Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1
Zapoznaj się z dziejami instytucji głowy państwa od czasów odzyskania niepodległości do uchwalenia obecnie obowiązującej Konstytucji RP.
Zapoznaj się z dziejami instytucji głowy państwa od czasów odzyskania niepodległości do uchwalenia obecnie obowiązującej Konstytucji RP.
R2WgxxLMMLL4j1
Linia chronologiczna prezentująca daty i wydarzenia. 12.9.1917 Zdjęcie przedstawia trzech mężczyzn. Od lewej: prezesa Stronnictwa Polityki Realnej Józefa Ostrowskiego, arcybiskupa metropolitę warszawskiego Aleksandra Kakowskiego i prezydenta Warszawy Zdzisława Lubomirskiego. Rada Regencyjna Powołanie na mocy decyzji niemieckich i austro-węgierskich władz zaborczych Rady Regencyjnej jako organu władzy zwierzchniej zastępującego króla lub regenta. 11.11.1918 Zdjęcie przedstawia odezwę Rady Regencyjnej do narodu polskiego, w której informuje o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu funkcji formowania rządu. Odzyskanie niepodległości Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę nad wojskiem jako naczelnemu wodzowi. 14.11.1918 Zdjęcie przedstawia odręcznie napisany list. Józef Piłsudski tymczasowym Naczelnikiem Państwa Rada Regencyjna przekazła Józefowi Piłsudskiemu pełnię sprawowanej wcześniej władzy. Kompetencje tymczasowego Naczelnika jako głowy państwa były bardzo szerokie. 20.2.1919 Mała konstytucja Sejm powierzył Józefowi Piłsudskiemu dalsze pełnienie funkcji Naczelnika Państwa do czasu wyłonienia w wyborach Prezydenta RP. Kompetencje Naczelnika jako głowy państwa zostały w Małej konstytucji bardzo ograniczone na korzyść sejmu. 17.3.1921 Konstytucja marcowa Rola głowy państwa – wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe Prezydenta RP – sprowadzona została przede wszystkim do funkcji reprezentacyjnych. Pozycja ustrojowa głowy państwa była słaba, nastał czas „sejmokracji”. 14.12.1922 Gabriel Narutowicz Uzupełnij. 16.12.1922 Maciej Rataj Prezydent Gabriel Narutowicz zginął w zamachu. Władzę w jego zastępstwie tymczasowo przejął marszałek sejmu Maciej Rataj. 20.12.1922 Stanisław Wojciechowski Uzupełnij. 15.5.1926 Maciej Rataj Obawiając się niebezpiecznej dla państwa długotrwałej wojny domowej, w jaką mógł się przekształcić przewrót majowy w przypadku kontynuowania oporu zbrojnego, prezydent Wojciechowski podjął decyzję o rezygnacji z urzędu i wydał rozkaz wojskom rządowym zaprzestania bratobójczych walk. Po opróżnieniu urzędu jego obowiązki przejął tymczasowo marszałek sejmu Maciej Rataj. 2.8.1926 Nowela sierpniowa Uchwalona po przewrocie majowym ustawa zmieniająca i uzupełniająca Konstytucję Rzeczypospolitej z 17 marca 1921 r. poszerzała kompetencje prezydenta. 31.5.1926 Józef Piłsudski Zgromadzenie Narodowe wybrało na urząd Prezydenta RP Józefa Piłsudskiego, nie przyjął on jednak urzędu. 4.6.1926 Ignacy Mościcki Uzupełnij. 23.4.1935 Konstytucja kwietniowa Wprowadzenie systemu prezydenckiego o charakterze autorytarnym. Prezydent otrzymał władzę zwierzchnią względem parlamentu i rządu – jednolitą i niepodzielną, był odpowiedzialny tylko „przed Bogiem i historią”. 