Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Znajdź informacje dotyczące mitologicznej Niobe, a następnie wyjaśnij, dlaczego Wandę Lurie określono mianem warszawskiej Niobe.

RVhIvGpqe4M9v
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.

Tekst do ćwiczeń 2.–5.

Wisława Szymborska Jacyś ludzie

Jacyś ludzie w ucieczce przed jakimiś ludźmi.
W jakimś kraju pod słońcem
i niektórymi chmurami.

Zostawiają za sobą jakieś swoje wszystko,
obsiane pola, jakieś kury, psy,
lusterka, w których właśnie przegląda się ogień.

Mają na plecach dzbanki i tobołki,
im bardziej puste, tym z dnia na dzień cięższe.

Odbywa się po cichu czyjeś ustawanie,
a w zgiełku czyjeś komuś chleba wydzieranie
i czyjeś martwym dzieckiem potrząsanie.

Przed nimi jakaś wciąż nie tędy droga,
nie ten, co trzeba most
nad rzeką dziwnie różową.
Dokoła jakieś strzały, raz bliżej, raz dalej,
w górze samolot trochę kołujący.

Przydałaby się jakaś niewidzialność,
jakaś bura kamienność,
a jeszcze lepiej niebyłość
na pewien krótki czas albo i długi.

Coś jeszcze się wydarzy, tylko gdzie i co.
Ktoś wyjdzie im naprzeciw, tylko kiedy, kto,
w ilu postaciach i w jakich zamiarach.
Jeśli będzie miał wybór,
może nie zechce być wrogiem
i pozostawi ich przy jakimś życiu.

5 Źródło: Wisława Szymborska, Jacyś ludzie, [w:] tejże, Chwila, Kraków 2011, s. 31.
11
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z wierszem Wisławy Szymborskiej Jacyś ludzie, a następnie w odniesieniu do sierpniowych wydarzeń na Woli sformułuj dwa argumenty świadczące o tym, że utwór ten ma charakter uniwersalny.
Zapoznaj się z wierszem Wisławy Szymborskiej Jacyś ludzie, a następnie w odniesieniu do sierpniowych wydarzeń na Woli sformułuj dwa argumenty świadczące o tym, że utwór ten ma charakter uniwersalny.
ROoeiFpDKp7cK
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem. Argument 1 (Uzupełnij) Argument 2 (Uzupełnij).
RYmDADXsMee8F1
Ćwiczenie 3
Wyodrębnij z tekstu paradoks, który pojawia się w wierszu Wisławy Szymborskiej Jacyś ludzie. Jacyś ludzie w ucieczce przed jakimiś ludźmi. W jakimś kraju pod słońcem i niektórymi chmurami. Zostawiają za sobą jakieś swoje wszystko, obsiane pola, jakieś kury, psy, lusterka, w których właśnie przegląda się ogień. Mają na plecach dzbanki i tobołki, im bardziej puste, tym z dnia na dzień cięższe. Odbywa się po cichu czyjeś ustawanie, a w zgiełku czyjeś komuś chleba wydzieranie i czyjeś martwym dzieckiem potrząsanie. Przed nimi jakaś wciąż nie tędy droga, nie ten, co trzeba most nad rzeką dziwnie różową. Dokoła jakieś strzały, raz bliżej, raz dalej, w górze samolot trochę kołujący. Przydałaby się jakaś niewidzialność, jakaś bura kamienność, a jeszcze lepiej niebyłość na pewien krótki czas albo i długi. Coś jeszcze się wydarzy, tylko gdzie i co. Ktoś wyjdzie im naprzeciw, tylko kiedy, kto, w ilu postaciach i w jakich zamiarach. Jeśli będzie miał wybór, może nie zechce być wrogiem i pozostawi ich przy jakimś życiu.
W. Szymborska, Jacyś ludzie, [w:] tejże, Chwila, Kraków 2011, s. 31.
1
Ćwiczenie 3
Ruy0RFPngGbjD
Jacyś ludzie w ucieczce przed jakimiś ludźmi. W jakimś kraju pod słońcem i niektórymi chmurami. Zostawiają za sobą jakieś swoje wszystko, obsiane pola, jakieś kury, psy, lusterka, w których właśnie przegląda się ogień. Mają na plecach dzbanki i tobołki, {czerwony} im bardziej puste, tym z dnia na dzień cięższe. {/czerwony} Odbywa się po cichu czyjeś ustawanie, a w zgiełku czyjeś komuś chleba wydzieranie i czyjeś martwym dzieckiem potrząsanie. Przed nimi jakaś wciąż nie tędy droga, nie ten, co trzeba most nad rzeką dziwnie różową. Dokoła jakieś strzały, raz bliżej, raz dalej, w górze samolot trochę kołujący. Przydałaby się jakaś niewidzialność, jakaś bura kamienność, a jeszcze lepiej niebyłość na pewien krótki czas albo i długi. Coś jeszcze się wydarzy, tylko gdzie i co. Ktoś wyjdzie im naprzeciw, tylko kiedy, kto, w ilu postaciach i w jakich zamiarach. Jeśli będzie miał wybór, może nie zechce być wrogiem i pozostawi ich przy jakimś życiu. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij znaczenie paradoksu zaznaczonego w wierszu Wisławy Szymborskiej Jacyś ludzie.

