Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Struktura sądownictwa administracyjnego w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy.

Uczeń:

8) wyjaśnia rolę sądownictwa administracyjnego w kontroli decyzji władz; przedstawia strukturę Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego rolę w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje rolę sądownictwa administracyjnego w kontroli decyzji władz;

• analizuje strukturę Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego rolę w Rzeczypospolitej Polskiej;

• przedstawia strukturę sądownictwa administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda układanki;

• rozmowa nauczająca;

• analiza materiałów źródłowych;

• rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie proszeni są o wyjaśnienie:

• w jakich okolicznościach może dochodzić do konieczności rozstrzygania spraw za pośrednictwem sądów administracyjnych;

• jakich kwestii dotyczyć będą sprawy rozpatrywane przez sądy administracyjne.

W razie potrzeby nauczyciel naprowadza uczniów na właściwie odpowiedzi, przypominając im materiał z innych lekcji (np. o gałęziach prawa lub strukturze administracji rządowej i samorządowej).

Faza realizacyjna

1. Uczniowie pracują w grupach „eksperckich”. Każda z grup analizuje jedno z zagadnień:

• zadania i właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych;

• organizacja działania i zadania organów wojewódzkich sądów administracyjnych;

• funkcje Naczelnego Sądu Administracyjnego, zadania i organizacja działania jego organów;

• zakres spraw rozpatrywanych przez sądy administracyjne;

• zasady postępowania sądowoadministracyjnego (praca ze schematem interaktywnym).

Zadaniem każdej z grup jest analiza materiału i ustalenie, czego i jak należy w obszarze przydzielonego zagadnienia nauczyć pozostałych uczniów w klasie. Każdy członek grupy musi opanować wiadomości w stopniu wystarczającym, by przedstawić je reszcie klasy.

2. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie dzielą się ponownie na grupy w taki sposób, że w skład każdego nowego zespołu wchodzi przynajmniej po jednym członku każdej z grup „eksperckich”. Przedstawiciele ci kolejno relacjonują, czego nauczyli się na poprzednim etapie pracy. Można polecić grupie zadanie zbierające wszystkie te informacje.

3. Eksperci wracają do swoich grup i konfrontują zdobytą całościową wiedzę. Sprawdzają, czy wszyscy nauczyli się wszystkiego, rozwiązując ćwiczenia interaktywne i wzajemnie weryfikując poprawność rozwiązań.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja na temat: „Znaczenie sądownictwa administracyjnego w demokracji. Czemu służy sądowa kontrola administracji? Jakie konsekwencje dla funkcjonowania państwa i jednostki miałaby sytuacja, w której nie byłoby takiej możliwości?”.

Chętne/wybrane osoby przedstawiają wnioski z dyskusji.

Praca domowa:

Poszukaj wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w dowolnej sprawie, np. w bazie orzeczeń NSA: nsa.gov.pl.

Po przeanalizowaniu wyroku wraz z jego uzasadnieniem opisz chronologicznie „drogę”, jaką przeszła ta sprawa, czego dotyczyła i jak się toczyła – od stanu faktycznego do wyroku NSA. Swoją odpowiedź zawrzyj w uporządkowanych punktach.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Robert Suwaj, Sądowa kontrola działań administracji publicznej jako przejaw judycjalizacji postępowania administracyjnego, „Studia Prawnoustrojowe”, 2009, nr 9.

Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 25 kwietnia 2003 r. w sprawie utworzenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat interaktywny może być wykorzystany przez uczniów jako inspiracja do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.