Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
Ricuob5wlJzlY1
Ćwiczenie 1
Łączenie par. Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń.. Układ nagrody motywuje do podjęcia ważnych biologicznie czynności.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W normalnych warunkach układ nagrody jest stymulowany przez dopaminę, co wywołuje poczucie zmęczenia.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Narkomania polega na chemicznej aktywacji układu nagrody.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
RaSWODSSCO8MX1
Ćwiczenie 2
Zaznacz wszystkie poprawne dokończenia zdania.
Obniżenie aktywności ośrodkowego układu nerwowego powodują... Możliwe odpowiedzi: 1. morfina, 2. benzodiazepina, 3. kokaina, 4. amfetamina, 5. heroina
R1RRioRg4A2Ai2
Ćwiczenie 3
Przeczytaj poniższy tekst, a następnie zaznacz nazwę substancji, o której mowa.

Działanie tej substancji jest niemal natychmiastowe – już po kilku sekundach od zażycia dociera do mózgu. W niskich dawkach działa stymulująco oraz znosi uczucie bólu i głodu, co wiąże się z odczuwaniem przyjemności. W większych dawkach blokuje działanie komórek układu nerwowego, zaburzając ich metabolizm: pojawiają się zmęczenie i zmiany postrzegania rzeczywistości. W jeszcze większych dawkach może wywoływać halucynacje i omamy. Ekstremalnie wysokie dawki powodują utratę przytomności, drgawki i zgon. To substancja silnie uzależniająca, której zażywanie prowadzi do wyniszczającego nałogu. Możliwe odpowiedzi: 1. nikotyna, 2. kokaina, 3. kofeina, 4. alkohol
R9fh9LKxmdCCT2
Ćwiczenie 4
Ułóż w odpowiedniej kolejności etapy działania narkotyku na organizm człowieka. Elementy do uszeregowania: 1. Powstaje uzależnienie., 2. Wytwarza się potrzeba odczuwania przyjemności, zaspokajana przez wielokrotne zażywanie narkotyku., 3. Neurony układu nagrody wydzielają dopaminę, co powoduje odczuwanie przyjemności., 4. W mózgu narkotyk łączy się ze specyficznymi receptorami komórkowymi, które wysyłają sygnały do układu nagrody., 5. Substancje wziewne docierają do błon śluzowych jamy nosowej i układu oddechowego., 6. Narkotyk przenika do krwi, skąd jest transportowany do mózgu.
21
Ćwiczenie 5
RFRdF3wp51N0h
Przedstaw dwa argumenty przeciw zażywaniu narkotyków. W odpowiedzi uwzględnij działanie narkotyków na stan zdrowia osoby uzależnionej. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6
RM2ZiHJz2F4rQ
Dopalacze są reklamowane przez dystrybutorów jako „produkty kolekcjonerskie”, będące bezpieczną alternatywą dla uzależniających narkotyków. Wyraź swoją opinię na temat zagrożenia, jakie niosą tego typu reklamy. Podaj dwa argumenty na poparcie swojego stanowiska, uwzględniające skład chemiczny dopalaczy i ich wpływ na zdrowie człowieka. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Przeprowadzono eksperyment, w którym naukowcy badali, w jaki sposób mózgi osób będących pod wpływem alkoholu przetwarzają emocje. Ochotnicy podłączeni do skanera fMRI – urządzenia obrazującego pracę mózgu – oglądali zdjęcia ludzi, wśród których część miała przestraszony wyraz twarzy. Wyniki innych badań donosiły, że widok zalęknionej miny jest podświadomie odbierany przez mózg jako zagrożenie.

Każdy badany był podłączany do skanera dwukrotnie. W trakcie pierwszej próby ochotnikom przez 45 min podawano dożylnie roztwór alkoholu, kontrolując poziom promili we krwi i wydychanym powietrzu. Podczas drugiej próby uczestnicy otrzymywali placebo w postaci soli fizjologicznej. Dzięki temu uczeni mogli rejestrować reakcje mózgu każdej osoby, zarówno gdy była trzeźwa, jak i pod wpływem alkoholu.

