Sprawdź się
Czemuż sie tak po światu by błędni włoczycie?
Już mi temu nie tak dziw, lecz ty panie stary,
Czemu wżdy nie używasz swoich czasow miary?, 3. Poślę rano do ciebie synaczka małego,
Ktory, acz jest młodych lat, Racyjo mu dzielą,
Przedsię cie nie zawiedzie żadną złą nadzieją., 4. Byłem i ja tak głupi w moim wieku młodem,
Mlekiem się i doczesnym nasycając miodem [...]., 5. Lecz nie tak jako w drodze, trzeba być ostrożnem.
Idę drzemiąc: nikczemna myśl mnie ubezpiecza.
Zaznacz cytat wskazujący na dydaktyczny charakter poematu alegorycznego.
- A tak pod figurą tego to młodzieńca każdy sie z nas tak tułać a tak sie pytać powinien o powinności swojej cnotliwej, aby nie żył jako ine nieme źwirzę, i nie tracił sobie marnie wezwania i błogosławieństwa swego.
-
Wnet onych dwu zgromiła: „A coż wżdy czynicie,
Czemuż sie tak po światu by błędni włoczycie?
Już mi temu nie tak dziw, lecz ty panie stary,
Czemu wżdy nie używasz swoich czasow miary? -
Poślę rano do ciebie synaczka małego,
Ktory, acz jest młodych lat, Racyjo mu dzielą,
Przedsię cie nie zawiedzie żadną złą nadzieją. -
Byłem i ja tak głupi w moim wieku młodem,
Mlekiem się i doczesnym nasycając miodem [...]. -
Lecz nie tak jako w drodze, trzeba być ostrożnem.
Idę drzemiąc: nikczemna myśl mnie ubezpiecza.
Zaznacz wyrazy, które utworzą tekst poprawny merytorycznie.
W poematach alegorycznych główne modele fabularne to {#wędrówka} / {uczta} i {#bitwa} / {sen}. Są one obecne także w polskich poematach Mikołaja Reja i Wacława Potockiego. Młodzieniec w Wizerunku własnym wędruje, by spotykać się z {#filozofami} / {władcami}. W Rozboju duchownym motyw pielgrzymki łączy się natomiast z motywem {#walki} / {rozstania} – na głównego bohatera napadają łotry, którym przewodzi {#szatan} / {Samarytanin}.
Przyporządkuj do odpowiedniej grupy nazwy postaci występujących w utworze Mikołaja Reja.
Superbija, Prudencyja, Libido, Minerwa, Luksuryja, Dolus, Racyjo
| Postaci pozytywne: | |
|---|---|
| Postaci negatywne: |
Że ledwe głowę dzierży, tak barzo ospałe,
Że i oczu otworzyć nigdy nie umiało
I drugim, patrząc na nie, aż sie też spać chciało., 2. U dziecięcia na ręce związane oczy.
Skrzydełka mu u ramion z nadobnego pierza
A łuczek dzierżąc w ręku, na każdego zmierza.
Więc tu panny, młodzieńce strzałeczką ugadza,
Aż prawie krew rożana z ranek im wychadza., 3. Z drugiej strony też pani już nie tak przyprawna;
Znać, iż jakaś utratna a na wszytkim strawna.
Bo w jednej ręce picie nosi, w drugiej jedło.
je, nie przestając, jako ine bydło., 4. Po prawej ręce paniej też pani nadobna
Szła, a znać, iż gdyś była w swym stanie swobodna.
Na stronę poglądając, bujno sobie kroczy Kupido Możliwe odpowiedzi: 1. [...] jakieś dziecię małe,
Że ledwe głowę dzierży, tak barzo ospałe,
Że i oczu otworzyć nigdy nie umiało
I drugim, patrząc na nie, aż sie też spać chciało., 2. U dziecięcia na ręce związane oczy.
Skrzydełka mu u ramion z nadobnego pierza
A łuczek dzierżąc w ręku, na każdego zmierza.
Więc tu panny, młodzieńce strzałeczką ugadza,
Aż prawie krew rożana z ranek im wychadza., 3. Z drugiej strony też pani już nie tak przyprawna;
Znać, iż jakaś utratna a na wszytkim strawna.
