Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

Czym się zajmuje samorząd terytorialny

Jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania własne, które finansowane są z dochodów własnych samorządów oraz subwencji ogólnych, jak i zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, które finansowane są z budżetu państwa, w formie dotacji celowych. Zadania własne polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb danej wspólnoty samorządowej. Mieszkańcy danej gminy, powiatu i województwa mają wspólne, zbiorowe potrzeby, związane z zapewnieniem odpowiednich warunków do życia. Zadania zlecone natomiast nie polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej – są to zadania ogólnopaństwowe wykonywane w terenie.

Organy jednostek samorządu terytorialnego wykonują zadania własne, we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Wykonywanie zadań zleconych nie następuje w imieniu województwa samorządowego, a w konsekwencji nie jest związane z działaniem we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Wyrazem tego jest wyłączenie odpowiedzialności cywilnoprawnej na podstawie przepisów o odpowiedzialności za szkody spowodowane przy wykonywaniu władzy publicznej.

Orzecznictwo sądowe zajęło stanowisko, iż »za szkody spowodowane przez funkcjonariuszy organów gminy przy wykonaniu zadań z zakresu administracji rządowej ustawowo zleconych gminom odpowiada Skarb Państwa na podstawie art. 417 § 1 KC«”.

/Źródło: Czym się zajmuje samorząd terytorialny, gazetaprawna.pl, 27.08.2018 [online, dostęp: 20.05.2019]./