U osób trzeźwych widok przerażonej twarzy pobudzał część mózgu odpowiedzialną za przetwarzanie bodźców wzrokowych, która reagowała o wiele silniej niż podczas oglądania neutralnych twarzy. Te same osoby po zaaplikowaniu im alkoholu w ilości powyżej 0,8 promila nie rozpoznawały niebezpieczeństwa, o czym świadczyła słaba reakcja tych samych obszarów mózgu. Jednocześnie wykazano, że pod wpływem alkoholu pobudzane były w mózgu rejony układu nagrody.

Indeks górny Źródło: Jodi M. Gilman i in., Why We Like to Drink: A Functional Magnetic Resonance Imaging Study of the Rewarding and Anxiolytic Effects of Alcohol, „The Journal of Neuroscience” 2008, nr 28 (18), s. 4583–4591. Indeks górny koniec

R1RjMRN7MCQB9
1. Określ problem badawczy do opisanego eksperymentu. (Uzupełnij). 2. Podaj, która grupa ochotników była próbą badawczą, a która próbą kontrolną. (Uzupełnij). 3. Sformułuj jeden wniosek dotyczący wpływu alkoholu na organizm człowieka, wynikający z przeprowadzanego eksperymentu. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

W latach 1995–2011 w ramach międzynarodowego programu „European School Survey Project on Alcohol and Drugs” (ESPAD) realizowano badania ankietowe dotyczące eksperymentalnego i okazjonalnego używania substancji psychoaktywnych przez polską młodzież. Prowadzono je m.in. na próbie uczniów w wieku 15–16 lat. Wyniki jednego z badań przedstawia poniższy wykres.

RDNSsbMB3x49F
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 1995
    • leki uspokajające lub nasenne: 19; Podpis osi wartości: %
    • konopie: 10; Podpis osi wartości: %
    • wziewne: 10; Podpis osi wartości: %
    • amfetamina: 3; Podpis osi wartości: %
    • LSD: 2; Podpis osi wartości: %
    • kokaina: 1; Podpis osi wartości: %
    • heroina: 1; Podpis osi wartości: %
    • ecstasy: 1; Podpis osi wartości: %
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 1999
    • leki uspokajające lub nasenne: 18; Podpis osi wartości: %
    • konopie: 15; Podpis osi wartości: %
    • wziewne: 9; Podpis osi wartości: %
    • amfetamina: 7; Podpis osi wartości: %
    • LSD: 4; Podpis osi wartości: %
    • kokaina: 2; Podpis osi wartości: %
    • heroina: 6; Podpis osi wartości: %
    • ecstasy: 3; Podpis osi wartości: %
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 2003
    • leki uspokajające lub nasenne: 17; Podpis osi wartości: %
    • konopie: 19; Podpis osi wartości: %
    • wziewne: 9; Podpis osi wartości: %
    • amfetamina: 6; Podpis osi wartości: %
    • LSD: 3; Podpis osi wartości: %
    • kokaina: 2; Podpis osi wartości: %
    • heroina: 2; Podpis osi wartości: %
    • ecstasy: 3; Podpis osi wartości: %
  • 4. zestaw danych:
    • rok: 2007
    • leki uspokajające lub nasenne: 16; Podpis osi wartości: %
    • konopie: 16; Podpis osi wartości: %
    • wziewne: 8; Podpis osi wartości: %
    • amfetamina: 4; Podpis osi wartości: %
    • LSD: 2; Podpis osi wartości: %
    • kokaina: 2; Podpis osi wartości: %
    • heroina: 1; Podpis osi wartości: %
    • ecstasy: 3; Podpis osi wartości: %
  • 5. zestaw danych:
    • rok: 2011
    • leki uspokajające lub nasenne: 16; Podpis osi wartości: %
    • konopie: 24; Podpis osi wartości: %
    • wziewne: 9; Podpis osi wartości: %
    • amfetamina: 5; Podpis osi wartości: %
    • LSD: 3; Podpis osi wartości: %
    • kokaina: 3; Podpis osi wartości: %
    • heroina: 1; Podpis osi wartości: %
    • ecstasy: 3; Podpis osi wartości: %
Źródło: Międzynarodowy program „European School Survey Project on Alcohol and Drugs” (ESPAD) 2011.
R1VZ0n7bFDKw7
Na podstawie analizy danych z wykresu podaj nazwy dwóch środków uzależniających, których zażywanie przez nastolatków w latach 1995–2011 wykazało trend wzrostowy, oraz dwóch wykazujących trend spadkowy. (Uzupełnij).