Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Łamanie praw człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IV. Prawa człowieka i ich ochrona.

Uczeń:

5) pozyskuje w środkach masowego przekazu (między innymi na stronach organizacji pozarządowych broniących praw człowieka) informacje o przypadkach naruszania praw człowieka w państwach demokratycznych i przygotowuje analizę na ten temat;

7) wykazuje różnice w przestrzeganiu praw człowieka w państwie demokratycznym i niedemokratycznym; przedstawia problem łamania praw człowieka w wybranym państwie niedemokratycznym.

Zakres rozszerzony

XII. Prawa człowieka i ich ochrona międzynarodowa.

Uczeń:

8) pozyskuje informacje o przypadkach potwierdzonego naruszenia praw lub wolności człowieka w Rzeczypospolitej Polskiej; pisze wystąpienie publiczne w tej sprawie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje przyczyny naruszania praw człowieka we współczesnym świecie;

• klasyfikuje przykłady naruszeń według zaproponowanych przyczyn;

• ocenia rolę prawa państwowego w ochronie praw człowieka;

• wyjaśnia skutki naruszeń dla zachowania norm społecznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• lekcja odwrócona;

• mapa myśli;

• praca z mapą.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie zostali poproszeni o przygotowanie informacji na temat naruszania praw człowieka. Powinni przygotować po jednym przykładzie z każdego kontynentu.

2. Na początku lekcji klasa zostaje podzielona na grupy. Każda z grup ma się zastanowić nad przyczynami naruszania praw człowieka.

3. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Przedstawiciele każdej z grup proszeni są o przygotowane przez grupę pomysły dotyczące przyczyn naruszeń. Wybrana osoba zapisuje je na tablicy i uczniowie tworzą mapę myśli.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywną mapę świata i prosi uczniów, aby zaznaczyli miejsca, gdzie dochodzi do naruszeń. Każda osoba, która zaznacza państwo, proszona jest o podanie przykładu.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie proszeni są o podanie przyczyn konkretnych przykładów naruszania praw człowieka.

2. Wybrana osoba przedstawia państwa, w których jest najwięcej przykładów naruszania praw człowieka.

3. Uczniowie próbują ocenić, dlaczego w tych właśnie państwach rządy prowadzą taką politykę.

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się i napisali krótką pracę na temat skutków naruszeń dla funkcjonowania poszczególnych społeczeństw.

Materiały pomocnicze:

Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka, [w:] Księga Jubileuszowa Rzecznika Praw Obywatelskich, t. II, red. Marek Zubik, Warszawa 2008.

Amnesty International, Japonia: 40 lat w celi śmierci, amnesty.org.pl.

Amnesty International, Kara śmierci: Chiny muszą ujawnić „groteskowy” poziom stosowania kary śmierci, amnesty.org.pl.

Amnesty International, Wolność słowa, amnesty.org.pl.

Polska Fundacja dla Afryki, Brak edukacji, brak szansy, pomocafryce.org.

Dyskryminacja kobiet w Japonii i Arabii Saudyjskiej, brief.outride.rs.

Fundacja Dzieci Afryki, Ludobójstwo, w które nie uwierzył świat, dzieciafryki.com.

Obszar poza prawem: Czy więzienie Guantanamo po 15 latach istnienia zostanie zamknięte?, pl.sputniknews.com.

Piotr Krajewski, Prawo do życia w zdrowym i bezpiecznym środowisku naturalnym, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 13 (2015) 3.

Bożena Granowska, Tadeusz Jasudowicz, Michał Balcerzak, Maciej Lubiszewski, Rafał Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, „Podręcznik dla studentów prawa, administracji i europeistyki”, Toruń 2010.

Mariusz Jabłoński, Sylwia Jarosz‑Żukowska, Prawa człowieka i systemy ich ochrony. Zarys wykładu, Wrocław 2010.

Katarzyna Jasikowska, Edukacja na rzecz globalnego obywatelstwa: historia idei i wybrane współczesne problemy, „Kultura – Historia – Globalizacja” 2013, nr 14.

UNICEF, Małe dzieci, wielkie wojny, unicef.pl.

Deklaracja Praw Człowieka w Islamie, Uniwersytet w Minnesocie, hrlibrary.umn.edu.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat może zostać wykorzystany jako element ilustrujący naruszanie prawa człowieka wraz z przykładami uczniowskimi.