Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
RMvWKNC91UP1311
namiot Źródło: LHOON, licencja: CC BY-SA 2.5.
LHOON, licencja: CC BY-SA 2.5
1
Ćwiczenie 1
RweDWIbA4G51Q1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Przekształć równoważniki zdań, oznaczone w poprzednim ćwiczeniu, w zdania pojedyncze. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.

Zapamiętaj!

Wypowiedzenie to grupa wyrazów połączonych ze sobą znaczeniowo i dopasowanych pod względem formy, które przekazują zrozumiałą informację, np. Sławek mieszka na wsi. Kupię chleb. Tak!

Równoważnik zdania to taki typ wypowiedzenia, który nie zawiera czasownika w formie osobowej, np. Ciężko mi. Za godzinę przed szkołą.

Zdanie to taki typ wypowiedzenia, które zawiera czasownik (bądź czasowniki) w formie osobowej, np. Mama mnie bardzo kocha*.*

Zdanie pojedyncze to zdanie, które zawiera jedno orzeczenie, np. To jest namiot. Spotkamy się przed szkołą.

Zdanie złożone zawiera więcej niż jedno orzeczenie, np. Joachim przyniósł koc, który miał mnóstwo dziur. Marek przyszedł wcześniej, żeby przygotować stoły i krzesła dla gości.

Pamiętaj, że każde wypowiedzenie zaczynamy wielką literą i kończymy kropką, wykrzyknikiem, znakiem zapytania lub wielokropkiem.

R7kJ4dber07S01
Ćwiczenie 3
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1Tjva7nToA491
Ćwiczenie 4
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RuqKIsT5FrPfE1
Ćwiczenie 5
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R13i0e6jp2P3z1
Ćwiczenie 6
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1Uev7ohj6OLS1
Ćwiczenie 7
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8

Zapiszcie sentencje z poprzedniego zadania w zeszycie. Zastanówcie się, jak można je rozumieć. Porozmawiajcie o tym w klasie.

Ćwiczenie 9

W poprzednim ćwiczeniu znajdź sentencję, która jest równoważnikiem zdania, stworzył ją najmłodszy spośród wymienionych twórców, Polak żyjący w XX wieku. Przekształć ten równoważnik zdania na zdanie pojedyncze lub złożone. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.

1
Ćwiczenie 10
RZQMlTn9iCcGm1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Wykorzystując podane w podpowiedzi informacje gramatyczne, ustal, z jakiego utworu pochodzą poprawione przez ciebie wypowiedzenia z poprzedniego ćwiczenia.

Podpowiedź:

  • zdanie złożone z dwóch zdań składowych – „Zemsta”, Aleksander Fredro

  • zdanie pojedyncze – „Przyjaciele”, Ignacy Krasicki

  • równoważnik zdania – „Ogólniki”, Cyprian Norwid

  • zdanie złożone z trzech zdań składowych – „Pani Twardowska”, Adam Mickiewicz

Zapamiętaj!

W zależności od celu wypowiedzi rozróżniamy trzy rodzaje wypowiedzeń (zdań i równoważników zdań):

  • oznajmujące – kiedy kogoś o czymś informujemy, np. Czekam na łące.

  • rozkazujące – kiedy rozkazujemy komuś, prosimy o coś, np. Przyjrzyj się biedronce.

  • pytające – kiedy pytamy o coś lub o kogoś, np. Czy widzisz drzewa kwitnące?

Jeśli chcemy wyrazić silne emocje, każde wypowiedzenie możemy zakończyć wykrzyknikiem. Nazywamy je wtedy wykrzyknikowym. Oto przykłady:

Wstałem! - wypowiedzenie oznajmujące wykrzyknikowe,

Skończ z tym! - wypowiedzenie rozkazujące wykrzyknikowe,

Naprawdę?! - wypowiedzenie pytające wykrzyknikowe.

1
Ćwiczenie 12
R1OzukiXPF8gA1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.