R1ILGvmLG73gU
(Uzupełnij).
Rnew99grnDqoq21
Ćwiczenie 5
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz w tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. 1. Wiersz Jacyś ludzie zalicza się do liryki bezpośredniej.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. 2. Pojawiające się w ostatniej części wiersza pytania mają podkreślić niepewność bohaterów lirycznych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. 3. Wiersz Wisławy Szymborskiej został zbudowany na zasadzie gradacji rosnącej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. 4. Duża liczba środków stylistycznych ma podkreślić dramat uciekinierów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
21
Ćwiczenie 6

Przeczytaj fragment książki Alexandry Richie. Określ, jaką tezę stawia autorka, oraz wskaż dwa argumenty sformułowane przez nią na potwierdzenie tezy. Nie cytuj.

Alexandra Richie Masakra na Woli

Powstanie warszawskie wyróżnia spośród innych konfliktów nie tyle to, że ludzie byli mordowani tysiącami, ale bestialstwo towarzyszące tym zbrodniom. Ono sprawia, że tak trudno o nich wspominać. Moralność została postawiona na głowie. Sadyści mogli robić, co im się podobało, a im bardziej okrutnie się zachowywali, tym bardziej Himmler ich chwalił. Ludzie życie stało się zupełnie bez znaczenia. Ofiary były gwałcone i mordowane w sposób, który miał je jak najbardziej poniżyć i pomniejszyć. 5 sierpnia Niemcy atakowali wszystko i każdego, kto stanął im na drodze. Nikogo nie oszczędzono

1 Źródło: Alexandra Richie, Masakra na Woli, [w:] Alexandra Richie, Warszawa 1944. Tragiczne powstanie, Warszawa 2013, s. 267–268.
R1K2hmwH3diro
Teza (Uzupełnij) Argument 1 (Uzupełnij) Argument 2 (Uzupełnij).
R10BnkNowgQJx21
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z fragmentami wspomnień osób, które były świadkami wydarzeń na Woli w 1944 roku. Następnie każdej wypowiedzi przyporządkuj, przeciągając w odpowiednie miejsce, wszystkie najtrafniej charakteryzujące ją określenia. „Żandarm przechodził obok mnie trzykrotnie. Nie byłem ranny, ale moja żona i dzieci zostały zamordowane. Słyszałem, jak żandarm wydał rozkaz zabicia mojego pięcioletniego synka, który płakał. Usłyszałem strzał i dziecko zamilkło” Możliwe odpowiedzi: 1. przerażenie, 2. bezwzględność, 3. zezwierzęcenie, 4. rzeczowość, 5. przekonanie o słuszności własnej racji, 6. determinacja, 7. dokładność, 8. duma, 9. buta, 10. oszołomienie, 11. nadzieja „Zaczęłam go błagać o życie dzieci i moje, mówiłam coś o honorze oficera” Możliwe odpowiedzi: 1. przerażenie, 2. bezwzględność, 3. zezwierzęcenie, 4. rzeczowość, 5. przekonanie o słuszności własnej racji, 6. determinacja, 7. dokładność, 8. duma, 9. buta, 10. oszołomienie, 11. nadzieja „Oto ujrzeliśmy na własne oczy bestialstwa Niemców wobec ludności Warszawy… Pełno trupów. Tu leży kilku mężczyzn, tam kobieta naga do pasa, już zastygła, niektóre trupy rozjechane przez samochody, odrzucone na bok jak łachmany… stosy banknotów, fruwające na wietrze. Co chwila słychać wrzaski rozdzierające i strzały. To odziały policji Dirlewangera mordowały ludzi, strzelając na naszych oczach. Miejscami stąpaliśmy po kałużach świeżej krwi” Możliwe odpowiedzi: 1. przerażenie, 2. bezwzględność, 3. zezwierzęcenie, 4. rzeczowość, 5. przekonanie o słuszności własnej racji, 6. determinacja, 7. dokładność, 8. duma, 9. buta, 10. oszołomienie, 11. nadzieja „Niech pan nie pokazuje tej prymitywnej hordzie [o ludziach Dirlewangera], jak bardzo jest zdenerwowany. To jest wojna, a Polacy zaczęli to powstanie; musicie więc być ofiarami tej wojny” Możliwe odpowiedzi: 1. przerażenie, 2. bezwzględność, 3. zezwierzęcenie, 4. rzeczowość, 5. przekonanie o słuszności własnej racji, 6. determinacja, 7. dokładność, 8. duma, 9. buta, 10. oszołomienie, 11. nadzieja
Alexandra Richie, Masakra na Woli, [w:] tejże, Warszawa 1944. Tragiczne powstanie, Warszawa 2013
21
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z opisem fotografii przedstawiających dwie strony Pomnika Ofiar Rzezi Woli. Wskaż symboliczne elementy znajdujące się na monumencie i wyjaśnij ich znaczenie.
Zapoznaj się z opisem fotografii przedstawiających dwie strony Pomnika Ofiar Rzezi Woli. Wskaż symboliczne elementy znajdujące się na monumencie i wyjaśnij ich znaczenie.
RNfmsgCUi3EJY
Źródło: domena publiczna.
R8w71gYTbjVdN
Źródło: Adrian Grycuk, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1RWwasHjemtK
1. Element (Uzupełnij). Jego znaczenie (Uzupełnij). 2. Element (Uzupełnij). Jego znaczenie (Uzupełnij). 3. Element (Uzupełnij). Jego znaczenie (Uzupełnij).