R1D9YCBVgJ5kq
Uzupełnij tekst dotyczący zadań samorządu terytorialnego. Zadania (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu organów (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu to zadania realizowane na podstawie (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu.
Zadania (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu wykonywane są na koszt budżetu (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu i pod kontrolą organów administracji (Tu uzupełnij) 1. Konstytucji RP, 2. ustawy o samorządzie gminnym, 3. państwa, 4. rządowej, 5. własne, 6. samorządowej, 7. zlecone, 8. samorządu terytorialnego, 9. powiatu.
R1Fsa4fgAXbdy1
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj odpowiednie kompetencje gminy do jednej z wymienionych grup. Zadania własne Możliwe odpowiedzi: 1. wydawanie dowodów osobistych, 2. prowadzenie ewidencji działalności gospodarczej, 3. utrzymywanie lokalnego transportu zbiorowego, 4. unieszkodliwianie odpadów komunalnych, 5. przyjmowanie zawiadomień o zamiarze zorganizowania zgromadzenia publicznego, 6. planowanie przestrzenne Zadania zlecone Możliwe odpowiedzi: 1. wydawanie dowodów osobistych, 2. prowadzenie ewidencji działalności gospodarczej, 3. utrzymywanie lokalnego transportu zbiorowego, 4. unieszkodliwianie odpadów komunalnych, 5. przyjmowanie zawiadomień o zamiarze zorganizowania zgromadzenia publicznego, 6. planowanie przestrzenne
RMSMCI3xD0Zcm21
Ćwiczenie 3
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Komunalne budownictwo mieszkaniowe jest zadaniem zleconym gminy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wydawanie dowodów osobistych jest zadaniem zleconym powiatu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Samorząd terytorialny w Polsce ma trójstopniową strukturę. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego jest dokumentem Rady Europy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Utrzymanie garnizonu wojskowego to zadanie własne gminy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
R9RMmtYIw9ucm2
Ćwiczenie 4
Do podanych pojęć przyporządkuj ich wyjaśnienia. Samorząd lokalny Możliwe odpowiedzi: 1. przenosi część kompetencji na samorządowe organy władzy publicznej z zachowaniem nadzoru z punktu widzenia legalności, 2. rozproszenie (podział) zadań i kompetencji na większą liczbę organów, 3. to wszyscy mieszkańcy danej jednostki administracyjnej, sprawujący władzę na tym terenie przez wybranych przedstawicieli lub osobiście, 4. mówi o tym, że każde zadanie powinno być realizowane przez jednostkę najlepiej przygotowaną do jego wykonania Zasada pomocniczości Możliwe odpowiedzi: 1. przenosi część kompetencji na samorządowe organy władzy publicznej z zachowaniem nadzoru z punktu widzenia legalności, 2. rozproszenie (podział) zadań i kompetencji na większą liczbę organów, 3. to wszyscy mieszkańcy danej jednostki administracyjnej, sprawujący władzę na tym terenie przez wybranych przedstawicieli lub osobiście, 4. mówi o tym, że każde zadanie powinno być realizowane przez jednostkę najlepiej przygotowaną do jego wykonania Zasada decentralizacji Możliwe odpowiedzi: 1. przenosi część kompetencji na samorządowe organy władzy publicznej z zachowaniem nadzoru z punktu widzenia legalności, 2. rozproszenie (podział) zadań i kompetencji na większą liczbę organów, 3. to wszyscy mieszkańcy danej jednostki administracyjnej, sprawujący władzę na tym terenie przez wybranych przedstawicieli lub osobiście, 4. mówi o tym, że każde zadanie powinno być realizowane przez jednostkę najlepiej przygotowaną do jego wykonania Zasada dekoncentracji Możliwe odpowiedzi: 1. przenosi część kompetencji na samorządowe organy władzy publicznej z zachowaniem nadzoru z punktu widzenia legalności, 2. rozproszenie (podział) zadań i kompetencji na większą liczbę organów, 3. to wszyscy mieszkańcy danej jednostki administracyjnej, sprawujący władzę na tym terenie przez wybranych przedstawicieli lub osobiście, 4. mówi o tym, że każde zadanie powinno być realizowane przez jednostkę najlepiej przygotowaną do jego wykonania
R1GSr6RYX1ekr21
Ćwiczenie 5
Przypisz odpowiednio opisy lub cechy samorządu terytorialnego. Możliwe odpowiedzi: decentralizacja, dekoncentracja, subsydiarność, zadania zlecone, rozproszenie kompetencji decyzyjnych między różne szczeble samorządowe, prawo organów samorządu terytorialnego do samodzielnego decydowania o sprawach lokalnych, skupienie kompetencji decyzyjnych różnych szczebli samorządowych. 1. (uzupełnij) ustawowe i trwałe przeniesienie zadań władzy centralnej na organy samorządu terytorialnego 2. autonomia (uzupełnij) 3. (uzupełnij) zasada przyznająca szczeblom wyższym samorządu terytorialnego tylko te zadania, które nie mogą być realizowane przez szczebel niższy 4. (uzupełnij) zadania wykonywane na podstawie ustaw lub zlecane przez organy administracji rządowej
2
Ćwiczenie 5
RBGuMuItNqDiX
Połącz opisy z odpowiadającą im cechą samorządu terytorialnego. ustawowe i trwałe przeniesienie zadań władzy centralnej na organy samorządu terytorialnego Możliwe odpowiedzi: 1. decentralizacja, 2. dekoncentracja, 3. zadanie zlecone, 4. autonomia, 5. subsydiarność rozproszenie kompetencji decyzyjnych między różne szczeble samorządowe Możliwe odpowiedzi: 1. decentralizacja, 2. dekoncentracja, 3. zadanie zlecone, 4. autonomia, 5. subsydiarność prawo organów samorządu terytorialnego do samodzielnego decydowania o sprawach lokalnych Możliwe odpowiedzi: 1. decentralizacja, 2. dekoncentracja, 3. zadanie zlecone, 4. autonomia, 5. subsydiarność zasada przyznająca szczeblom wyższym samorządu terytorialnego tylko te zadania, które nie mogą być realizowane przez szczebel niższy Możliwe odpowiedzi: 1. decentralizacja, 2. dekoncentracja, 3. zadanie zlecone, 4. autonomia, 5. subsydiarność zadania wykonywane na podstawie ustaw lub zlecane przez organy administracji rządowej Możliwe odpowiedzi: 1. decentralizacja, 2. dekoncentracja, 3. zadanie zlecone, 4. autonomia, 5. subsydiarność
R1GL3Uj38Twcd31
Ćwiczenie 6
Wskaż, w jakich obszarach konieczna jest współpraca między poszczególnymi szczeblami samorządu terytorialnego. Przyporządkuj przykłady do odpowiednich kategorii. Przykłady współpracy gminy z powiatem: Możliwe odpowiedzi: 1. tworzenie, w porozumieniu z gminami, planów zagospodarowania przestrzennego, 2. edukacja – tworzenie sieci szkół, 3. pomoc finansowa gminie w utrzymaniu instytucji kultury (teatrów, sal koncertowych), 4. budowa dróg – tworzenie ciągów komunikacyjnych pomiędzy gminami, 5. prowadzenie ośrodków doskonalenia nauczycieli (współpraca w podnoszeniu jakości kształcenia), 6. walka z bezrobociem, 7. nadzór budowlany, również nad inwestycjami gminnymi, 8. zapewnienie porządku, 9. opieka społeczna Przykłady współpracy gminy z województwem: Możliwe odpowiedzi: 1. tworzenie, w porozumieniu z gminami, planów zagospodarowania przestrzennego, 2. edukacja – tworzenie sieci szkół, 3. pomoc finansowa gminie w utrzymaniu instytucji kultury (teatrów, sal koncertowych), 4. budowa dróg – tworzenie ciągów komunikacyjnych pomiędzy gminami, 5. prowadzenie ośrodków doskonalenia nauczycieli (współpraca w podnoszeniu jakości kształcenia), 6. walka z bezrobociem, 7. nadzór budowlany, również nad inwestycjami gminnymi, 8. zapewnienie porządku, 9. opieka społeczna
311
Ćwiczenie 7
Przeanalizuj fragmenty Ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Następnie wykonaj polecenia.
Przeanalizuj fragmenty Ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Następnie wykonaj polecenia.
RMwD0M9IsY8Lx
Mapa przedstawia podział administracyjny miasta stołecznego Warszawy.
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ustawa o ustroju miasta stołecznego Warszawy

