Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rtg83a8TSdvwo
Zdjęcie przedstawia szeroką ulicę. Po lewej stronie widać radziecki czołg T-34-85. Na ulicy stoją ludzie z rowerami, przyglądają się czołgowi.

Kamienie przeciw czołgom. Powstanie berlińskie (1953)

Radziecki czołg T-34-85 w Berlinie Wschodnim podczas powstania czerwcowego.
Źródło: Bundesarchiv, B 145 Bild-F005191-0040/Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

„Powstanie wyparte” – tak historyk Krzysztof Ruchniewicz nazwał wydarzenia w komunistycznej Niemieckiej Republice Demokratycznej z 1953 r. Wówczas mieszkańcy NRD masowo zbuntowali się przeciwko komunistycznej władzy i tylko brutalna sowiecka interwencja ocaliła reżim komunistów przed upadkiem. „Wśród Polaków to powstanie w ogóle nie funkcjonuje. Przykładamy dużą wagę do tradycji powstań i walki o niepodległość – posłużę się wręcz sloganem »za waszą i naszą wolność« – ale powstanie w NRD w żaden sposób nie utkwiło w polskiej pamięci zbiorowej” – przekonywał Ruchniewicz. Za „wyparcie” powstania odpowiedzialne są polskie władze komunistyczne, które jak ognia obawiały się powtórki scenariusza wschodnioniemieckiego nad Wisłą. Z kolei dla Niemców powstanie z 1953 r. stanowi niezwykle ważne wydarzenie - symbol tradycji wolnościowych oraz przykład solidarności w walce o wolność, demokrację i praworządność. Powstanie niemieckie jednakże zdecydowanie na pamięć Polaków zasługuje. Był to bowiem pierwszy – na tak ogromną skalę – zryw społeczny przeciwko komunistycznej władzy w bloku państw zależnych po II wojnie światowej od ZSRS.

R1B2rBIoDhL311
Linia chronologiczna prezentująca wydarzenia między 1947 a 1964.  1947 – rozpoczęcie zimnej wojny.  1949 – podzielenie Niemiec na NRD i RFN.  5 marca 1953 – śmierć Stalina.  9 marca 1953 – pogrzeb Stalina.  16‑17 czerwca 1953 – powstanie antykomunistyczne w Berlinie Wschodnim.  28‑30 czerwca 1956 – strajki w Polsce. Poznański Czerwiec.  23 października 1956 – 10 listopada 1956 – powstanie węgierskie.  1958‑1964 – Chruszczow premierem ZSRS.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Dowiesz się, dlaczego wschodni Niemcy z NRD mieli dość komunistycznej władzy zaledwie po kilku latach od jej ustanowienia.

  • Rozstrzygniesz, czy powstańcy berlińscy mieli szansę wygrać.

  • Wyobrazisz sobie, że jesteś scenarzystą filmu dokumentalnego dla młodzieży o wydarzeniach z 1953 r.

  • Przeprowadzisz „research” – zbierzesz relacje świadków, zgromadzisz fotografie, zastanowisz się nad tytułami poszczególnych odcinków.

  • Wyjaśnisz, jakie znaczenie miało powstanie berlińskie z 1953 r.