Autor: Karolina Stojek‑Sawicka

Temat: Sam Wiekuisty zwrócił Polakom zwycięskie znaki. Przemysł II i Przemyślidzi na tronie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje okoliczności koronacji Przemysła II, a następnie Wacława II;

• wymienia ziemie, które znalazły się pod panowaniem Przemysła II oraz czeskich Przemyślidów;

• rozstrzyga, czy istniały szanse na zjednoczenie ziem polskich na początku XIV w.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „»Sam Wiekuisty zwrócił Polakom zwycięskie znaki«. Przemysł II i Przemyślidzi na tronie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia 1 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie łączą się w grupy czteroosobowe i wykonują ćwiczenia 2 i 4 z sekcji „Sprawdź się”: analizują ilustracje oraz mapy. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonywanych zadań wraz z uczniami.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Porównaj szanse Henryka IV Probusa (Prawego), Przemysła II i Wacława II z dynastii Przemyślidów na zjednoczenie państwa polskiego. Wskaż silne i słabe strony. Kto był Twoim zdaniem najbliżej do tego, by pod jego panowaniem odrodziło się państwo polskie?”. Poleca uczniom, aby podzielili się na cztero- lub pięcioosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Jedna osoba może na tablicy zapisywać wymienione przez uczniów punkty – słabe i silne strony. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Nauczyciel zaprasza uczniów do krótkiej dyskusji. Zadaje im pytanie, nawiązując do polecenia 3: Jakie dzielnice, które wchodziły w skład państwa polskiego przed rozbiciem dzielnicowym nie znalazły się w ramach ziem, znajdujących się pod panowaniem książąt piastowskich? Wskaż przyczyny tego stanu. Uczniowie zgłaszają swoje propozycje wraz z uzasadnieniem, dyskutują i zapisują wnioski. Nauczyciel może także przeprowadzić głosowanie wśród uczniów. Może też prosić uczniów o ocenę, jakie czynniki odegrały najważniejszą rolę przy próbach zjednoczenia ziem polskich przez Przemysła II i Wacława II (ćwiczenie 8).

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, aby utrwalić swoją wiedzę, wykonują indywidualnie ćwiczenie 7, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

2. Na koniec nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę o kryteriach sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenie 8: „Panowanie czeskie jest bardzo różnie oceniane w polskiej historiografii. Przeanalizuj tekst dotyczący oceny rządów czeskich w Polsce, w którym autor stara się obalić wiele mitów dotyczących tego tematu. Napisz do niego polemikę, odpowiadając na argumenty wysunięte przez historyka. Z czego wynika fakt, że panowanie Przemyślidów w Polsce nadal budzi kontrowersje?”.

Materiały pomocnicze:

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Wielka historia Polski, t. 1–10, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Mapa interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.