Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1XF5rufOy30H1
Ćwiczenie 1
Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej. Elementy do uszeregowania: 1. Wybuch powstania jońskiego, 2. Podbój poleis Azji Mniejszej przez Lidię, 3. Wybuch wojen perskich, 4. Podbój poleis Azji Mniejszej przez Persję, 5. Wybuch wojny lidyjsko-perskiej
R19o75EO7p2jm11
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj właściwe stwierdzenia do Krezusa lub Cyrusa Wielkiego. Możliwe odpowiedzi: 1. mówił po grecku, 2. radził się wyroczni delfickiej, 3. osadzał namiestników w poleis małoazjatyckich, 4. wymagał dostarczania wojsk przez Greków na wypadek wojny, 5. z pogardą wypowiadał się o agorze i zgromadzeniu ludowym, 6. składał dary w świątyniach greckich, 7. dbał o poprawne stosunki z poleis Grecji właściwej, 8. nie ingerował w życie wewnętrzne poleis małoazjatyckich
RHpbyo5ze7Hbw1
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst. Powstanie jońskie wybuchło na początku Tu uzupełnij wieku p.n.e., a na jego czele stanął tyran Miletu, Tu uzupełnij. Mimo starań nie uzyskał wsparcia Tu uzupełnij, najsilniejszej polis Grecji właściwej, a jedynie Tu uzupełnij i Eretrii, które wysłały dwadzieścia pięć statków. Początkowo Jonowie odnieśli sporo sukcesów, zdobyto Tu uzupełnij, stolicę perskiej satrapii, co skłoniło wielu Greków z Azji Mniejszej do przyłączenia się do powstania. Bunt przeciwko Persji podnieśli także mieszkańcy wyspiarskiego Tu uzupełnij, gdzie doszło do jednoczesnej bitwy morskiej i lądowej, ostatecznie przegranej przez powstańców. Podjęte kontrofensywy perskie powoli przechylały szalę zwycięstwa na stronę Persów. Ostatnim akordem powstania była bitwa pod Tu uzupełnij, zaliczana do większych bitew morskich w dziejach Greków. Mimo wystawienia ponad 300 okrętów Grecy ponieśli klęskę, a osamotniony Tu uzupełnij został zdobyty i zburzony. [na podstawie hasła Jońskie powstanie w: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 244]
R1HsJt3etSNFu2
Ćwiczenie 4
Wskaż, które z poniższych twierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe. 1. W opinii Greków panowanie perskie było lekkie w porównaniu z lidyjskim. 2. W obliczu najazdu Persów wszystkie miasta greckie w Azji Mniejszej wspólnie podjęły działania obronne. 3. Sparta wielokrotnie zbrojnie wspierała poleis małoazjatyckie w walce z perskim najeźdźcą. 4. Ucisk perski względem poleis małoazjatyckich miał charakter ekonomiczny, wojskowy i polityczny. 5. Powstanie jońskie wybuchło za panowania Dariusza Wielkiego. 6. Bezpośrednią przyczyną wojen perskich była pomoc, jaką udzieliły Ateny i Eretria powstańcom jońskim.
211
Ćwiczenie 5

Na podstawie analizy poniższego malowidła wazowego przedstawiającego Krezusa wymień widoczne atrybuty władzy królewskiej. Następnie rozstrzygnij, którą wersję losów króla ukazał artysta po jego przegranej z Persami: los niewolnika, który został później doradcą i przyjacielem Cyrusa Wielkiego, czy samobójczą śmierć w płomieniach.

RXPu2Abx3bZE2
Krezus.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R8OH8XcD70PK0
Widoczne atrybuty władzy: (Uzupełnij) Artysta przedstawił: (Wybierz: los niewolnika, który pozostał później doradcą i przyjacielem Cyrusa Wielkiego, samobójczą śmierć w płomieniach).
211
Ćwiczenie 6

Poniższy fragment pochodzi z utworu poświęconego zasadom organizacji sympozjonów – greckich spotkań przy winie. Autorem był Ksenofanes z Kolofonu, filozof i poeta, który urodził się w jednej z poleis małoazjatyckich ok. 570 r. p.n.e. Na podstawie analizy utworu wyjaśnij, jaką funkcję w świadomości Greków z wybrzeża Azji Mniejszej pełnił podbój tych terenów przez Persję.

Ksenofanes

Zimą przy ogniu takie rozmowy prowadzić wypada,
Kiedy się sytym jest jadła, na miękkim leżąc posłaniu,
Słodkie też wino popija, zagryza orzeszkiem prażonym:
Z jakich się mężów wywodzisz, najmilszy, w jakim tyś wieku,
Ileś lat sobie liczył, gdy Med [= Pers] się tutaj pojawił?

ksenofanes Źródło: Ksenofanes, [w:] Liryka starożytnej Grecji, oprac. J. Danielewicz, tłum. W. Appel, Wrocłw 1987, s. 316–325.
RZdLf9zRNmOOY
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7

Odwołując się do źródła archeologicznego, podaj argument potwierdzający tezę zawartą w opracowaniu historycznym.

