Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W tym materiale przedstawimy kilka typów tożsamości trygonometrycznych. W poniższych przykładach będziemy przekształcać jedną ze stron równości, zwykle tę bardziej skomplikowaną, tak długo, aż otrzymamy drugą stronę równania.

Przykład 1

Udowodnimy, że równość:

1+sin2xsinx+cosx=sinx+cosx

jest tożsamością.

Rozwiązanie

Najpierw zapiszmy założenia: sinx+cosx0.

Zastosujemy wzór na sinus podwojonego argumentusinus podwojonego kątasinus podwojonego argumentu oraz jedynkę trygonometryczną do przekształcenia lewej strony nierówności:

1+sin2xsinx+cosx=sin2x+2sinxcosx+cos2xsinx+cosx

Wykorzystujemy wzór skróconego mnożenia na sumę kwadratów i po skróceniu otrzymujemy prawą stronę równości:

sin2x+2sinxcosx+cos2xsinx+cosx=sinx+cosx2sinx+cosx=sinx+cosx.

Przykład 2

Udowodnimy, że równość:

1-2sinx2-cosx1+2sinx2-cosx=-tg2π4-x4

jest tożsamością.

Rozwiązanie

Zapisujemy założenia: 1+2sinx2-cosx0, cosπ4-x40.

Zastosujemy wzór na cosinus podwojonego argumentucosinus podwojonego kątacosinus podwojonego argumentu cosx=1-2sin2x2 do przekształcenia lewej strony nierówności:

1-2sinx2-cosx1+2sinx2-cosx=2sin2x2-2sinx22sin2x2+2sinx2

Wyłączamy przed nawias wspólny czynnik w liczniku i mianowniku i skracamy go:

2sin2x2-2sinx22sin2x2+2sinx2=2sinx2sinx2-12sinx2sinx2+1=sinx2-1sinx2+1

Korzystamy ze wzorów redukcyjnych.

sinx2-1sinx2+1=cosπ2-x2-1cosπ2-x2+1

Następnie cosπ2-x2 traktujemy jak cosinus podwojonego argumentu i korzystamy ze wzoru na cosinus podwojonego kątacosinus podwojonego kątacosinus podwojonego kąta:

cosπ2-x2-1cosπ2-x2+1=-2sin2π4-x42cos2π4-x4

Na końcu korzystamy z tożsamości tgx=sinxcosx:

-2sin2π4-x42cos2π4-x4=-2sin2π4-x42cos2π4-x4=-tg2π4-x4.

Wykazaliśmy, że równość jest tożsamością.

Przykład 3

Wykażemy, że równość:

1+2sinx·cosx-cos4xcosx1+4sinx·cosx=2sinx

jest tożsamością.

Rozwiązanie

Zapiszmy założenie: cosx1+4sinx·cosx0.

Przekształcamy lewą stronę równości z wykorzystaniem wzorów na sinus oraz cosinus podwojonego kąta: cos4x=1-2sin22x oraz sin2x=2sinxcosx. Wówczas otrzymujemy:

1+2sinx·cosx-cos4xcosx1+4sinx·cosx=2sin22x+sin2xcosx1+2sin2x

Po wyłączeniu przed nawias odpowiednich wyrażeń w liczniku i mianowniku, dokonujemy skrócenia. Ponownie wykorzystujemy wzór na sinus podwojonego kątasinus podwojonego kątasinus podwojonego kąta i otrzymujemy:

2sin22x+sin2xcosx1+2sin2x=sin2x2sin2x+1cosx1+2sin2x=2sinx·cosxcosx=2sinx.

Wykazaliśmy, że równość jest tożsamością.

Przykład 4

Wykażemy, że równość:

cosx1-2cos2xtgx-tg2x=sinx

jest tożsamością.

Rozwiązanie

Zapiszmy założenia: cosx0,cos2x0.

Korzystamy z tożsamości tgx=sinxcosx i przekształcamy lewą stronę równości:

cosx1-2cos2xtgx-tg2x=cosx1-2cos2xsinxcosx-sin2xcos2x

Wyrażenie w ostatnim nawiasie sprowadzamy do wspólnego mianownika oraz korzystamy ze wzoru na cosinus podwojonego kąta 1-2cos2x=-cos2x i otrzymujemy:

cosx1-2cos2xsinxcosx-sin2xcos2x=-cosx·cos2x·sinx·cos2x-cosx·sin2xcosx·cos2x

Korzystamy ze wzoru na sinx-2x i po skróceniu otrzymujemy prawą stronę równości:

-cosx·cos2x·sinx·cos2x-cosx·sin2xcosx·cos2x=-cosx·cos2x·-sinxcosx·cos2x=sinx.

Wykazaliśmy, że równość jest tożsamością.

Słownik

sinus podwojonego kąta
sinus podwojonego kąta

tożsamość trygonometryczna: sin2x=2sinxcosx prawdziwa dla każdej liczby rzeczywistej x

cosinus podwojonego kąta
cosinus podwojonego kąta

tożsamość trygonometryczna: cos2x=cos2x-sin2x prawdziwa dla każdej liczby rzeczywistej x