1.9.1939 Edward Śmigły-Rydz Zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej prezydent Mościcki wyznaczył Edwarda Śmigłego-Rydza na swego następcę na wypadek opróżnienia się urzędu przed zawarciem pokoju. Decyzja ta została odwołana 25 września 1939 r. ze względu na internowanie marszałka w Rumunii. 25.9.1939 Bolesław Wieniawa-Długoszowski Ze względu na wątpliwą reputację decyzja o mianowaniu Wieniawy na następcę przez prezydenta Mościckiego była nieoczywistym wyborem. W ówczesnej sytuacji międzynarodowej znający osiem języków, pozostający wciąż na zagranicznej placówce (a więc wolny) i mający dobre kontakty z zagranicą Wieniawa wydawał się jednak całkiem dobrym kandydatem. Intrygi Władysława Sikorskiego zniechęciły jednak francuskie władze do osoby kandydata na następcę i w efekcie odrzuciły one możliwość współpracy z kierowanym przez niego rządem. Wieniawa zrzekł się więc urzędu następcy Prezydenta RP. Decyzja o wyznaczeniu następcy została odwołana 29 września 1939 r. 30.9.1939 Władysław Raczkiewicz Uzupełnij. 9.6.1947 August Zaleski Uzupełnij. 3.8.1954 Rada Trzech Rada Trzech powstała po odmowie Zaleskiego ustąpienia z urzędu Prezydenta RP na uchodźstwie po zakończeniu kadencji. Działając w sprzeczności z zapisami konstytucyjnymi, ogłosiła się ona kolegialną głową państwa polskiego. Uznawana była za legalną przez większą część emigracji polskiej. 9.4.1972 Stanisław Ostrowski Uzupełnij. 8.4.1979 Edward Bernard Raczyński Uzupełnij. 8.4.1986 Kazimierz Sabbat Uzupełnij. 19.7.1989 Ryszard Kaczorowski Uzupełnij. 22.12.1990 Insygnia władzy prezydenckiej Uroczyste przekazanie insygniów władzy prezydenckiej przez Prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego nowo wybranemu prezydentowi Lechowi Wałęsie. 19.2.1947 Mała konstytucja Przywrócenie urzędu prezydenta według zasad ustanowionych przez Konstytucję marcową. 22.7.1952 Konstytucja z 1952 r. Konstytucja PRL znosiła urząd prezydenta. Jego zadania przejął kolegialny organ – Rada Państwa. 31.12.1944 Bolesław Bierut Uzupełnij. 20.11.1952 Rada Państwa Pierwsza Rada Państwa pod przewodnictwem Aleksandra Zawadzkiego działała do 19 lipca 1989 – dnia wyboru pierwszego Prezydenta PRL. 19.7.1989 Wojciech Jaruzelski Uzupełnij. 7.4.1989 Nowela kwietniowa Nowelizacja konstytucji z 1952 r. – przywrócenie urzędu Prezydenta RP. 22.12.1990 Lech Wałęsa Uzupełnij. 17.10.1992 Mała konstytucja Ograniczenie i doprecyzowanie uprawnień Prezydenta RP. 2.4.1997 Konstytucja RP Uchwalenie konstytucji – ostatniego i obowiązującego do dzisiaj aktu regulującego pozycję ustrojową głowy państwa
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Poszukaj informacji na temat osób sprawujących urząd prezydenta do 1990 r. Uzupełnij oś czasu, wpisując przy każdej z tych postaci wydarzenia, osiągnięcia lub inne informacje, które uznasz za najważniejsze podczas prezydentury każdej z tych postaci.

R1dfRg3ZGbZt6
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Uzupełnij oś czasu o materiały wizualne (zdjęcia, grafiki, dokumenty) stanowiące ilustrację wpisu o każdym z prezydentów.

RE08yJ3CBIEQM
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 1
R1DVr1Dl89mPb
Stwórz krzyżówkę, której hasłem będzie słowo „prezydent”.
Ćwiczenie 1
R1Wp9FfjeoUTe
(Uzupełnij).