Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RZGGXO9sw4tC7
Obraz przedstawia Pałac na Wodzie. Należy on do najpiękniejszych dzieł w stylu wczesnego klasycyzmu. Widoczna fasada południowa ukończona została w roku 1784. Od 1918 roku pałac jest własnością Rzeczypospolitej. Spalony w roku 1944 i po powstaniu przygotowany do wysadzenia w powietrze. Odbudowany w latach 1948-1960. Z prawej strony amfiteatr, zbudowany przez Jana Chrystiana Kamsetzera w roku 1790 na wzór antycznego teatru w Herculanum. Na obrazie widoczny jest pałac, zatoka, drzewa w parku. Na brzegu jeziora spacerują ludzie. Część z nich pływa łodzią po wodzie. W oddali widać zacumowane łodzie.

Kultura epoki stanisławowskiej. Mecenat królewski

Łazienki Królewskie w Warszawie.
Źródło: Zygmunt Vogel (1764–1826), XVIII w., akwarela, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Typowo oświeceniowe inicjatywy oświatowe, kulturalne i naukowe, podejmowane jeszcze za panowania Sasa, przyniosły owoce w epoce stanisławowskiej – wraz z wkroczeniem w życie pokolenia szlachty, które wychowało się już w nowym duchu. Ważną rolę odegrał sam król Stanisław August Poniatowski, który rozwinął instytucję mecenatu – na swoim dworze utrzymywał artystów i architektów, z jego inicjatywy powstał choćby Teatr Narodowy czy propagujący idee oświeceniowe tygodnik „Monitor”. Dla władcy działalność edukacyjna i kulturalna były sposobem wpływania na mentalność poddanych.

R1dBEuKHG8FIZ1
Linia czasu przedstawia: 6 IX 1764 elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski,  1765 założenie czasopisma „Monitor”, 1765 powstanie w Warszawie Teatru Narodowego, 1770 zorganizowanie pierwszych „obiadów czwartkowych”, 1722 I rozbiór Polski, 1733 wprowadzenie reform w szkolnictwie, 1774 powstanie „Gazety Warszawskiej”, 1793 II rozbiór Polski
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz mecenat króla Stanisława Augusta i jego działalność w dziedzinie kultury.

  • Przedstawisz znaczenie Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.

  • Wymienisz ważne dzieła polskiego oświecenia.