„Art. 3. 1. Miasto stołeczne Warszawa, oprócz zadań przewidzianych przepisami dotyczącymi samorządu gminnego i samorządu powiatowego, wykonuje zadania wynikające ze stołecznego charakteru miasta, a w szczególności zapewnia warunki niezbędne do:

1) funkcjonowania w mieście naczelnych i centralnych organów państwa, obcych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz organizacji międzynarodowych;

2) przyjmowania delegacji zagranicznych;

3) funkcjonowania urządzeń publicznych o charakterze infrastrukturalnym, mających znaczenie dla stołecznych funkcji miasta.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

Art. 5. 1. W m.st. Warszawie utworzenie jednostek pomocniczych – dzielnic m.st. Warszawy, zwanych dalej „dzielnicami”, jest obowiązkowe.

2. Rada m.st. Warszawy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy tworzy, łączy, dzieli i znosi jednostki pomocnicze. Przepis art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2018 r. poz. 994, 1000, 1349 i 1432) stosuje się odpowiednio.

3. Zmiany, o których mowa w ust. 2, następują z dniem 1 stycznia, a w roku, w którym odbywają się wybory do rad gmin, mogą następować z dniem wyborów.

4. Statut dzielnicy nadany przez Radę m.st. Warszawy określa nazwę dzielnicy, jej granice, zadania i kompetencje oraz zasady i tryb funkcjonowania jej organów.

Art. 6. Organem stanowiącym i kontrolnym dzielnicy jest rada dzielnicy, a organem wykonawczym – zarząd dzielnicy”.

RvgWUmOnMwNpn
a) Rozstrzygnij, czy specyfika podziału Warszawy wynika z jej stołecznego charakteru. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy. (Uzupełnij) b) Uzasadnij, odwołując się do mapy i ustawy, że treść ustawy została zrealizowana w podziale terytorialnym miasta. (Uzupełnij) c) Wykorzystując tekst ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, wskaż, jakie zadania zlecone zostały przydzielone wyłącznie Warszawie ze względu na jej stołeczny charakter. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

Artykuł 3

Pojęcie samorządu lokalnego

1. Przez samorząd lokalny rozumie się prawo i rzeczywistą zdolność wspólnot lokalnych do regulowania i zarządzania, w ramach prawa, na ich własną odpowiedzialność i na rzecz ich ludności, istotną częścią spraw publicznych.

2. To prawo jest pełnione przez rady lub zgromadzenia złożone z członków, wybranych w głosowaniu wolnym, tajnym, równym, bezpośrednim i powszechnym i mogące zarządzać organami wykonawczymi, które przed nimi odpowiadają. To zarządzanie nie stawia przeszkód w odwoływaniu się do zgromadzeń obywatelskich, do referendum czy wszelkiej innej formy bezpośredniego uczestnictwa obywateli tam, gdzie zezwala na nie prawo”.

/Źródło: Europejska Karta Samorządu Terytorialnego/

Artykuł 2

1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

2. Gmina posiada osobowość prawną.

3. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.

Artykuł 3

1. O ustroju gminy stanowi jej statut.

Artykuł 6

1. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1, należy do gminy”.

/Źródło: Ustawa o samorządzie gminnym/

Artykuł 3

3. Ustalenie granic powiatu następuje poprzez wskazanie gmin wchodzących w skład powiatu, a zmiana jego granic dokonywana jest w sposób zapewniający powiatowi terytorium możliwie jednorodne ze względu na układ osadniczy i przestrzenny, uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz zapewniający zdolność wykonywania zadań publicznych”.

/Źródło: Ustawa o samorządzie powiatowym/

RUNt3wvzBPjSr
Rozstrzygnij, odwołując się do przytoczonych źródeł, czy samorząd terytorialny w Polsce spełnia wymogi Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Odpowiedź uzasadnij. TAK, bo: (Uzupełnij) NIE, bo: (Uzupełnij).