Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Wpływ filozofii antycznej na średniowieczną

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Zdefiniujesz, czym są patrystyka i scholastyka.

• Poznasz głównych przedstawicieli filozofii chrześcijańskiej.

• Przeanalizujesz wpływ filozofii antycznej na średniowieczną.

• Uzasadnisz twierdzenie głoszące, że rozwój filozofii to proces ciągły.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przedstawia główne założenia patrystyki i scholastyki;

• zna czołowych przedstawicieli patrystyki i scholastyki;

• wyjaśnia różnice w myśli scholastycznej i patrystycznej;

• analizuje wpływ filozofii antycznej na średniowieczną;

• wyjaśnia twierdzenie głoszące, że rozwój filozofii to proces ciągły.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• drama;

• prezentacja multimedialna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami z sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie indywidualnie szukają informacji na temat przedstawicieli scholastyki i patrystyki. Wiedzę zdobytą przed lekcją uczniowie wykorzystają w pracy metodą dramy.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie najważniejsze nurty w filozofii antycznej. Prezentacja odpowiedzi na forum klasy.

Faza realizacyjna:

1. Drama. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Przedstawia tematykę dram:
   – grupa 1.: Manifest przedstawicieli patrystyki;
   – grupa 2.: Manifest przedstawicieli scholastyki.
   Następnie objaśnia zasady metody. Z każdej grupy uczniowie wybierają przedstawicieli, którzy wcielą się w rolę głównych reprezentantów danego nurtu. Pozostali uczniowie zadają im pytania, które mają na celu pogłębienie świadomości, czym dany nurt jest. Następnie uczniowie przedstawiają swoje scenki.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel udostępnia uczniom materiał z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Odczytanie poleceń do multimedium:
   – Poniższa prezentacja ukazuje przykłady wpływów myśli antycznej na doktryny dwóch spośród największych filozofów chrześcijańskich. Przeanalizuj jej treść. Zastanów się, jak daleko zaszły poszczególne reinterpretacje konkretnych idei greckich filozofów.
   – Ponownie przeanalizuj załączoną prezentację. Zastanów się, jakie elementy filozofii św. Augustyna i św. Tomasza (pomimo tak dalekich różnic pomiędzy nimi) pozostają tożsame.
   Uczniowie pracują w parach. Omówienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Jako formę podsumowania uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia 1‑4.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia 5‑8.

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.