamy. Przywileje szlacheckie

Przywilej koszycki, przechowywany w Bibliotece Czartoryskich w Krakowie.
Źródło: Wikipedia.org, domena publiczna.

17 września 1374 r. do węgierskich Koszyc z niedalekiego Krakowa zjechała się reprezentacja szlachty polskiej, by spotkać się z rezydującym na stałe w Budzie królem Ludwikiem. Cel tego spotkania był wiadomy. Władca chciał zapewnić po swojej śmierci panowanie na tronie polskim jednej ze swoich córek (a miał ich trzy). Problem polegał na tym, że sukcesja kobiet była w Polsce niezgodna z literą prawa. Szlachta była skłonna pójść na kompromis, ale w zamian za pewne ustępstwa ze strony króla. W tych okolicznościach został wydany pierwszy w dziejach Polski przywilej generalny – obejmujący cały stan szlachecki.

RmZiy5Ljdv6Kk1
Linia chronologiczna przedstawiająca wydarzenia między 1138 a 1573 rokiem.  1138‑1320 – rozbicie dzielnicowe Polski. 1346 – wydanie statutów wiślickich.  1370 – zajęcie tronu polskiego przez Ludwika Węgierskiego.  1374 – spisanie przywileju koszyckiego.  1388 – wydanie przywileju piotrowskiego.  1422 – wydanie przywileju czerskiego.  1425 – sformułowanie przywileju jedlneńsko‑krakowskiego.  1496 – wydanie statutu piotrkowskiego.  1505 - uchwalenie konstytucji sejmowej Nihil novi.  1573 – wydanie artykułów henrykowskich.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz znaczenie powiedzenia Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie.

  • Przedstawisz drogę szlachty do dominującej pozycji w Rzeczypospolitej.

  • Ocenisz politykę króla i szlachty według ustalonych wcześniej kryteriów.