Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Przyczyny i skutki zmian społecznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

III. Struktura społeczna i problemy społeczne.

Uczeń:

1) podaje przykłady i wyjaśnia uwarunkowania pionowej i poziomej ruchliwości społecznej;

4) przedstawia strukturę warstwową współczesnego społeczeństwa polskiego;

6) porównuje skalę nierówności społecznych w Rzeczypospolitej Polskiej i wybranym państwie, wyjaśniając związek między nierównościami społecznymi a nierównością szans życiowych;

8) przedstawia przyczyny i skutki konfliktu społeczno‑ekonomicznego w wybranym państwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • definiuje pojęcie zmiany społecznej;

  • analizuje zachodzące w społeczeństwach zmiany na wybranym przykładzie;

  • ocenia skutki zmian społecznych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • metoda kuli śnieżnej;

  • burza mózgów;

  • analiza przypadku z wykorzystaniem metaplanu;

  • rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie poznają definicję zmiany społecznej – metoda kuli śnieżnej.

3. Uczniowie w parach ustalają definicję zmiany społecznej, zapisują na karteczce, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją. Na koniec wspólnie decydują i wybierają definicję spośród zaproponowanych.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem i wykonują ćwiczenia do multimedium.

2. Uczniowie dzielą się na pięć grup, zapoznają się z wylosowanymi przypadkami (materiał pomocniczy nr 1), a następnie wypełniają karty pracy (metaplan – materiał pomocniczy nr 2). Efekty pracy przedstawiają na forum wybrane osoby z poszczególnych grup.

3. Następuje rozmowa nauczająca na temat zmian społecznych, jakie zaszły w Polsce i innych krajach w wyniku pandemii koronawirusa. Uwagę zwraca się także na skutki tych zmian, szczególnie na to, czy pojawiły się lub powiększyły się nierówności i jakie. Na koniec uczniowie oceniają te zmiany. Wybrana osoba przedstawia wnioski z rozmowy.

4. Uczniowie zapoznają się z teoriami zmian społecznych i wypełniają e‑ćwiczenia 2, 3 i 4.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie kończą zdanie „W zmianie społecznej najważniejsze jest…”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe e‑ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

1. Materiały dla grup:

A. Epidemia koronawirusa a Wielka Brytania

1
Koronawirus w Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy ponad 100 zgonów jednego dnia

Po raz pierwszy od początku epidemii koronawirusa liczba stwierdzonych w ciągu jednego dnia zgonów przekroczyła 100. Informację przekazały brytyjskie służby medyczne. Z najnowszych danych wynika, że dotychczas w Wielkiej Brytanii zostało przeprowadzonych ponad 104 tys. testów, z których 11568 potwierdziło zakażenie koronawirusem. W ciągu jednego dnia zmarło ponad sto osób, podnosząc bilans ofiar śmiertelnych z 475 do 578. Stan kolejnych 163 pacjentów lekarze określają jako poważny lub ciężki. W wygłoszonym w poniedziałek 23 marca [2020 – przyp. autora] komunikacie brytyjski premier przekazał, że obywatele mogą wychodzić z domu tylko w pilnych sprawach, tzn. do pracy, której nie można wykonywać zdalnie, a także do sklepu po zakupy spożywcze oraz do apteki. Ponadto obywatele mogą raz dziennie wyjść na spacer, by pobiegać lub poćwiczyć na powietrzu. Dopuszczalne są także spacery z psami. Premier zapowiedział wówczas również wprowadzenie zakazu gromadzenia się w grupach większych niż liczące dwie osoby, o ile nie mieszkają razem, a także odwołanie wszystkich uroczystości, takich jak chrzciny, komunie święte czy śluby. Wyjątek stanowią pogrzeby. – Jeśli nie będziecie przestrzegać zasad, policja będzie mieć możliwość egzekwowania prawa, w tym karać grzywną – dodał Boris Johnson. Szef brytyjskiego rządu zachęcił również do robienia zakupów przez internet, aby w ten sposób wesprzeć brytyjską gospodarkę.

1 Źródło: Koronawirus w Wielkiej Brytanii. Po raz pierwszy ponad 100 zgonów jednego dnia, 26.03.2020 r., dostępny w internecie: zdrowie.wprost.pl [dostęp 27.03.2020 r.].

B. Epidemia koronawirusa a Czechy

1
Maciej Nycz Czechy: Przedłużono ograniczenia wdrożone w ramach walki z koronawirusem

Rząd Czech zdecydował o przedłużeniu do 1 kwietnia ograniczeń związanych z opuszczaniem miejsc zamieszkania, o zamknięciu barów, restauracji, szkół i zmian w funkcjonowaniu niektórych sklepów oraz służb. Pierwotnie restrykcje wdrożone w ramach walki z koronawirusem miały obowiązywać do wtorku. Czeski rząd przedłużył regulacje dotyczące zamkniętych szkół, części sklepów i obowiązku zasłaniania ust i nosa za pomocą maseczek, chust lub szalików. Do 1 kwietnia przedłużone zostały też ograniczenia w poruszaniu się osób. Rząd dodatkowo uznał, że osoby pracujące za granicą, przede wszystkim w Niemczech i w Austrii, muszą tam pozostać przez trzy tygodnie, a jeżeli wrócą do Czech, muszą przejść dwutygodniową kwarantannę. Ta regulacja wejdzie w życie w czwartek rano. Podjęto też decyzję o wprowadzeniu skróconego czasu pracy w firmach, które zostały dotknięte ograniczeniami związanymi z epidemią. Budżet wypłaci im od 50 do 80 proc. płacy pracownika. Regulacja ma ograniczyć skutki koronawirusa na rynku pracy. Sens programu polega na tym, żeby firmy nie zwalniały pracowników – powiedziała minister pracy Jana Malaczova.