Tekst do ćwiczeń 9.–11.

Anna Świrszczyńska Pod beczką kapusty

Tramwajarz z Woli
Stuknęła mu czterdziestka,
baba, czworo dzieciaków,
taki co na rozwałkę
szedłby klnąc ze śmiejącą gębą.

Lecz płakał łzami wściekłości
I zęby zgrzytały mu w szczękach,
kiedy kazali rzucić
na stos wrogowi pod nogi
karabin.

Który przez cztery lata
chował pod beczką kapusty
w piwnicy i z którym pobiegł
pierwszego dnia do powstania.

6 Źródło: Anna Świrszczyńska, Pod beczką kapusty, [w:] tejże, Budowałam barykadę, Kraków 1984, s. 132.
RIp7kdzCJU4gl3
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z wierszem Anny Świrszczyńskiej Pod beczką kapusty, a następnie wyodrębnij wszystkie kolokwializmy pojawiające się w wierszu. Tramwajarz z Woli Stuknęła mu czterdziestka, baba, czworo dzieciaków, taki co na rozwałkę szedłby klnąc ze śmiejącą gębą. Lecz płakał łzami wściekłości I zęby zgrzytały mu w szczękach, kiedy kazali rzucić na stos wrogowi pod nogi karabin. Który przez cztery lata chował pod beczką kapusty w piwnicy i z którym pobiegł pierwszego dnia do powstania.
A. Świrszczyńska, Pod beczką kapusty, [w:] tejże, Budowałam barykadę, Kraków 1984, s. 132.
3
Ćwiczenie 9
RNMSlwrUaYw55
Tramwajarz z Woli Stuknęła mu czterdziestka, baba, czworo dzieciaków, taki co na rozwałkę szedłby klnąc ze śmiejącą gębą. Lecz płakał łzami wściekłości I zęby zgrzytały mu w szczękach, kiedy kazali rzucić na stos wrogowi pod nogi karabin. Który przez cztery lata chował pod beczką kapusty w piwnicy i z którym pobiegł pierwszego dnia do powstania. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10

Na podstawie ćwiczenia 9 wyjaśnij, w jakim celu autorka wprowadziła do swojego utworu tego typu słownictwo.

R15F4oRBXMzgs
(Uzupełnij).
RJOcD65rS7V8F3
Ćwiczenie 11
Wściekłość bohatera lirycznego wynika: Możliwe odpowiedzi: 1. ze świadomości, że wyczekane powstanie poniosło klęskę, 2. z konieczności podporządkowania się rozkazom, 3. z konieczności długiego oczekiwania na możliwość użycia broni, 4. wszystkie odpowiedzi są poprawne
31
Ćwiczenie 12

Do każdego ze zgromadzonych w tabeli wyrazów dopisz dwa synonimy.

RpxCGDJ2866ms
Podaj synonimy do wyrazów: cywil, masakra, dzielnica, okrucieństwo