[1]

R1XOAYYteqZQb
Płaskorzeźba z grobowca Dariusza I Wielkiego w Naghsz-e Rustam, przedstawiająca ludy wchodzące w skład imperium perskiego.
Źródło: Diego Delso, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-NC-SA 4.0.

[2]

Fragment opracowania historycznego

W relacji Herodota Dariusz I na wieść o spaleniu Sardes przez powstańców jońskich wspomaganych przez Ateńczyków miał tym ostatnim poprzysiąc zemstę i aby o tym nie zapomnieć, «podobno zlecił jednemu ze służących, żeby mu ilekroć zasiądzie do stołu, trzykroć powtarzał: Panie, pamiętaj o Ateńczykach». Gdyby literalnie rozumieć tę i liczne anegdoty i opowieści w dziełach autorów klasycznych, to można by sądzić, że Grecja stanowiła centrum zainteresowania Persji. Tak jednak nie było, a opowieść o rozkazie Dariusza ilustruje hellenocentryzm autorów klasycznych.

Herodot Źródło: Fragment opracowania historycznego, [w:] K. Nawotka, Grecja w oczach Persów, w: Maraton. 2500 lat od wielkiej bitwy. Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Pomocnik Historyczny Polityki”, t. 10, 2010, s. 101.
R10jOovYjYMJc
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
RJn6iEAGUN0a72
Ćwiczenie 7
Wskaz prawidłową odpowiedź. Satrapia to... Możliwe odpowiedzi: 1. nazwa prowincji w starożytnej Persji, 2. nazwa jednostki miary, 3. nazwa broni palnej
311
Ćwiczenie 8

Na podstawie analizy tekstu źródłowego i fragmentów opracowania encyklopedycznego rozstrzygnij, której opinii (A czy B) z hasła encyklopedycznego łatwiej przyznać rację w oparciu o przytoczony fragment Dziejów Herodota*. Uzasadnij odpowiedź.

[1]

Herodot Dzieje

Właśnie w tym czasie […] przybył do Aten Milezyjczyk Aristagoras, którego Lacedemończyk Kleomenes [król Sparty] odprawił ze Sparty, Ateny bowiem były najpotężniejsze spośród pozostałych miast. Aristagoras, wystąpiwszy przed ludem, mówił to samo, co w Sparcie, o bogactwach Azji i o wojnach z Persami: że oni ani tarczą, ani włócznią nie władają i łatwi są do pokonania. Tak on prawił i do tego dodał, że Milezyjczycy są kolonistami Ateńczyków i że słuszną byłoby rzeczą, żeby ci będąc bardzo potężni ich ratowali; nadto obiecywał im wszystko możliwe, gorąco prosząc, aż ich nakłonił. Widocznie łatwiej było oszukać tłum niż jednostkę, skoro jednego Lacedemończyka, Kleomenesa, nie mógł zwieść, a dokonał tego z trzydziestu tysiącami Ateńczyków […]. Uchwalili posłać Jonom na pomoc dwadzieścia pięć okrętów. Te okręty stały się początkiem nieszczęść dla Hellenów i barbarzyńców.

Hero 5,97Herodot , księga 5, rozdział 97

[2]

Fragmenty z biogramu Herodota

A: Około 450 przeniósł się do Aten, które pod rządami Peryklesa osiągnęły apogeum swojej świetności; Herodot stał się gorącym zwolennikiem ateńskiej demokracji; uważał, że wolność, jaką cieszyli się obywatele Aten, pozwoliła im pokonać Persów.

B: Przez starożytnych Herodot był oskarżany o łatwowierność i o bajarstwo, a także złośliwość i stronniczość, w tym o sympatie dla barbarzyńców.

biogram Źródło: Fragmenty z biogramu Herodota, [w:] hasło: Herodot, w: Encyklopedia PWN.
R14r8ZN1p9jcn
Łatwiej przyznać rację: (Wybierz: opinii A, opinii B) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 9

Który z poniższych obrazów lepiej nadawałby się na tło memu poświęconego wyżej cytowanej mowie Aristagorasa? Dla chętnych: zaprojektuj taki mem, dodając tekst.

R1DH5eGxcOrw1
1.
Źródło: dostępny w internecie: factinate.com, tylko do użytku edukacyjnego.
Rw3opTsMGwx7k
2.
Źródło: dostępny w internecie: factinate.com, tylko do użytku edukacyjnego.
RJoQMXrp5GGjP
Na tło takiego mema lepiej nadawałby się (Wybierz: obraz 1, obraz 2) Uzasadnienie: (Uzupełnij).