Bo w jednej ręce picie nosi, w drugiej jedło.
je, nie przestając, jako ine bydło., 4. Po prawej ręce paniej też pani nadobna
Szła, a znać, iż gdyś była w swym stanie swobodna.
Na stronę poglądając, bujno sobie kroczy Obżarstwo Możliwe odpowiedzi: 1. [...] jakieś dziecię małe,
Że ledwe głowę dzierży, tak barzo ospałe,
Że i oczu otworzyć nigdy nie umiało
I drugim, patrząc na nie, aż sie też spać chciało., 2. U dziecięcia na ręce związane oczy.
Skrzydełka mu u ramion z nadobnego pierza
A łuczek dzierżąc w ręku, na każdego zmierza.
Więc tu panny, młodzieńce strzałeczką ugadza,
Aż prawie krew rożana z ranek im wychadza., 3. Z drugiej strony też pani już nie tak przyprawna;
Znać, iż jakaś utratna a na wszytkim strawna.
Bo w jednej ręce picie nosi, w drugiej jedło.
je, nie przestając, jako ine bydło., 4. Po prawej ręce paniej też pani nadobna
Szła, a znać, iż gdyś była w swym stanie swobodna.
Na stronę poglądając, bujno sobie kroczy Lenistwo Możliwe odpowiedzi: 1. [...] jakieś dziecię małe,
Że ledwe głowę dzierży, tak barzo ospałe,
Że i oczu otworzyć nigdy nie umiało
I drugim, patrząc na nie, aż sie też spać chciało., 2. U dziecięcia na ręce związane oczy.
Skrzydełka mu u ramion z nadobnego pierza
A łuczek dzierżąc w ręku, na każdego zmierza.
Więc tu panny, młodzieńce strzałeczką ugadza,
Aż prawie krew rożana z ranek im wychadza., 3. Z drugiej strony też pani już nie tak przyprawna;
Znać, iż jakaś utratna a na wszytkim strawna.
Bo w jednej ręce picie nosi, w drugiej jedło.
je, nie przestając, jako ine bydło., 4. Po prawej ręce paniej też pani nadobna
Szła, a znać, iż gdyś była w swym stanie swobodna.
Na stronę poglądając, bujno sobie kroczy
Połącz w pary imiona bohaterów z opisami tych postaci.
U dziecięcia na ręce związane oczy.<br>Skrzydełka mu u ramion z nadobnego pierza<br>A łuczek dzierżąc w ręku, na każdego zmierza.<br>Więc tu panny, młodzieńce strzałeczką ugadza,<br>Aż prawie krew rożana z ranek im wychadza., Po prawej ręce paniej też pani nadobna <br>Szła, a znać, iż gdyś była w swym stanie swobodna.<br>Na stronę poglądając, bujno sobie kroczy, Z drugiej strony też pani już nie tak przyprawna; <br>Znać, iż jakaś utratna a na wszytkim strawna.<br>Bo w jednej ręce picie nosi, w drugiej jedło.<br>je, nie przestając, jako ine bydło., [...] jakieś dziecię małe,<br>Że ledwe głowę dzierży, tak barzo ospałe, <br>Że i oczu otworzyć nigdy nie umiało<br>I drugim, patrząc na nie, aż sie też spać chciało.
| Wenus | |
| Kupido | |
| Obżarstwo | |
| Lenistwo |
Na podstawie utworu Mikołaja Reja wyjaśnij, kim byli Fraus i Dolus.
W utworze Reja główna postać to Młodzieniec. Wacław Potocki także napomyka o młodym wieku swego bohatera. Jakie cechy młodości podkreślają obaj autorzy? Odpowiedź uzasadnij.
Wyjaśnij, co w utworze Wacława Potockiego symbolizują Jeruzalem i Jerycho.
W poematach alegorycznych ważne jest to, jaką drogą przemierzają bohaterowie. Na podstawie utworu Wacława Potockiego scharakteryzuj ścieżkę, którą należy wybrać, aby dotrzeć do dobrego celu.