Sprawdź się
Zostańcie, co będziecie wracali, ale on chciał iść. Odprowadziliśmy ich, a na drugi dzień, ósmego, poszliśmy do nich do bunkra na Miłą 18. Była już noc, wołamy - nikt się nie odzywa [...] (Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem, Kraków 2018, s. 106) Możliwe odpowiedzi: 1. samobójstwo bojowców z Mordechajem Anielewiczem w bunkrze na Miłej 18, 2. początek wielkiej akcji likwidacyjnej, 3. akcja styczniowa.
Na czym polega wyścig Edelmana z Bogiem? Znajdź w tekście odpowiedni fragment i dopisz swoją interpretację.
Na podstawie lektury oraz innych źródeł przygotuj krótką prezentację o Marku Edelmanie. Za punkt wyjścia przyjmij wypowiedź Hanny Krall:
Reporterka. Rozmowy z Hanna KrallJedną z podstawowych potrzeb ludzkich jest potrzeba pamiętania. To jest potrzeba wrodzona, fizyczna. Jeśli człowiek nie ma pamięci, choruje. Wydaje mi się, że potrzeba mówienia wynika z potrzeby pamiętania. Pamiętania siebie samego, dzieciństwa, rodziny, sąsiadów. Opowiadanie jest utrwalaniem pamięci.
Źródło: Jacek Antczak, Reporterka. Rozmowy z Hanna Krall, Warszawa 2007, s. 84.
Jarosław Makowski, filozof i publicysta, sugeruje odwrócić opinię Theodora Adorno, niemieckiego filozofa, iż pisanie poezji po Auschwitz jest barbarzyństwem i zadać pytanie: „dlaczego po Auschwitz z taką łatwością piszemy wiersze”? Ustosunkuj się do tej propozycji.
Zdążyć przed panem BogiemW trzy dni po wyjściu z getta przyszedł Celemeński i zaprowadził go do przedstawicieli partii politycznych, którzy chcieli wysłuchać sprawozdania o powstaniu. Był jedynym żyjącym członkiem sztabu powstańczego i zastępcą Komendanta, więc złożył raport: „Przez te dwadzieścia dni - mówił - można było zabić więcej Niemców i więcej swoich ocalić. Ale - mówił - nie byliśmy wyszkoleni należycie i nie umieliśmy prowadzić walki. Poza tym - mówił - Niemcy też potrafili się dobrze bić”.
A tamci patrzyli po sobie w głębokim milczeniu u wreszcie jeden z nich rzekł: „Trzeba go zrozumieć, to nie jest normalny człowiek. To jest strzęp człowieka”.
Bowiem okazało się, że on nie mówił tak, jak należy mówić.
-A jak należy mówić? - zapytał.
Należy mówić z nienawiścią, patosem, krzycząc - nie ma innych sposobów wyrażenia tego wszystkiego niż krzyk.
Więc on się od razu nie nadawał do mówienia, bo nie umiał krzyczeć. Nie nadawał się też na bohatera, bo nie było w nim patosu.Źródło: Hanna Krall, Zdążyć przed panem Bogiem, Kraków 2018, s. 24–25.