2 Źródło: Maciej Nycz, Czechy: Przedłużono ograniczenia wdrożone w ramach walki z koronawirusem, 23.03.2020 r., dostępny w internecie: rmf24.pl [dostęp 27.03.2020 r.].

C. Epidemia koronawirusa a Włochy

1
BMK Czy można wyrzucić śmieci? Rząd tłumaczy Włochom, co mogą, a czego nie

Włoskie media podkreślają, że po tym, gdy w całym kraju wprowadzono znaczne ograniczenia poruszania się zarówno samochodem, jak i na piechotę, zapanował informacyjny chaos. Wielu Włochów nie wie, jakie zachowania są dozwolone, i w jakich okolicznościach mogą wyjść z domu, skoro w dekrecie rządowym mowa jest tylko o przyczynach związanych z pracą, zdrowiem i pilnymi potrzebami. Jedna z dziennikarek telewizji RAI ujawniła na konferencji prasowej w siedzibie Obrony Cywilnej, że przed północą została zatrzymana do kontroli przez policję, gdy z mężem wyszła na spacer z psem. Funkcjonariusze powiedzieli jej, że z psem może wyjść tylko jedna osoba. Szereg wyjaśnień w związku z nieścisłościami dekretu i wątpliwościami przedstawiła Kancelaria Premiera. Potwierdziła, że można wyjść z domu, by wynieść śmieci i iść lub pojechać na zakupy do centrum handlowego, sklepu i kiosku z gazetami czy apteki. Tylko one otwarte są we Włoszech do 25 marca [2020 r. – przyp. autora].

3 Źródło: BMK, Czy można wyrzucić śmieci? Rząd tłumaczy Włochom, co mogą, a czego nie, 13.03.2020 r., dostępny w internecie: forbes.pl [dostęp 27.03.2020 r.].

D. Epidemia koronawirusa a Hiszpania

1
PAP Koronawirus w Hiszpanii. Ponad 500 ukaranych grzywną za nieprzestrzeganie ograniczeń

Ograniczenia w wychodzeniu z domów zostały wprowadzone na terenie całej Hiszpanii w niedzielę rano na podstawie ogłoszonego przez rząd stanu zagrożenia epidemicznego. Nakazuje on obywatelom pozostanie w domach z wyjątkiem uzasadnionych przypadków, kiedy wyjście na ulice jest niezbędne. Do takich sytuacji zalicza się m.in. konieczność udania się do pracy, apteki, banku, sklepu lub wyprowadzenia psa na spacer. Obywatele, którzy zlekceważą restrykcje związane ze stanem zagrożenia epidemicznego, mogą zostać ukarani grzywną w wysokości od 100 do 600 euro. W przypadku firm i stowarzyszeń kara może sięgnąć nawet 600 tys. euro. We wtorek SemicyucSeeiuc, organizacje zrzeszające pracowników oddziałów intensywnej terapii w szpitalach Hiszpanii, przedstawiły swoje analizy, z których wynika, że lekceważenie środków mających spowolnić rozprzestrzenianie się epidemii koronawirusa może doprowadzić w tym kraju do eksplozji choroby oraz wysokiej liczby zgonów, szacowanej na 36‑87 tysięcy.

4 Źródło: PAP, Koronawirus w Hiszpanii. Ponad 500 ukaranych grzywną za nieprzestrzeganie ograniczeń, 18.03.2020 r., dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 27.03.2020 r.].

E. Epidemia koronawirusa a Niemcy

1
PAP Niemcy wprowadzają nowe ograniczenia z powodu epidemii koronawirusa

Poruszanie się poza domem w pojedynkę lub maksymalnie w parach, obowiązek utrzymywania minimum 1,5 metra odstępu i zamknięcie restauracji to nowe zasady obowiązujące w Niemczech w związku z epidemią koronawirusa – ogłosiła w niedzielę kanclerz Angela Merkel. Od niedzieli ulicami niemieckich miast poruszać można się tylko w pojedynkę lub parami – poinformowała szefowa niemieckiego rządu podczas konferencji prasowej. Restrykcje, które obowiązywać będą w całym kraju przez co najmniej dwa tygodnie, nie dotyczą rodzin i członków tego samego gospodarstwa domowego; osoby te nadal mogą wspólnie wychodzić z domu. Osoby poruszające się po mieście muszą zachowywać co najmniej 1,5 metra odstępu od innych. Merkel podkreśliła, że jest to najważniejsza zasada, bo przy jej zachowaniu „możliwość zakażenia spada do zera”. Również przedsiębiorstwa będą musiały wprowadzić ją dla swoich pracowników i gości. Kanclerz poinformowała także o całkowitym zamknięciu restauracji, choć nadal będzie możliwa sprzedaż posiłków na wynos i z dowozem. Dodatkowo oprócz wielu sklepów i lokali, które są już zamknięte na mocy wcześniejszych decyzji, obecnie również salony fryzjerskie, kosmetyczne, studia tatuażu i salony masażu będą musiały zaprzestać działalności.

6 Źródło: PAP, Niemcy wprowadzają nowe ograniczenia z powodu epidemii koronawirusa, 22.03.2020 r., dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 27.03.2020 r.].

2. Karta pracy:

Na podstawie załączonych materiałów źródłowych wypełnijcie kartę pracy.

Jak jest?

Jak powinno być?

Jakie są przyczyny tego stanu rzeczy?

Co należy zrobić, aby było tak, jak powinno być?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie na podstawie multimedium mogą wykonać mapę myśli.