Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Rodzaje i przykłady ładów międzynarodowych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

1) rozróżnia typy ładów międzynarodowych (monocentryczny, dwubiegunowy, policentryczny), odwołując się do historii XX i XXI wieku; przedstawia na przykładach znaczenie supermocarstw dla funkcjonowania tych ładów.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje przyczyny powstawania ładów międzynarodowych;

• charakteryzuje różne typy ładów międzynarodowych;

• prognozuje możliwe scenariusze przyszłego ładu międzynarodowego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• jigsaw;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• markery, flipcharty lub szary papier.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Nauczyciel weryfikuje wiedzę uczniów na temat środowiska międzynarodowego, roli państwa w stosunkach międzynarodowych. Uczniowie poproszeni są o scharakteryzowanie znaczenia państw w zależności od potencjału ludnościowego, militarnego czy gospodarczego.

2. Rozpoczyna się burza mózgów – uczniowie mają podawać wszystkie skojarzenia z pojęciem ładu międzynarodowego.

3. Na tej podstawie stworzona jest definicja. Można ją skonfrontować z definicją z e‑materiału.

Faza realizacyjna

1. Klasa podzielona jest na pięć, w miarę możliwości, równolicznych grup. Każda z nich dostaje za zadanie przygotowanie charakterystyki jednego z historycznych ładów międzynarodowych.

2. Składy grup zostają zmienione tak, aby w każdej z tych nowych znalazła się jedna osoba reprezentująca pierwotną grupę. W nowych grupach uczniowie tworzą prezentacje multimedialne, w których znajdą się charakterystyki historycznych ładów międzynarodowych.

3. Uczniowie jednej z grup poproszeni są o przedstawienie przygotowanej prezentacji. Pozostałe grupy mają prawo do uzupełnienia. Prezentacje zrobione przez inne drużyny powinny być ocenione przez nauczyciela po lekcji.

4. Nauczyciel prowokuje dyskusję na temat współczesnych stosunków międzynarodowych i prosi uczniów o scharakteryzowanie współczesnego ładu międzynarodowego.

Faza podsumowująca

1. Wybrana osoba poproszona jest o podsumowanie dyskusji i zaproponowanie zakończenia prezentacji charakterystyką ładu pozimnowojennego.

2. Przedstawione zostają współczesne teorie na temat ładu międzynarodowego w budowie.

Praca domowa:

Uczniowie poproszeni są o zaproponowanie możliwych scenariuszy przyszłego ładu międzynarodowego, w formie pisemnej, ze wskazaniem decyzyjnych podmiotów.

Materiały pomocnicze:

Agnieszka Bógdał‑Brzezińska, Ład międzynarodowy w perspektywie historycznej. Od XVIII do XX wieku - próba rekapitulacji, [w:] Tendencje i procesy rozwojowe współczesnych stosunków międzynarodowych. Księga jubileuszowa z okazji 40‑lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

Samuel Huntington, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 1997.

Henry Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 1996.

Tomasz Okraska, Ewolucja unipolarnego systemu międzynarodowego i jej implikacje dla bezpieczeństwa narodowego, reasearchgaet.net.

Fareed Zakaria, Koniec hegemonii Ameryki, Warszawa 2009.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja może zostać wykorzystana przy podsumowaniu pracy uczniów lub w momencie rozpoczęcia dyskusji nad przyszłym ładem.