Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Alegorie i symbole w  Boskiej komedii Dantego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

• Dokonasz analizy wybranych fragmentów Boskiej komedii Dantego w celu identyfikacji zawartych w nim alegorii i symboli.

• Zinterpretujesz fragment Boskiej komedii, uwzględniając różne płaszczyzny odczytywania dzieła.

• Zredagujesz notatkę na temat alegorii i symbolu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i podaje cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi o przeczytanie informacji z sekcji „Wprowadzenie”. Następnie prosi uczniów o odpowiedź na dwa pytania:
   Czy pamiętacie, czym są alegoria i symbol?
   Jakie są różnice pomiędzy symbolem a alegorią?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas czytania robi notatkę, w której powinny się znaleźć najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Wybrani lub chętni uczniowie odczytują na głos swoje zapiski.

2. Mapa myśli. Nauczyciel prosi uczniów o połączenie się w pary, a następnie na tablicy zapisuje hasło: Symbol i alegoria u Dantego. Uczniowie wykonują mapę myśli, zapisując na kartkach swoje pomysły w wyznaczonym czasie. Wybrana para zapisuje na tablicy swoje propozycje wokół postawionego problemu, po czym są one uzupełniane przez pozostałe pary, których pomysły nie zostały jeszcze zapisane.

3. Praca z multimedium. Nauczyciel przechodzi do sekcji multimedium. Prosi uczestników zajęć o obejrzenie materiału z sekcji „Prezentacja TED” dotyczącej dzieła Dantego. Następnie uczniowie w parach wykonują oba polecenia zawarte w tej części lekcji.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w pary, a następnie rozwiązują ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się” (bez ćwiczenia 8). Podczas pracy z ćwiczeniem 3 odpowiadają dodatkowo na pytanie: Jakie uczucie (nieujęte w zestawieniu) powtarza się w obu sytuacjach?. Po ustalonym czasie pary łączą się w czwórki i wzajemnie weryfikują swoje odpowiedzi. Nauczyciel może wyznaczyć jednego lub dwóch uczniów w klasie, który będzie grał rolę eksperta, pomagając kolegom i koleżankom w ustaleniu prawidłowych rozwiązań.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pod kierunkiem nauczyciela, tworzą notatki syntetyzujące na temat alegorii i symbolu. Chętne osoby odczytują swoje prace.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie jako pracę domową wykonują ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 2012.

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą po lekcji wykorzystać multimedium z sekcji „Prezentacja TED” jako wzór poprawnej intonacji i dykcji. Na tej podstawie mogą nagrać wybrany fragment tekstu i zaprezentować go potem na lekcji, aby pozostali uczestnicy ocenili jakość czytanego tekstu oraz poprawność prezentacji.